اين سؤال گاه از ديدگاه شخص غير شيعي مطرح گشته و گاه نيز از شخص شيعه امامي مطرح مي گردد. در صورتي که سؤال از شخص غير امامي مطرح گردد دو گونه مي توان به او پاسخ داد:

الف. اينکه اين موضوع را بايد همانند ساير مسائل اجتماعي بررسي کرد، به اين معنا که هر گاه مصلحت اسلام و بشريّت اقتضاي ظهور حضرت را داشته باشد، به طور حتم امام زمان عليه السلام ظهور خواهد کرد.

ب. اينکه امام عليه السلام از آنجا که از جانب خداوند متعال مورد تأييد است دستور ظهورش را مستقيماً از جانب او خواهد گرفت.

و در صورتي که سؤال از شخصي امامي است در جواب سؤال او چند طرح و نظر داده شده است:

1 - اينکه آن حضرت به زمان ظهور خود به جهت رواياتي که از آباء و اجدادش رسيده آگاهي دارد. اين احتمال در ادله نقلي به آن اشاره نشده است.

2 - اينکه امام عليه السلام به طور اعجاز از زمان ظهورش آگاهي دارد به اين نحو که خداوند هنگام رسيدن وقت ظهورش معجزه اي ايجاد خواهد کرد و با آن، حضرت به وظيفه اش که همان ظهور است التفات پيدا مي کند. در روايات اشاره به اين احتمال شده است:

راوندي مرسلاً از امام کاظم عليه السلام در حديثي راجع به حضرت مهدي عليه السلام نقل کرده که فرمود: «... إذا حان وقت خروجه انتثر ذلک العلم من نفسه، وأنطقه اللَّه عزّوجلّ فناداه: أُخرج يا وليّ اللَّه! فاقتل أعدآء اللَّه، وله سيف مغمّد إذا حان وقت خروجه اقتلع ذلک السيف من غمده وأنطقه اللَّه عزّوجلّ فناداه السيف: أُخرج يا وليّ اللَّه! فلا يحلّ لک أن تقعد عن أعدآء اللَّه...» ؛ [1] «هر گاه وقت خروج حضرت رسيد علم به خروج در نفس او منتشر خواهد شد. آن علم او را ندا داده که اي ولّي خدا! خروج کن و دشمنان خدا را به قتل برسان. و براي او شمشيري است، هنگامي که وقت خروج او فرا رسد از غلافش بيرون مي آيد و حضرت را ندا داده، مي گويد: اي وليّ خدا! خروج کن، که براي تو حلال نيست که از دشمنان خدا صرف نظر کني.»

صدوق نيز از مفضّل بن عمر نقل کرده که از امام صادق عليه السلام درباره تفسير جابر سؤال کردم؟ حضرت فرمود: «... إنّ منّا إماماً مستتراً، فإذا أراد اللَّه عزّوجلّ إظهار أمده نکت في قلبه نکتة وأمر بأمر اللَّه عزّوجلّ» ؛ [2] «همانا از ما امامي است پنهان، هر گاه خداوند اراده کند تا او را از پرده غيبت به در آورد، در قلب او علامتي مي نهد، آن گاه به امر خدا سفارش خواهد کرد.»

در حديثي از امام زمان عليه السلام رسيده که فرمود: «علمنا علي ثلاثة أوجه: ماضٍ وغابر وحادث، أمّا الماضي فتفسير، وأمّا الغابر فموقوف، وأمّا الحادث فقذف في القلوب ونقر في الأسماع وهو أفضل علمنا...» ؛ [3] «علم ما اهل بيت بر سه نوع است: علم به گذشته و آينده و حادث. علم گذشته، تفسير است. علم آينده، موقوف است. و علم حادث، انداختن در قلوب و زمزمه در گوش هاست. اين بخش بهترين علم ماست...».

3 - اينکه حضرت مهدي عليه السلام با آن ذکاوت و خُبْرَوِيّتي که دارد وقت ظهور را دريابد.

احتمال دوّم مطابق روايات و عقل است.