بازگشت

کودکي که ممنوع از تصرف در اموال است چگونه مي تواند امام باشد


برخي مي گويند: شما چگونه به امامت کودک اعتقاد داريد در حالي که خداوند مي فرمايد: وَابْتَلُوا اليَتامي حَتّي إِذا بَلَغُوا النِّکاحَ فَإِنْ آنَسْتُمْ مِنْهُمْ رُشْداً فَادْفَعُوا إِلَيْهِمْ أمْوالَهُمْ [1] حال اگر خداوند کسي را که به حدّ بلوغ نرسيده از تصرّف در اموالش منع مي کند پس چگونه ممکن است او را امام قرار دهد؛ زيرا امام، وليّ بر خلق در تمام امور دين و دنيا است، و صحيح نيست که والي و سرپرست تمام اموال از قبيل صدقه ها و خمس ها و امين بر شريعت و احکام و... کسي باشد که ولايت بر درهمي از اموال خود را هم ندارد.

پاسخ: اين اشکال از کسي صادر مي شود که بصيرتي در دين ندارد؛ زيرا آيه اي را که مخالفان در اين باب به آن اعتماد کرده اند خاص است و شامل امام معصوم نمي شود، به جهت آنکه خداوند با برهان عقلي و دليل نقلي، امامت آنان را ثابت نموده است و اين مي رساند که امام، مخاطب آيه فوق نمي باشد و از زمره ايتام خارج است. هيچ اختلافي بين امت نيست که آيه فوق مربوط به کساني است که عقلشان ناقص است و هيچ ربطي به آنان که عقلشان به عنايت الهي به حدّ کمال رسيده ندارد، اگر چه کودک باشند. لذا آيه شريفه شامل ائمه اهل بيت عليهم السلام نمي شود. [2] .

پاسخ ديگري که مي توان داد اين است که: عنوان حقيقي و اصلي براي حکم به وجوب دفع مال به يتيمان، رشد عقلي است نه بلوغ، و اگر تعبير به بلوغ در آيه به حد نکاح ذکر شده، به جهت عنوان مشير به رشد عقلاني است، زيرا غالباً در اين هنگام است که انسان رشيد مي شود و شاهد اين مطلب اينکه: اگر کسي از حد بلوغ بگذرد و حتي به سنين بالايي از عمر خود برسد ولي رشيد نشده باشد اموالش را به او نمي دهند. از اينجا معلوم مي شود که ملاک رشد عقلاني است که در امام معصوم از ابتداي سنين کودکي وجود دارد.

از اينجا پاسخ پرسش هاي ديگر نيز درباره امامت کودک داده مي شود، مثل اينکه طفل چگونه مي تواند امام باشد در حالي که نمي تواند حتّي امام جماعت باشد؟ طفل چگونه مي تواند امام باشد با آنکه معامله با او صحيح نيست؟ طفل چگونه مي تواند امام باشد در حالي که عقد او باطل است؟ طفل چگونه مي تواند امام باشد در حالي که گواهي او جز در موارد خاص مورد قبول نيست؟


پاورقي

[1] سوره نساء، آيه 6، «و يتيمان را بيازماييد تا هنگامي که قابليّت زناشويي پيدا کنند، آن گاه اگر در آنان کارداني يافتيد اموالشان را به آنان برگردانيد».

[2] ر.ک: الفصول المختاره، ص 149و150.