آياتي که مطابقت با حضرت مهدي دارد
(بحار ج 51 ص 48 و منتخب الأثر ص 294):
عن ابيعبدالله (ع) في قوله تعالي: «امن يجيب المضطر اذا دعاه و يکشف السوء و يجعلکم خلفاء الارض» (النمل 62) حدثني ابي عن الحسن بن علي بن فضال عن صالح بن عقبة عن ابيعبدالله (ع) قال: نزلت في القائم من آل محمد (ع) و الله هو المضطر اذا صلي في المقام رکعتين دعا الي الله فاجابه و يکشف السوء و يجعله خليفة في الارض.
پدرم از حسن بن علي بن فضال از صالح بن عقبة از: امام صادق (ع) در تفسير آيه شريفه «چه کسي است که پاسخ مظفري را که او را بخواند مي دهد و رنج از او دور مي کند و شما را در زمين جانشين پيشينيان سازد. فرمود: آيه شريفه درباره حضرت قائم آل محمد (ع) نازل شده و به خداوند سوگند اوست مظطر هنگامي که در مقام ابراهيم (ع) دو رکعت نماز خواند وخداوند را صدا زند و خداوند دعايش را مستجاب گرداند و رنج را از وي دور کند و او را خليفه زمين قرار دهد.
(بحار ج 52 ص 324 و منتخب الاثر ص 294):
عن ابيعبدالله (ع): قوله تعالي: «هو الذي ارسل رسوله بالهدي و دين الحق ليظهره علي الدين کله و لو کره المشرکون» قال: اذا خرج القائم لم يبق مشرک بالله
[ صفحه 24]
العظيم، و لا کافر الا کره خروجه حتي لو کان في بطن صخرة لقالت الصخرة: يا مؤمن في مشرک فاکسرني: واقتله.
امام صادق (ع) در تفسير آيه شريفه ي «اوست خدايي که رسولش را براي هدايت مردم با دين حق فرستاد تا او را بر تمام اديان پيروز گرداند اگر چه مشرکان را خوش نيايد» فرمود: زماني که حضرت قائم خروج کند نه مشرکي به خداوند عظيم باقي ماند و نه کافري که ظهورش را ناخوشايند داند کافر اگر چه در درون سنگي پنهان شود آن سنگ به سخن آيد و گويد اي مؤمن در درون من مشرکي است مرا بشکن و کافر را بکش.
(منتخب الأثر ص 295):
عن ابي بصير (ره) عن ابيعبدالله (ع): في قوله عزوجل. «وعدالله الذين امنوا منکم و عملو الصالحات ليستخلفنهم في الارض کما استخلف الذين من قبلهم و ليمکنن لهم دينهم الذي ارتضي لهم و ليبدلنهم من بعد خوفهم امنا يعبدونني لا يشرکون بي شيئا» (النور 55) قال: القائم و اصحابه.
ابي بصير (ره) از امام صادق (ع) در تفسير آيه شريفه «وعده داده است خداوند آناني که ايمان آورده اند و عمل صالح انجام دادند آنان را جانشينان ديگران در زمين قرار دهد چنانچه صالحان قبل را جانشين در زمين قرار داد وآنان قدرت دين دهد بدانگونه که راضي گردند و پس از خوف و ترس آنان را ايمن سازد که فقط مرا عبادت کنند و شرک بمن نياورند» فرمود: آيه درباره حضرت قائم (ع) و يارانش مي باشد.
(منتخب الأثر ص 295):
عن ابي عباس (ره) في قوله تعالي:«ليظهره علي الدين کله و لو کره المشرکون» (التوبه:33) قال: لا يکون ذلک حتي لا يبقي يهودي و لا نصراني، و لا صاحب ملة الا دخل في الاسلام حتي يأمن الشاة و الذئب والبقر و الأسد و الانسان و الحية و حتي لا تقرض فارة جرابا و حتي توضع الجزية و يکسر الصليب و يقتل الخنزير و ذلک قوله «ليظهره علي الدين کله و لو کره المشرکون».
به روايت ابن عباس (ره) در تفسير آيه شريفه (او را با ديني درست و بر حق فرستاد تا او را بر همه اينها پيروز گرداند هر چند مشرکان را خوش نيايد) فرمود: اين امر تحقق
[ صفحه 25]
نمي يابد تا اينکه نه يهوديي و نه نصراني و يا صاحب ملت و کيش ديگري در روي زمين نباشد مگر اينکه داخل در اسلام گردند تا اينکه گوسفند و گرگ و گاو و شير و انسان و مار در امنيت با هم زندگي نمايند و تا اينکه موش از انبان چيزي برندرد و جزيه بر اهل ذمه نهاده شود و ديگر جزيه نگيرند و صليب شکسته گردد و خوکها کشته گردند و اين است مصداق آيه شريفه (با ديني حق او را پيروز گرداند بر همه مشرکان».
(سفينة البحار ج 2 ص 701 و نورالثقلين ج 4 ص 110):
في کتاب کمال الدين باسناده الي حکيمة قالت: لما کان اليوم السابع من مولد القائم جئت الي ابي محمد (ع) فسلمت عليه و جلست فقال: هلمي الي ابني فجئت بسيدي و هو في الخرقة ففعل به کفعله الاول ثم ادلي لسانه في فيه کانما يغذيه لبنا و عسلا، ثم قال: تکلم يا بني قال: اشهد ان لا اله الا الله و ثني بالصلوة علي محمد و علي اميرالمؤمنين و علي الائمة الطاهرين (ع) حتي وقف علي ابيه (ع) ثم تلاهذه: «بسم الله الرحمن الرحيم و نريد ان نمن علي الذين استضعفوا في الارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثين. و نمکن لهم في الارض و نري فرعون و هامان و جنودهما منهم ما کانوا يحذرون.
در کتاب کمال الدين باسنادش به حضرت حکيمه گفت: چون روز هفتم از مولد حضرت قائم (ع) فرا رسيد من به نزد حضرت عسکري (ع) آمدم و سلام گفتم و نشستم بمن فرمود: فرزندم را بياور من او را به پارچه اي پيچيدم و به محضر امام (ع) آوردم و کاري که در روز نخست انجام داده بود انجام داد آنگاه زبان مبارک را در دهان کودک چرخاند تو گوئيي باو شير و عسل مي خوراند آنگاه فرمود: سخن بگو پسرم او شهادت بر وحدانيت خداوند و به رسالت پيغمبر داده ثنا و دعا بر پيامبر و بر امير مؤمنان و همه ائمه معصومين صلوات الله و سلامه عليهم و درود فرستاد و تا بنام پدر بزرگوارش رسيد و ايستاد و اين آيه شريفه را خواند «و ما بر آن هستيم که بر مستضعفان روي زمين منت گذاريم و آنان را پيشوايان و وارثان گردانيم و آنها را در آن سرزمين مکانت بخشيم و به فرعون و هامان و لشکريانشان چيزي که از آن مي ترسيدند نشان دهيم.»
[ صفحه 26]
(اثبات الهداة ج 3 ص 553):
عن ابي خالد الکابلي قال: قال ابوجعفر (ع): و الله لکاني انظر الي القائم (ع) و قد اسند ظهره الي الحجر ثم ينشد الله حقه الي ان قال: ثم ينتهي الي المقام فيصلي رکعتين، و ينشد الله حقه ثم قال: هو المضطر في کتاب الله في قوله تعالي: «امن يجيب المضطر اذا دعاه و يکشف السوء يجعلکم خلفاء الارض (النمل:66) فيکون اول من يبايعه جبرئيل، ثم الثلاثماة و ثلثة عشر رجلا.
ابي خالد کابلي روايت کرده گفت امام باقر (ع) فرمود: به خداوند سوگند گويي مي بينم حضرت قائم (ع) را که پشت به حجرالأسود داده و خداوند را سوگند مي دهد بحق خدائيش تا آنکه فرمود: آنگاه به مقام ابراهيم (ع) آيد و دو رکعت نماز گزارد، باز خداوند را بحقش سوگند مي دهد سپس فرمود: اوست مضطري که در کتاب خدا فرموده آيا که درمانده را چون بخواندش پاسخ مي دهد و رنج را از او دور مي کند و شما را در زمين جانشين پيشينيان مي سازد آيا با وجود الله خداي ديگري است چه اندک پند مي گيرند» نخستين کسي که با حضرت بيعت کند جبرئيل (ع) سپس سيصد و سيزده مرده مي باشند.
(اثبات الهداة ج 3 ص 563):
عن الحسين بن محمد بن عبدالله بن الحسن عن ابيه عن ابي جعفر (ع) في قوله تعالي: «ان الارض يرثها عبادي الصالحون» (انبياء:105) قال: اصحاب المهدي في آخر الزمان.
به روايت حسين بن محمد بن عبدالله بن حسن از پدرش از امام باقر (ع) در تفسير آيه شريفه (اين زمين را بندگان صالح من به ميراث خواهند برد) فرمود: ياران حضرت مهدي (ع) در آخر الزمان وارثان زمين خواهند بود.
(اثبات الهداة ج 3 ص 563)
عن عبدالله بن عجلان عن ابي جعفر (ع) في قول الله عزوجل:«اذن الذين يقاتلون بانهم ظلموا و ان الله علي نصرهم لقدير» (الحج:39) هي في القائم و اصحابه.
به روايت عبدالله بن عجلان از امام باقر (ع) در تفسير آيه شريفه:«به کساني که با
[ صفحه 27]
جنگ بر سرشان تاخت آورده اند و مورد ستم قرار گرفته اند اجازه داده شد و خدا بر پيروز ساختنشان توانا است» فرمود: او حضرت قائم (عج) و يارانش مي باشد.
(اثبات الهداة ج 3 ص 563):
عن ابي الجارود عن ابي جعفر (ع) في قول الله عزوجل:«الذين ان مکناهم في الارض اقاموا الصلوة و اتوا الزکوة (الحج:41) قال: هذه لال محمد: المهدي و اصحابه يملکهم الله مشارق الارض و مغاربها و يظهر به الدين و يميت الله به و باصحابه البدع و الباطل کما امات السفيه الحق لا يري اثر من الظلم و يأمرون بالمعروف و ينهون عن المنکر و لله عاقبة الامور.
به روايت ابي جارود از امام باقر (ع) در تفسير آيه شريفه «همان کسان که اگر در زمين مکانتشان دهيم نماز مي گزارند و زکات مي دهند وامر بمعروف و نهي از منکر مي کند و سرانجام همه کارها با خداست» فرمود: اين آيه مربوط به آل محمد (ع) مهدي (ع) و يارانش مي باشد آنهايي که خداوند مشرق و مغرب زمين را در اختيارشان گذارد و دين را به تمامي ظاهر سازد و خداوند اصحاب بدعت ها را نابود سازد و باطل از بين برود چنانچه نادانان حق را قبلا کشته بودند و اثري از ظلم ديده نشود و امر به معروف مي شود و نهي از منکر مي گردد و عاقبت امر همه بسوي خدا است.
(اثبات الهداة ج 3 ص 567):
عن زيد بن علي قال: اذا قام القائم من آل محمد يقول: ايها الناس نحن الذين وعدنا الله في کتابه: «الذين ان مکناهم في الارض اقاموا الصلوة و اتوا الزکوة و امروا بالمعروف و نهوا عن المنکر و لله عاقبة الامور.
زيد بن علي (ع) فرمود: زماني که حضرت قائم (ع) از آل محمد (ع) قيام کند فرمايد: اي مردم ما از آن کساني هستيم که خداوند در کتابش وعده فرمود: «همان کسان که اگر زمين را در اختيارشان قرار دهيم نماز مي گزارند و زکات مي دهند و امر به معروف و نهي از منکر کنند و عاقبت کارها با خداوند است».
(بحار ج 51 ص 63 و اثبات الهداة ج 3 ص 568):
عن علي (ع) في قوله تعالي: و نريد ان نمن علي الذين استضعفوا في الارض و نجعلهم ائمة قال: المستضعفون في الارض المذکورون في الکتاب الذين يجعلهم
[ صفحه 28]
الله ائمة، نحن اهل يبعث الله مهديهم فيغزهم و يذل عدوهم.
امير المؤمنين (ع) در تفسير آيه کريمه:«ما بر آن هستيم که بر مستضعفان روي زمين منت گذاريم و آنان را پيشوايان و وارثان حکومت زمين گردانيم فرمود: مستضعفين در زمين کساني باشند که خداوند در کتابش آنان را وارث قرار داده ما اهل بيت هستيم و خداوند مهدي ايشان را برانگيزد پس عزيز سازد اهل بيت را و ذليل و خوار سازد دشمنانشان را.
(اثبات الهداة ج 3 ص 568):
عن موسي بن جعفر (ع): انه سئل عن نعم الله الظاهرة و الباطنة فقال النعمة الظاهرة الامام الظاهر و النعمة الباطنة الأمام الغائب، يغيب عن ابصار الناس شخصه و تظهر له کنوز الأرض، و يقرب عليه کل بعيد.
از موسي بن جعفر (ع) درباره نعمت ظاهري و باطني پرسش شد؟ فرمود: نعمت ظاهري امامي است که در انظار مردم ظاهر باشد و نعمت باطني امام غائب از ديده هاي مردم است که شخص امام از ديدگان مردم غايب باشد و براي ان امام همه گنج هاي زمين ظاهر گردد و هر چيز دوري برايش نزديک مي شود (فاصله ها از بين مي رود).
(بحار ج 51 ص 45):
قال الله: (و لقد ارسلا موسي باياتنا ان اخرج قومک من الظلمات الي النور و ذکرهم بايام الله) (ابراهيم:5) قال: ايام الله ثلاثة يوم القائم (ع) و يوم الموت، و يوم القيامة.
خداي تعالي فرمايد:«و بتحقيق ما موسي را با آيات و معجزاتي به رسالت فرستاديم و فرمان داديم که قوم خود را از تاريکي به روشنايي بيرون آور و روزهاي خدا را يادآوريشان کن» فرمود: روزهاي خداوند سه روز است روزي که قائم آل محمد (ع) قيام کند و روزي که آدمي از دنيا برود و روز قيامت (که همگان براي حساب حاضرانند).
(بحار ج 51 ص 47):
«و لقد کتبنا في الزبور من بعد الذکر» قال: الکتب کلها ذکر (ان الارض يرثها
[ صفحه 29]
عبادي الصالحون) قال: القائم (ع) و اصحابه.
خداي تعالي فرمايد:«و ما در زبور پس از تورات» نوشته ايم که اين زمين را بندگان صالح من به ميراث خواهند برد فرمود: تمام کتب آسماني ذکر ناميده شود و بندگان صالح من که زمين را به ميراث مي برند حضرت قائم و اصحابش مي باشند.
(بحار ج 51 ص 41):
عن بي مسکان، عن ابي عبدالله (ع) في قوله تعالي: (اذن للذين يقاتلون بانهم ظلموا و ان الله علي نصرهم لقدير) قال: ان العامة يقولون: نزلت في رسول الله (ص) لما اخرجته قريش من مکة و انما هو القائم (ع) اذا خرج يطلب بدم الحسين (ع) و هو قوله: نحن اولياء الدم و طلاب الثرة.
به روايت ابن مسکان از امام صادق (ع) در تفسير آيه شريفه:«به کساني که به جنگ بر سرشان تاخت آورند و مورد ستم و تعدي قرار گرفته اند اجازه داده شد و خداوند بر پيروز گردانيشان تواناست» فرمود: عامه مي گويند آيه شريفه درباره رسول خدا (ص) است هنگاميکه قريش او را از مکه مکرمه بيرون کردند اما مقصود آيه شريفه حضرت قائم است به هنگامي که خروج کند طلب خون سيدالشهدا (ع) از قاتلين نمايد و اين فرمايش امام مائيم اولياء خون و طلب کنندگان خون بها.
(بحار ج 51 ص 47):
تفسير علي بن ابراهيم (و من عاقب) يعني رسول الله (ص) (بمثل ما عوقب به) يعني حين ارادوا ان يقتلوه (ثم بغي عليه لينصرنه الله) بالقائم من ولده (ع).
در تفسير علي بن ابراهيم (ره) است: خداي تعالي فرمايد: «هر کس عقوبت کند (مقصود از عقوبت کننده رسول خداست)همچنان که او را عقوبت کرده اند (يعني هنگامي که اراده کردند او را بکشند) (آنگاه که مظلوم واقع شود خدا ياريش خواهد کرد» به وسيله حضرت قائم (ع) از فرزندان حضرت رسول (ص).
(بحار ج 51 ص 48)
عن ابي جعفر (ع) في قوله تعالي: «الذين ان مکناهم في الارض اقاموا الصلاة و اتوا الزکاة» فهذه لال محمد (ص) الي اخر الائمة و المهدي و اصحابه يملکهم الله مشارق الارض و مغاربها و يظهر (به) الدين و يميت الله به و باصحابه البدع
[ صفحه 30]
و الباطل کما امات السفهاء الحق حتي لا يري اين الظلم و يأمرون بالمعروف و ينهون عن المنکر.
به روايت امام باقر (ع) در تفسير آيه کريمه: «همان کسان که اگر در زمين قدرتشان دهيم نماز گزارند و زکات مي دهند» فرمود: اين آيه درباره آل محمد (ص) تا آخرشان حضرت مهدي و يارانش مي باشد که خداوند قدرت شرق و غرب زمين را به آنها واگذارد و به وسيله آن حضرت دين آشکار شود و به وسيله آن حضرت و يارانش اصحاب بدعت و باطل مي ميرند چنانچه نادانان حق را از پاي درآورده بودند تا اينکه ديده نشود که ظلم کجاست و امر به معروف و نهي از منکر مي نمايند.
(بحار ج 51 ص 48):
تفسير علي بن ابراهيم (ع): «ان نشأ ننزل عليهم من السماء آية فظلت اعناقهم لها خاضعين» فانه حدثني ابي، عن ابن ابي عمير، عن هشام، عن ابيعبدالله (ع) قال: تخضع رقابهم يعني بني امية و هي الصيحة من السماء باسم صاحب الأمر(ع).
در تفسير علي بن ابراهيم (ره) خداي تعالي فرمايد: «اگر بخواهيم از آسمان برايشان آيتي نازل مي کنيم که در برابر آن به خضوع سر فرود آورند» ابن ابي عمير از هشام و او از امام صادق (ع) روايت کند فرمود: مقصود بني اميه است و آن بهنگامي است که صيحه آسماني به اسم حضرت صاحب الأمر برسد و گردنهاي بني اميه خاضع گردد.
(بحار ج 51 ص 48):
تفسير علي بن ابراهيم (ره): «امن يجيب المضطر اذا دعاه و يکشف السوء و يجعلکم خلفاء الارض» فانه حدثني ابي، عن الحسين بن علي بن فضال، عن صالح بن عقبة عن ابيعبدالله (ع) قال: نزلت في القائم (ع)، هو و الله المضطر اذا صلي في المقام رکعتين و دعا الله فاجابه و يکشف السوء و يجعله خليفة في الارض.
در تفسير علي بن ابراهيم (ع) درباره آيه شريفه چه کسي است پاسخ مضطري را که او را بخواند مي دهد و رنج از او دور مي کند و شما را جانشين پيشينيان سازد حسن بن فضال از صالح بن عقبه از امام صادق (ع) روايت مي کند که امام فرمود: آيه شريفه درباره حضرت قائم (ع) است و به خداوند سوگند اوست مضطر وقتي که دو رکعت نماز در مقام ابراهيم گزارد و خداوند را بخواند و خدا دعا او را اجابت فرمايد و رنج
[ صفحه 31]
را از او دور سازد و او راجانشين در زمين قرار دهد.
(بحار ج 51 ص 48):
تفسير علين ابراهيم: «و لئن جاء نصر من ربک» يعني القائم (ع) (ليقولن انا کنا معکم او ليس الله باعلم بما في صدور العالمين).
در تفسير علي بن ابراهيم (ع) درباره آيه شريفه (و چون از سوي پروردگارت مددي رسد مي گويند: ما نيز با شما بوده ايم آيا خدا به آنچه در دلهاي مردم جهان مي گذرد آگاه تر نيست (فرمود: مقصود از مدد و کمک حضرت قائم (ع) است).
(بحار ج 51 ص 48):
عن الثمالي (ره)، عن ابي جعفر (ع) قال: سمعته يقول: «و لمن انتصر بعد ظلمه» يعني القائم و اصحابه «فاولئک ما عليهم من سبيل» و القائم اذا قائم انتصر من بني امية و من المکذبين و النصاب هو و اصحابه و هو قول الله: «انما السبيل علي الذين يظلمون الناس و يبغون في الارض بغير الحق اولئک لهم عذاب اليم».
به روايت ثمالي از امام باقر (ع) گفت: شنيدم که مي فرمود: در تفسير آيه شريفه (کساني که پس از حکم و ستمي که بر آنها رفته باشد انتقام مي گيرند ملامت و سرزنشي نيست) فرمود: مقصود حضرت قائم (ع) و يارانش مي باشد وقتي که قيام کند از بني اميه و از دروغگويان که امر ولايت را مربوط به خود دانستند و از ناصبي ها آن حضرت و اصحابش انتقام گيرند و اين است معني آيه شريفه «ملامت و سرزنش در خور کساني است که به مردم ستم مي کنند و به ناحق در روي زمين سرکشي مي کنند براي آنهاست عذابي دردآور».
(بحار ج 51 ص 49):
روي في قوله تعالي: «اقتربت الساعة» يعني خروج القائم (ع).
روايت شده آيه شريفه: «و نزديک شد ساعت» فرمود مقصود ظهور حضرت قائم (ع) است.
(بحار ج 51 ص 49):
«يريدون ليطفئوا نور الله بافواههم و الله متم نوره» قال: بالقائم من آل محمد (ص) اذا خرج ليظهره علي الدين کله حتي لا يعبد غير الله و هو قوله تعالي:
[ صفحه 32]
«يملا الارض قسطا و عدلا کما ملئت ظلما و جورا».
آيه کريمه «مي خواهند نور خدا را به دهانشان خاموش کنند ولي خداوند کامل کننده ي نور خويش است اگر چه کافران را ناخوش آيد» فرمود: به قائم از آل محمد (ع) است زماني که خروج کند تا دين را بر همگان اظهار نمايد تا آنجا که غير خداوند پرستش نشود و اين است قول معصوم (ع) پر مي نمايد زمين را از قسط و عدل پس از آنکه پر شده باشد از ستم و بيدادگري.
(بحار ج 51 ص 49):
«و اخري تحبونها نصر من الله و فتح قريب» يعني في الدنيا بفتح القائم (ع) آيه شريفه:«و نعمتي ديگر که دوستش داريد ياري و نصرتي است از سوي خداوند و پيروزي نزديک و مؤمنان را بر اين فتح بشارت ده» مقصود از آيه شريفه فتح و پيروزي اي است که توسط حضرت قائم (ع) در دنيا به وقوع مي پيوندد.
(بحار ج 51 ص 49):
«حتي اذا رأوا ما يوعدون» قال: القائم و امير المؤمنين (ع) «فسيعلمون من اضعف ناصرا و اقل عددا».
خداي تعالي فرمايد: «تا آنگاه که آنچه را به آنها وعده داده بودند بنگرند پس خواهند دانست چه کسي ياورانش ناتوان تر و در شمار کمتر بوده است» فرمود مقصود حضرت قائم (ع) و اميرمؤمنان (ع) است معلوم مي شود ياران چه کساني از ديگري بيشتر است.
(بحار ج 51 ص 49)
«انهم يکيدون کيدا و اکيد کيدا فمهل الکافرين» يا محمد (امهلهم رويدا) لو بعث القائم (ع) فينتقم لي من الجبارين و الطواغيث من قريش و بني امية و سائر الناس.
خداي تعالي فرمايد: «آنان حيله و مکر مي انديشند و من هم حيله اي مي انديشم پس کافران را مهلت ده» اي محمد (ص) آنان را اندک مهلت ده اگر قائم (ع) برانگيخته گردد و قيام کند از ستم کاران و از طاغوتيان قريش و بني اميه و سايرين مردم انتقام گيرد.
(بحار ج 51 ص 50)
عن مثني الحناط، قال: سمعت اباجعفر (ع) يقول:«ايام الله» ثلاثة يوم يقوم
[ صفحه 33]
القائم و يوم الکرة و يوم القيامة.
به روايت مثني حناط گفت شنيدم امام باقر (ع) مي فرمود: روزهاي خداوند سه روز است روزي که حضرت قائم (ع) قيام مي کند و روز ناخوش آيند يعني مرگ و روز قيامت.
(بحار ج 51 ص 50):
تفسير علي بن ابراهيم (ره):«قل ارايتم ان اصبح ماؤکم غورا فمن ياتيکم بماء معين» قل: أرأيتم اين اصبح امامکم غائبا فمن يأتيکم بامام مثله، حدثنا محمد بن جعفر عن محمد بن احمد، عن القاسم بن العلا عن اسماعيل بن علي الفزاري، عن محمد ابن جمهور، عن فضالة بن ايوب قال: سئل الرضا (ع) عن قول الله عزوجل: «قل أرأيتم ان اصبح ماؤکم غورا فمن يأتيکم بماء معين» فقال: ماؤکم ابوابکم الأئمة و الائمة ابواب الله فمن يأتيکم بماء معين يعني يأتيکم بعلم الأمام.
در تفسير علي بن ابراهيم (ره) در تفسير آيه شريفه «بگو اگر آب شما در زمين فرو رود چه کسي شما را آب روان خواهد داد» فرمود: اگر ديديد امامتان غائب است چه کسي مي تواند مانند امامتان امام بياورد حديث کرد مرا محمد بن جعفر از محمد بن احمد از قاسم بن علا از اسماعيل بن علي فزاري از محمد بن جمهور از فضالة بن ايوب گفت از امام رضا (ع) درباره آيه شريفه که معني آن قبلا گفته شد پرسيدند فرمود: مقصود از آب در آيه شريفه درهاي ائمه طاهرين است و امامان درهاي خداوند هستند پس چه کسي آب روان خواهد آورد يعني علم امام (ع) تواند آورد؟
(بحار ج 51 ص 50):
تفسير علي بن ابراهيم (ره) «هو الذي ارسل رسوله بالهدي و دين الحق ليظهره علي الدين کله فيملا الارض قسطا و عدلا کما ملئت جورا و ظلما و هذا مما ذکرنا ان تأويله بعد تنزيله.
در تفسير علي بن ابراهيم در تفسير آيه کريمه (او کسي است که پيغمبر خود را براي راهنمايي و هدايت مردم فرستاد با ديني درست و بر حق تا او را بر همه اديان پيروز گرداند هر چند مشرکان را خوش نيايد» فرمود: اين آيه درباره حضرت قائم (ع) نازل شده است و او ست امامي که دين را بر همه عالم ظاهر سازد و بر همه اديان پيروز
[ صفحه 34]
مي شود و زمين را پر از عدل و قسط نمايد چنانچه پر شده باشد از ظلم و ستم و اين آيه شريفه از زمره آياتي است که تاويل آن پس از تنزيلش مي باشد.
(بحار ج 51 ص 51):
عن ابي عبدالله (ع) انه قال: في قول الله عزوجل «يوم يأتي بعض آيات ربک لا ينفع نفسا ايمانها لم تکن امنت من قبل» فقال: الايات هم الائمة و الاية المنتظر هو القائم (ع) فيومئذ لا ينفع نفسا ايمانها لم تکن امنت من قبل قيامه بالسيف و ان امنت بمن تقدمه من ابائه.
به روايت از امام صادق (ع) در تفسير آيه شريفه «روزي که بعضي از نشانه هاي خدا آشکار شود ايمان کسي که پيش از آن ايمان نياورده يا به هنگام ايمان کار نيکي انجام نداده ست سودي ندهد» فرمود: مقصود از آيات امامان (ع) مي باشد و آيه مورد انتظار امام قائم (ع) است پس از آن که خروج کند ايمان کسي که قبل از قيام به شمشير حضرت ايمان نياورده باشد سودي باو نمي رساند اگر چه به پدارنش ايمان داشته باشد و به خودش ايمان نياورده باشد.
(بحار ج 51 ص 51):
عن ام هاني قالت: لقيت اباجعفر محمد بن علي بن الحسين بن علي بن ابيطالب (ع) فسألته عن هذه الاية «فلا اقسم بالخنس الجوار الکنس» فقال: امام يخنس في زمانه عند انقضاء من علمه سنة ستين و مأتين ثم يبدو کالشهاب الوقاد في ظلمة الليل فان ادرکت ذلک قوت عيناک.
به روايت ام هاني گفت: ملاقات کردم حضرت ابي جعفر محمد بن علي بن حسين بن علي بن ابيطالت (ع) را پس از او پرستش نمودم درباره اين آيه شريفه:«سوگند به ستارگان بازگردنده سير کننده غائب شوند و سوگند به شب چون تاريک شود و سوگند به صبح چون بدمد» فرمود: امام غائب مي شود در زمان خود پس گذشت دويست و شصت سال آنگاه ظاهر مي شود مانند شهاب فرو رونده تند در شب تاريک اگر آن زمان را درک کردي چشمانت روشن باد.
(بحار ج 51 ص 52):
عن ابيعبدالله (ع): في قول الله عزوجل:«الذين يؤمنون بالغيب» قال: من اقر بقيام
[ صفحه 35]
القائم (ع) انه حق.
امام صادق (ع) در تفسير آيه شريفه «آنانکه ايمان به غيب مي آورند» فرمود: مقصود اقرار به قيام حضرت قائم (ع) است و آن را حق و باور دارند.
(بحار ج 51 ص 52):
عن يحيي بن ابي القاسم قال: سألت الصادق (ع) عن قوله الله عزوجل «الم ذلک الکتاب لا ريب فيه هدي للمتقين الذين يؤمنون بالغيب» فقال: المتقون شيعة علي (ع) و اما الغيب فهو الحجة الغائب و شاهد ذلک قول الله تعالي «و يقولون لو لا انزل عليه آية من ربه فقل انما الغيب لله فانتظروا اني معکم من المنتظرين».
به روايت يحيي بن ابي القاسم گفت پرسيدم از امام صادق (ع) از سخن خداي تعالي (الف لام ميم - اين است همان کتاب که در آن هيچ ريب و شکي نيست پرهيزگاران را رهنماست آنان که به غيب ايمان مي آورند) فرمود: پرهيزگاران شيعيان علي (ع) هستند و اما مقصود از ايمان به غيب حضرت حجةبن الحسن (ع) حجة غائب و شاهد است و اين است معني آيه شريفه (و مي گويند چرا از سوي پروردگارش معجزه اي بر او نازل نمي شود؟ بگو علم غيب از آن خداست انتظار بکشيد من نيز با شما منتظر مي مانيم).
(بحار ج 51 ص 53)
عن ابي صالح عن بن عباس (ره) في قوله تعالي:«و في السماء رزقکم و ما توعدون» قال: هو خروج المهدي.
به روايت ابي صالح از ابن عباس در سخن خداي تعالي در آسمان روزيهاي شما است و آنچه به آن وعده داده شده ايد فرمود آن خروج حضرت مهدي است.
(بحار ج 51 ص 53):
عن بن عباس في قوله تعالي: «اعلموا ان الله يحيي الارض بعد موتها» يعني يصلح الارض بقائم آل محمد من بعد موتها يعني من بعد جور اهل مملکتها (قد بينا لکم الايات) بقائم آل محمد (لعلکم تعقلون).
به روايت ابن عباس در آيه کريمه:«بدانيد که خدا زمين را پس از مردنش زنده مي کند ما آيات را برايتان به روشني بيان کرديم باشد که به عقل دريابيد» فرمود: يعني اصلاح
[ صفحه 36]
مي نمايد زمين را به قائم آل محمد (ع) پس از آنکه بميرد يعني پس از ستم و بيدادگري اهل مملکت زمين ما آيات را برايتان روشن نموديم باشد که به عقل دريابيد.
(بحار ج 51 ص 53 و الغيبة الطوسي ص 176):
عن بن عباس (ره) في قول الله «و في السماء رزقکم و ما توعدون فو رب السماء و الارض انه لحق مثل ما انکم تنطقون» قال: قيام القائم (ع) «هو خروج المهدي و مثله «اينما تکونوا يأت بکم الله جميعا» قال: اصحاب القائم يجمعهم الله في يوم واحد.
به روايت ابن عباس در آيه شريفه «و رزق شما و هر چه به شما وعده شده در آسمان است پس سوگند به پروردگار آسمانها و زمين که اين سخن آنچنان باشد که سخن مي گوييد حتمي است» فرمود: مقصود قيام حضرت قائم (ع) و خروج حضرت مهدي (ع) است و مثل آيه فوق است آيه شريفه (هر جا که باشيد خدا شما را حاضر مي نمايد خداوند شما را در يکجا جمع نمايد) فرمود مقصود اصحاب حضرت مهدي (ع) است که همه در خدمت حضرت جمع شوند.
(بحار ج 51 ص 54):
عن علي (ع) في قوله تعالي:«و نريد ان نمن علي الذين استضعفوا في الارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثين» قال: هم آل محمد يبعث الله مهديهم بعد جهدهم فيعزهم و يذل عدوهم.
به روايت علي (ع) در تفسير آيه مبارکه «و ما اراده نموده ايم که بر مستضعفان روي زمين منت گذاريم و آنان را پيشوا سازيم و وارثان گردانيم» فرمود: آنان آل محمد (ع) هستند خداوند مهدي (ع) ايشان (ع) را مبعوث مي نمايد بعد از آنکه منکر وي شوند پس دوستان را عزيز و دشمنان را ذليل مي نمايد.
(بحار ج 51 ص 54):
عن زرارة، عن ابيعبدالله (ع) في قول الله:«و تلک الايام نداولها بين الناس» قال: ما زال منذ خلق الله ادم دولة لله و دولة لابليس فأين دولة الله اما هو قائم واحد.
به روايت زرارة از امام صادق (ع) در تفسير آيه شريفه «و اين روزگار و ايام است که هر روزش به مراد کسي مي گردانيم تا خدا کساني را که ايمان آورده اند بشناسد»
[ صفحه 37]
فرمود: از روزي که خداوند آدم را بيافريد دولت و حکومت روزي از آن آدم و روز ديگر از آن ابليس بوده است پس کجا است دولت خداوند آگاه باشيد و بدانيد آن دولت قائم آل محمد (ع) است و يک دولت بيش نيست.
(بحار ج 51 ص 55):
عن جابر قال: قال ابوجعفر (ع) في هذه الاية «اليوم يئس الذين کفروا من دينکم فلا تخشوهم و اخشون» يوم يقوم القائم (ع) يئس بنو امية فهم الذين کفروا، ياسوا من آل محمد.
به روايت جابر گفت امام باقر (ع) فرمود: (امروز کافران از بازگشت شما از دين خويش نوميد شده اند از آنان مترسيد از من بترسيد امروز دين شما را به کمال رسانيدم و نعمت بر شما تمام کردم) فرمود: روزي است که قائم (ع) قيام کند و بنو اميه و آنان که کافر شده اند مأيوس گردند از آل محمد (ع).
(بحار ج 51 ص 55):
عن زرارة قال: قال ابوعبدالله (ع): سئل ابي عن قول الله تعالي: «قاتلوا المشرکين کافة کما يقاتلونکم کافة» حتي لا يکون مشرک (و يکون الدين کله لله) ثم قال: انه ثم يجي تأويل هذه الاية و لو قد قام قائمنا سيري من يدرکه ما يکون من تأويل هذه الاية و ليبلغن دين محمد (ص) ما بلغ الليل حتي لا يکون شرک علي ظهر الارض کما قال الله.
به روايت زرارة گفت امام صادق (ع) فرمود: از پدر بزرگوارم (ع) تفسير آيه کريمه: «هم چنانکه مشرکان دسته جمعي و همگي به جنگ برخاستند شما هم همگي به جنگ ايشان برخيزيد» تا اينکه ديگر مشرکي باقي نماند (و تمام دين از آن خداوند باشد) پرسيدند فرمود: هنوز تأويل آيه شريفه نيامده است و روزي که قائم (ع) ما قيام کند به زودي مي بيند کسي که آن حضرت را ديدار و درک کند تأويل آيه معلوم شود و بتحقيق دين محمد (ص) تا آنجا که شب پيش رود مي رسد يعني به محل غروب و طلوع آفتاب (هر دو طرف کره) مي رسد تا اينکه ديگر مشرکي در روي زمين باقي نماند چنانچه خداي تعالي فرمود.
[ صفحه 38]
(بحار ج 51 ص 55):
عن ابيعبدالله (ع) في قول الله تعالي «و لئن اخرنا عنهم العذاب الي امة معدودة» يعني عدة کعدة بدر، قال يجمعون له في ساعة واحدة قزعا کقزع الخريف.
امام صادق (ع) در تفسير آيه شريفه (اگر چند وقتي عذابشان را به تأخير افکنيم مي پرسند چه چيز مانع آن شده است» فرمود: جمعيتي به عدد جمعيت بدر در آن واحد دور آن جمع شوند خيلي تند و جست چالاک مانند حرکت ابرهاي پاييزي.
(بحار ج 51ص 57):
عن حمران، عن ابي جعفر (ع) قال کان يقرأ:«بعثنا عليکم عبادا لنا اولي بأس شديد» ثم قا: و هو القائم و اصحابه اولي بأس شديد.
به روايت حمران از امام باقر (ع) که قرائت مي فرمود «گروهي از بندگان خويش را که رزمندگاني زورمند بودند بر سر شما فرستاديم» سپس امام (ع) فرمود او حضرت قائم و يارانش مي باشد که جنگاوراني زورمند هستند.
(تفسير الصافي چاپ قديم ص 510):
عن الصادق (ع) (فذلک يومئذ يوم عسير علي الکافرين غير يسير) في هذه الاية قال ان منا اماما مظفرا مستترا فاذا اراد الله اظهار امره نکت في قلبه نکتة فظهر فقام بامرالله.
از امام صادق (ع) در تفسير آيه شريفه «آن روز روزي سخت خواهد بود و براي کافران ناگوار» فرمود اين آيه شريفه درباره ما است و از ما امامي پيروز و پنهان خواهد بود و زماني که خداوند اراده نمايد امر ظهورش را در قلب مبارکش نکته و علامتي ظاهر شود پس در اين وقت به دستور خداوند قيام کند.
(بحار ج 51 ص 59):
عن محمد بن مسلم، عن ابي جعفر (ع) في قول الله عزوجل: «امن يجيب المضطر اذا دعاه» قال: هذا نزلت في القائم (ع) اذا خرج تعمم و صلي عند المقام و تضرع الي ربه فلا ترد له رأية ابدا.
به روايت محمد بن مسلم (ره) از امام باقر (ع) درباره آيه شريفه (امن يجيب المضطر الاية) فرمود: اين آيه نازل شده است درباره حضرت قائم (ع) به هنگامي که خروج
[ صفحه 39]
کند و عمامه بر سر گذارد و به نزد مقام نماز گزارد و به سوي خداوند تضرع و زاري نمايد پس هرگز پرچمي از او مردود نگردد.
(بحار ج 51 ص 61):
عن ابيعبدالله (ع) في قوله تعالي «اذا تتلي عليه آياتنا قال اساطير الاولين يعني نکذيبه بقائم آل محمد (ع) اذا يقول له: لسنا نعرفک و لست من ولد فاطمة کما قال المشرکون لمحمد (ص).»
به روايت امام صادق (ع) در تفسير آيه شريفه: «چون آيات ما بر او خوانده شود گويد اساطير و داستان پيشينيان است» فرمود: زماني که به حضرت قائم (ع) مي گويند ما ترا نمي شناسيم و تو از فرزندان فاطمه (ع) نمي باشي چنانکه مشرکان به محمد (ع) مي گفتند.
[ صفحه 40]