معناي بقية الله که از القاب حضرت است چيست؟
«بقيه» از بقاي ضد فنا و نيستي است و در لغت به معناي ثبات و دوام آمده است. و «بقية اللَّه» يعني باقي مانده خدا که در روي زمين ثابت است.
در دعاي ندبه مي خوانيم: «أين بقيّة اللَّه التي لا تخلو من العترة الهادية» ؛ «کجاست باقي مانده خدا که از غير عترت طاهره نيست.»
در مقصود از اين کلمه دو احتمال است:
1 - اينکه مقصود از «بقية اللَّه» عنوان کلّي بوده و اشاره به حجت خدا در روي زمين است که هرگز زمين از آن خالي نبوده و نخواهد بود و دائماً بايد در آن ثابت باشد. و انطباق آن بر امام زمان عليه السلام از باب انطباق کلّي بر يک فرد آن در اين زمان است.
2 - اينکه مقصود از «بقية اللَّه» لقبي براي امام زمان عليه السلام باشد به اعتبار اينکه در روي زمين ثابت بوده و دوام وجودي دارد.
«ابن سکيت» مي گويد: «اين جمله در جايي گفته مي شود که انسان کسي را مراعات کرده و به انتظار او نشسته است». [1] با در نظر گرفتن اين معنا حضرت مهدي عليه السلام را «بقية اللَّه» مي گويند از آن جهت که تحت رعايت خداوند بوده و به او مقام و شأني داده که مردم، انتظار فرج او را در کارهاي خود داشته باشند.
پاورقي
[1] معجم مقاييس اللغه، ص 128.