شرح حال علي بن محمد سمري نايب چهارم
چهارم از وکلاء و سفراي حضرت حجت عليه السلام شيخ ابي الحسن علي بن محمد سمري بود و چون وفات شيخ ابوالقاسم حسين بن روح رحمه الله در رسيد به امر حضرت حجت امام عصر عليه السلام قائم مقام خود قرار داد شيخ ابي الحسن علي بن محمد سمري را و کرامات و معجزات و جواب مسائل شيعيان را حضرت حجه الله عجل الله فرجه به دست او جاري ميفرمود و شيعيان به امر آن حضرت اموال را تسليم او مينمودند و او به خدمت آن بزرگوار ميفرستاد و چون او را زمان وفات در رسيد شيعيان در نزد او حاضر شدند و از او خواهش کردند که کسي را به جاي خود بشناساند و امر نيابت را به او واگذارد، او در جواب گفت که خدا را امري هست که بايد آن را به اتمام رساند يعني بايد غيبت کبري واقع شود.
و در روايت ديگر از شيخ صدوق رحمه الله آنکه چون شيخ ابوالحسن سمري را زمان وفات رسيد شيعيان در نزد وي حاضر شدند و از او پرسيدند که بعد از تو وکيل امور کي خواهد بود و کدام شخص در جاي تو خواهد نشست؟ در جواب ايشان گفت: من مأمور نشده ام که در اين باب به احدي وصيت نمايم.
و از شيخ طوسي در «کتاب غيبت» و از شيخ صدوق در «کتاب کمال الدين» روايت شده است که چون شيخ ابوالحسن علي بن محمد سمري را وفات در رسيد توقيعي بيرون آورد و به مردم نشان داد که نسخه آن بدين مضمون بود:
«بسم الله الرحمن الرحيم يا علي بن محمد السمري! اعظم الله اجر اخوانک فيک فانک ميت ما بينک و بين سته ايام فاجمع امرک و لاتوص الي احد فيقوم مقامک بعد وفاتک فقد وقعت الغيبه التامه فلا ظهور الا بعد اذن الله تعالي ذکره وذلک بعد طول الامد و قسوه القلوب و امتلاء الارض جورا و سيأتي من شيعتي من يدعي المشاهده الا فمن ادعي المشاهده قبل خروج السفياني و الصيحه فهو کذاب مفتر و لا حول و لا قوه الا بالله العلي العظيم»،
حاصل فرمان آن بزرگوار در اين توقيع شريف آنکه: اي علي بن محمد سمري! خداوند برادران ديني تو را در مصيبت تو اجر عظيم کرامت فرمايد، به درستي که در اثناي اين شش يوم وفات خواهي نمود پس جمع نما امر خود را و در کار خود آماده باش و به احدي وصيت نيابت ننما که قائم مقام تو شود بعد از وفات تو، به درستي که غيبت کبري واقع گرديد و مرا ظهوري نخواهد بود مگر به اذن خداي تعالي و اين ظهور، بعد از اين است که زمان غيبت طول بکشد و دلها را قساوت فرا گيرد تا پرشود زمين از جور و ستم و زود است که مي آيند کساني از شيعيان من که دعوي مشاهده مرا مينمايند آگاه باشيد که هر کس پيش از خروج سفياني و رسيدن صيحه آسماني دعوي مشاهده نمايد پس او کذاب و افترا زننده است.
راوي گويد: که نسخه شيخ ابوالحسن علي بن محمد سمري را نوشتم و از نزد او بيرون رفتم چون روز ششم در رسيد به نزد او، رفتيم ديديم که درجات احتضار است آنگاه به او گفته شد که وصي تو بعد از تو کيست؟ گفت: خدا را امري است بايد او را به تمام برساند، اين را گفت و وفات نمود رحمه الله.
و نيز از شيخ صدوق در «کتاب کمالالدين» نقل شده که وفات علي بن محمد سمري در سال سيصد و بيست و نه از هجرت بوده است و بنابراين مدت غيبت صغري که سفراء و وکلاء و نواب مخصوص حضرت حجه الله عليه السلام که از جانب او مأمور به سفارت و نيابت بودند قريب به هفتاد و چهار سال خواهد بود که قريب به چهل و هشت سال ايام سفارت عثمان بن سعيد عمري و پسر او محمد بن عثمان بن بود و قريب بيست و شش سال مدت سفارت شيخ ابوالقاسم حسين بن روح و شيخ ابوالحسن علي بن محمد سمري بود و بعد از گذشتن اين مدت سفارت منقطع شد و غيبت کبري واقع گرديد.