علامه مجلسي در بحار از کشف الغمه اربلي نقل مي کند که نام مبارک امام عليه السلام م، ح، م، د. و کنيه شريفش ابوالقاسم است نام مادرش صقيل يا صيقل و حکيمه و نرجس و سوسن نيز ناميده شده است. [1] .

علامه نوري در کتاب نجم الثاقب براي حضرت ولي عصر بيش از صد و هشتاد لقب ذکر مي کند که بيشتر آنها از القابي است که ائمه ي طاهرين يا پيغمبر اکرم اختصاص به ولي عصر عجل الله فرجه داده اند در اينجا بذکر چند لقب از القاب آن جناب اختصار مي نمائيم.

مهدي - يکي از القاب مشهور امام زمان روحي فداه مهدي است، ايشان را از اين جهت که در زير نقل مي شود مهدي ناميده اند:

جابر گفت مردي خدمت حضرت باقر آمد من خدمت ايشان بودم عرض کردم اين پانصد درهم را بگيريد زکات است به حضرتش برسانيد حضرت باقر فرمود تو خدمت به مصرف برسان به همسايگان و يتيمان و بيچارگان از برادران مسلمانت بده اين وضع در زماني است که قائم ما قيام نمايد او بين مردم بالسويه تقسيم مي نمايد و ميان عادل و فاجر



[ صفحه 45]



بعدالت رفتار مي کند هر که از او اطاعت کند خدا را اطاعت نموده و هر که با او مخالفت نمايد با خدا مخالفت کرده او را از اين جهت مهدي ناميده اند که راهنمائي مي کند به چيزي که مخفي است.

تورات و ساير کتاب هاي آسماني را از غاري که در انطاکيه است خارج خواهد نمود و در ميان هر ملتي با کتاب خودشان قضاوت خواهد نمود با اهل تورات بوسيله ي تورات و با انجيليان با انجيل و با زبوريان با زبور و با اهل قرآن بوسيله قرآن تمام ثروت دنيا نهفته و آشکار نزد او جمع مي شود فرياد مي زند بيائيد بگيريد آنچه را که بواسطه ي آن خويشاوندي را قطع مي کرديد و خونريزي مي نموديد و مرتکب کارهاي زشت مي شديد آنقدر مي بخشد که تا آنوقت کسي نبخشيده. [2] .

قائم -از ابو حمزه ثمالي نقل شده: گفت به حضرت باقر عليه السلام عرض کردم مگر همه ي شما قائم نيستيد و قيام بحق نمي نمائيد فرمود چرا، عرض کردم پس بچه جهت حضرت مهدي را قائم ناميده اند.

فرمود چون جدم حسين عليه السلام شهيد شد ملائکه با ناله و فغان به پروردگار شکايت کردند که خداوندا آيا صرف نظر مي کني از کسي که بر گزيده فرزند پيغمبر را شهيد کرده، به ملائکه خطاب شد ناراحت نباشيد قسم به عزت و جلالت انتقام خواهم گرفت گرچه پس از مدتها باشد آنگاه به ملائکه نشان داد اماماني را که از فرزندان حسين بودند، ملائکه شادمان شدند در بين آنها يکي ايستاده نماز مي خواند. فقال الله عزوجل بذلک القائم انتقم منهم. خداوند خطاب کرد به اين



[ صفحه 46]



شخص ايستاده (قائم) انتقام خواهم گرفت.

منصور- يکي از لقبهاي شريف امام زمان منصور است امام عليه السلام در ذيل آيه ي شريفه و من قتل مظلوما فقد جعلنا لوليه سلطانا فلايسرف في القتل انه کان منصورا هر که او را از روي ستمگري بکشند اختيار انتقام را به صاحب خون داده ايم فرمود مظلومي که در اين آيه است حضرت حسين عليه السلام است و منصور حضرت مهدي است همان طوري که احمد و محمد و محمود نيز ناميده شده مانند عيسي که او را مسيح گفته اند. [3] .

ابا صالح -يکي از کنيه هاي آن جناب است که در ميان اعراب باديه نشين شهرت دارد و در توسل ها و گرفتاريها آن جناب را به اين نام مي خوانند و نتيجه مي گيرند. کنيه ديگرش ابوالقاسم است. [4] .

ديگر از لقبهاي آن جناب خلف و خلف صالح و خليفة الله و حجةالله. صاحب العصر. صاحب الدار. غريم. بمعني طلبکار و بدهکار هر دو آمده ولي در اينجا منظور معني اول است. اين لقب و بعضي ديگر از القاب آن جناب را از روي تقيه مي گفتند تا مخالفين متوجه نشوند منظور از ذکر اين القاب چه شخصي است.