چرا امام زمان عمويش جعفر را به برادران يوسف تشبيه کرد؟
امام زمان عليه السلام در ذيل توقيعي که به محمّد بن عثمان عَمْري رحمه الله صادر شد فرمود: «... وأمّا سبيل عمّي جعفر وولده فسبيل اِخوة يوسف عليه السلام...» ؛ [1] «امّا راه عمويم جعفر و اولادش همانند راه برادران يوسف است...».
براي نکته تشبيه به وجوهي مي توان اشاره نمود:
1 - حکم جعفر عموي امام زمان عليه السلام را همانند اولاد انبيا، بايد به آباء و اجدادشان واگذار نمود و درباره آنها سخني نگفت.
2 - همان گونه که برادران يوسف از عمل ناشايست خود توبه کردند، او نيز چنين نموده است. و لذا برخي او را به جعفر توّاب لقب داده اند.
3 - فرزندان يعقوب گرچه گناه مرتکب شدند، ولي خداوند متعال به جهت کرامت يعقوب از آنان عفو نمود. همچنين در مورد جعفر، زيرا او فرزند امام، برادر امام، و عموي امام بود.
4 - ممکن است که تشبيه، ناظر به اثبات خطا و گناه براي جعفر باشد، همان گونه که اولاد يعقوب مرتکب گناه شدند، بدين معنا که هرگز نمي توان ادعا کرد اولاد انبيا و اوصيا همانند خود آنها از گناه معصومند، بلکه همان گونه که فرزندان يعقوب مرتکب گناه شدند، فرزند امام نيز ممکن است مرتکب گناه شود. در حقيقت، هدف امام از تمثيل رفع استبعاد از اين جهت است.
پاورقي
[1] بحارالأنوار، ج 53، ص 180، ح 10.