آيا احاديث دوازده خليفه دلالت بر حکومت ظاهري امامان معصوم دا
برخي مي گويند: احاديث دوازده خليفه دلالت بر خلافت و حکومت ظاهري دوازده خليفه بعد از پيامبر دارد، در حالي که امامان شيعه به جز امام علي و امام حسن عليهما السلام حکومت ظاهري نداشته اند.
پاسخ: اين احاديث در حقيقت، دلالت بر انشا و امر و نصب الهي دارد نه اخبار و اعلام، يعني اين دوازده نفر از آنجا که از شاخص هاي معنوي بالايي برخوردارند لذا از جانب خداوند به ولايت و خلافت منصوبند و مردم وظيفه دارند تا با آنها بيعت نمايند.
سيد محمد تقي حکيم مي گويد: «مقصود به بقاي امر در بين آنها، بقاي امامت و خلافت به استحقاق است. يعني آنها مستحق امامت و خلافت هستند، نه اينکه هر کدام به سلطنت ظاهري خواهند رسيد، زيرا خليفه شرعي، مشروعيت سلطنت خود را از خداوند مي گيرد و اين سلطنت در حدود سلطنت تشريعي است نه تکويني، زيرا اين نوع از سلطنت است که مقتضاي وظيفه امام به عنوان مشرّع است، و اين معنا با غصب سلطنت ظاهري از آنها و تسلط ديگران منافاتي ندارد...». [1] .
پاورقي
[1] الاصول العامة للفقه المقارن، ص 173.