و شريف مرتضي در رساله غيبة الحجّة مي نويسد: «پس اگر گفته شود: ميان وجود او که غايب است، و کسي به او دسترسي ندارد، و هيچ کسي از او بهره مند نمي گردد، با عدم او چه تفاوتي وجود دارد؟ و اگر تفاوتي نباشد؛ همان گونه که جايز است، پنهان باشد تا بداند که مردم از او تمکين خواهند کرد، و آن گاه ظهور کند؛ جايز است که خدا وي را تا آن گاه که مي داند مردم از او تمکين خواهند کرد، در پرده بدارد؟. بدو گفته مي شود:

اوّل آن که ما مي توانيم بگوييم که بسياري از دوستان و قائلان به امامت او، بر وي دسترسي داشته، و از وي بهره مي گيرند؛ و کساني از ايشان که بر وي دسترسي ندارند، و شيعيان و معتقدان به امامتش که وي را ملاقات نمي کنند، در حال غيبت، باز هم از او بهره مند مي گردند، بهره اي که مي گوييم در تکليف از آن چاره اي نيست؛ چراکه با آگاهي آنان از اين که او در ميانشان وجود دارد، و حتمي که بر واجب، و لازم بودن فرمان او دارند؛ گزيري برايشان نمي ماند از اين که از وي بيم داشته باشند، و در ارتکاب زشتي ها بهراسند، و از تأديب و بازخواست وي در ترس باشند.

پس کارهاي ناپسندشان کاسته گردد، و بر اعمال نيکشان افزوده شود، و اين، جهتِ عقليِ نياز به امام است؛ پس او اگر براي دشمنانش به خاطر هراس از ايشان، و مسدودکردن راه بهره مندي از او به دست خودشان؛ پس براي ما، اين سخنِ بهره گيريِ دوستانش از او به دو طريقِ مذکور، روشن مي گردد.

بنابر آن چه مي گوييم، تفاوت ميان وجود امام که از جهت ترس از دشمنانش، غايب بوده، و در اين حالت، انتظار کشد تا از او تمکين کنند، و سپس ظهور کند، و به آن چه خداوند بدو واگذارده، قيام کند، و ميان عدم او، تفاوتي روشن و آشکار وجود دارد؛ چه اگر وي معدوم باشد، آن چه از بندگان که از مصالح ايشان فوت شود، و هدايت شدگي هايي که از کف مي دهند، و محروم شدن از لطف او، منسوب به خداوند سبحان مي گردد، و حجّتي در زمين بر بندگان، و سرزنشي بر آنان نيست، ولي هنگامي که موجود، و تنها به خاطر ترس از آنان پرده نشين باشد، آن چه که از مصالح [دنيوي] از يشان فوت گردد، و منفعت هايي که از دست دهند، منسوب به خودشان بوده، و آنان مورد سرزنش و بازخواست هستند». [1] .