شايد نخستين کسي که از ميان سنّيان در اين موضوع قلم زده، عبّاد بن يعقوب رواجني باشد که کتاب اخبار المهدي عليه السّلام را دارد، همان گونه که شيخ طوسي در فهرست از او ياد کرده، و تصريح ورزيده که سنّي مذهب است. [1] وي در سال 250 درگذشته؛ چنان چه ابن حجر عسقلاني در تقريب او را آورده، و گفته است: «صدوق و راست گو بود، و به سال 250 بمرد»، و ذهبي گفته است: «در حديث، راست گو و صادق بود» [2] ، و صاحب ذريعه نيز در کتابش يادي از او کرده است. [3] .

هم چنين قاضي ابوعَنبس محمّد بن اسحاق بن ابراهيم کوفي، قاضي صَيمره کتاب صاحب الزّمان را نگاشته، و ابن نديم در فهرستش وي را ياد کرده، و تصريح کرده است که او «اديبي آشنا به دانش نجوم بود، و تا زمان معتمد بزيست، و در زمره نديمان وي شد». [4] ياقوت [حموي] در معجم الادباء شرح حالش را نگاشته، و گفته است که او، معتمد را - که در سال 279 درگذشت - درک کرده است. [5] علّامه خرسان در مقدّمه اش بر کتاب البيان في اخبار صاحب الزّمان از او نام برده است. [6] .

به هر صورت علاقه داشتم، تا رساله اي در احاديث وارد شده از امامان معصوم درباره مولايمان صاحب الزّمان - عجّل اللّه تعالي فرَجه الشّريف، و روحي و ارواح العالمين لتراب مَقدَمه الفداء - جمع آورم؛ پس برگ هاي پيش رو را گردآورده، و الاربعون حديثاً في من يملأ الارض قسطاً و عدلاً [7] نام نهادم. مي دانم که رساله حاضر، تحقيق و تدقيق و تأليف و تصنيف نيست، ولي نشان از دوستيِ صاحب خويش دارد؛ زيرا تا آن گاه که مشغول نگارش آن بودم، همو در يادم بود.

پوشيده نمانَد که تمامي احاديث گردآمده در اين رساله به واسطه مشايخ بزرگوارم، به صورت سلسه وار، به صاحبان کتاب ها متّصل مي گردد [8] ، و اسناد آن ها تا راوي و مرويّ عنه در کتاب هاي آنان موجود است، ولي آن ها را - براي رعايت اختصار - حذف کردم. هرکس که خواهان آگاهي از اين گونه اطّلاعات باشد، مي تواند به مآخذ ياد شده در پاورقي هاي هر حديث، مراجعه کند.

پايان اين مقدّمه، سپاسداشتي است از حجّت الاسلام حاج سيّد احمد حسيني اشکوري - مدّ ظلّه - به خاطر تصحيحاتي که در اين رساله انجام داد، و راهنمايي هايش به هنگام تدوين آن.