بازگشت

آيا امام عسکري براي غيبت فرزندش مهدي زمينه سازي نموده است؟


فعّاليت هاي امام عسکري عليه السلام را در اين زمينه مي توان به چند دسته تقسيم نمود:

1 - تعليمات و بيانات

امام عسکري عليه السلام در حديث مبسوطي به احمد بن اسحاق فرمود: «... يا أحمد بن إسحاق! مثله في هذه الأمّة مثل الخضرعليه السلام ومثله مثل ذي القرنين، واللَّه ليغيبنّ غيبة لا ينجو فيها من الحرکة إلّا من ثبّته اللَّه عزّوجلّ علي القول بإمامته، ووفّقه فيها الدعآء بتعجيل فرجه...» ؛ [1] «... اي احمد بن اسحاق! مَثل او در اين امّت مَثل خضرعليه السلام و مثلش مثل ذي القرنين است. به خدا سوگند! هر آينه غيبتي خواهد نمود که تنها کساني که خداوند آنان را بر قول به امامت او ثابت کرده، و به دعا بر تعجيل فرجش موفق ساخته، هلاک نخواهند شد...».

و نيز فرمود: «... أما أنّ لولدي غيبة يرتاب فيها النّاس إلّا من عصمه اللَّه عزّوجلّ» ؛ [2] «... آگاه باشيد! همانا براي فرزندم غيبتي خواهد بود که در آن مردم شک خواهند کرد جز کساني که خداوند عزّوجلّ آنها را حفظ کرده باشد.»

2 - کم کردن ارتباطات خود با شيعيان

مسعودي مي گويد: «هنگامي که امر امامت به او رسيد با خواص خود و غير خواص از پشت پرده سخن مي گفت، مگر در اوقاتي که او را به خانه سلطان مي بردند». [3] لذا شيعيان حضرت براي ملاقات با او در راه مي نشستند تا در آن اوقات حضرت را ملاقات کنند. [4] .

3 - اتخاذ نظام وکالت

گر چه امام عسکري عليه السلام اولين کسي نبود که به نظام وکالت رو آورد، ولي در زمان آن حضرت براي زمينه سازي غيبت فرزندش مهدي عليه السلام آن را توسعه داد. و لذا در اين راستا عثمان بن سعيد و فرزندش را به عنوان وکيل مورد اعتماد و ثقه خود معرفي فرمود: «... وأشهدوا علي أنّ عثمان بن سعيد العَمْري وکيلي وأنّ ابنه محمد وکيل ابني مهديّکم» ؛ [5] «و شهادت دهيد بر اينکه عثمان بن سعيد عَمْري وکيل من است و همانا فرزند او محمد وکيل فرزند من، مهدي شماست.»

و نيز از وکلاي او محمّد بن احمد بن جعفر و جعفر بن صيقل است. [6] .

4 - قرباني کردن براي فرزندش

صدوق به سندش از ابي جعفر عَمْري نقل کرده که فرمود: هنگامي که آقا متولد شد، ابومحمّد (عسکري) فرمود: «ابعثوا إلي أبي عمرو، فبعث إليه فصار إليه، فقال: اِشترِ عشرة آلاف رطل خبزاً وعشرة آلاف رطل لحماً وفرّقه - أحسبه قال: - علي بني هاشم، وعقِّ عنه بکذا وکذا شاة» ؛ [7] «کسي را نزد ابوعمرو بفرستيد. کسي را فرستادند. هنگامي که آمد، حضرت به او فرمود: «ده هزار پيمانه نان و ده هزار پيمانه گوشت بخر و به گمانم فرمود آن را بين بني هاشم تقسيم کن. و از طرف او فلان تعداد گوسفند عقيقه کن.»

و نيز در نامه اي به خواصّ خود در قم دستور داد که از طرف فرزندش عقيقه کرده و به مردم گوشزد کنند که اين عقيقه به مناسبت ولادت مولود جديد امام عسکري عليه السلام محمّد است. و نيز به خواص خود در بغداد و سامرا نيز چنين نوشت.

5 - ارائه دادن فرزند خود به خواص از شيعيان

امام عسکري عليه السلام براي تثبيت قلوب شيعيان نسبت به ولادت و امامت فرزندش مهدي عليه السلام او را به تعداد بسياري از يارانش نشان داد. آنها نيز از آن فرزند معجزاتي مشاهده کردند که موجب يقين به امامت او شد، که از آن جمله مي توان به احمد بن اسحاق اشعري اشاره نمود. [8] .


پاورقي

[1] کمال الدين، ص 384؛ بحارالأنوار، ج 52، ص 23و24، ح 16.

[2] همان، ص 409؛ بحارالأنوار، ج 51، ص 160، ح 6.

[3] اثبات الوصية، ص 286.

[4] بحارالأنوار، ج 50، ص 290، ح 63 و ص 293، ح 67.

[5] بحارالأنوار، ج 51، ص 344، ح 1.

[6] همان، ج 50، ص 309و310، ح 9.

[7] کمال الدين، ص 430؛ بحارالأنوار، ج 51، ص 5، ح 9.

[8] کمال الدين، ص 384؛ بحارالأنوار، ج 52، ص 23و24، ح 16.