در برخي روايات اهل سنت ابوبکر و عمر هم جزء دوازده خليفه معرف
طبراني به سند خود از عبداللَّه بن عمرو نقل مي کند: از رسول خداصلي الله عليه وآله شنيدم که مي فرمود: «بعد از من دوازده خليفه خواهد آمد: ابوبکر صديق، او بعد از من بيش از مدتي کم درنگ نمي کند، و صاحب آسياب خانه اش... عمر بن خطاب...». [1] پاسخ:
1 - حديث از حيث سند اشکال دارد؛ زيرا از جمله رجال آن «عبداللَّه بن صالح» است که ذهبي احاديث او را منکر دانسته است. و نيز احمد بن حنبل مي گويد: او در آخر عمر فاسد العقيده شد. و صالح بن محمد مي گويد: به نظر من او در نقل حديث دروغگوست. احمد بن صالح او را متهم دانسته و نسائي او را غير ثقه مي داند....
و نيز در سند آن ليث بن سعد است که مورد اعتماد منصور عباسي بوده و سعي و کوشش فراوان در تضعيف ولاي اهل بيت در مصر داشته است.
2 - در اين حديث هر يک از خلفاي سه گانه خصوصاً عثمان با تعبيراتي ستوده شده اند که با واقعيّات خارجي سازگاري ندارد.
3 - با مراجعه به روايات ديگر پي مي بريم که مقصود از حديث، دوازده نفر از ذريه پيامبر اکرم صلي الله عليه وآله مي باشند. [2] .
پاورقي
[1] المعجم الکبير، ج 1، ص 7، ح 12.
[2] فرائد السمطين، ج 2، ص 133، ح 431؛ ينابيع المودة، ج 3، ص 281.