در سنن ابو داوود آمده است که او در اخلاق به پيامبر همانند است ولي در صفات جسمي و بدني به پيامبر شباهت ندارد. اما نعماني در غيبت از امير مومنان (ع) روايت کرده است که فرمود: او (مهدي) در خلق و در خلق شبيه پيامبر شماست. بر گونه راستش خالي است که گويي ستاره ي فروزاني است... در روايت ديگر آمده است که گويي چهره اش ستاره درخشاني است و در گونه ي راستش خال سياهي است. در روايتي ديگر آمده است: دندانهاي پيشنيش با يکديگر فاصله دارند و موي دو طرف پيشاني او رفته است. و از امير مومنان (ع) درباره ي ويژگيهاي ظاهري آن حضرت روايت شده است که فرمود: او جوان و ميانه بالاست خوشرو و خوش موي است و مردي است بلند پيشاني، درخشندگي چهره اش بر سياهي موهاي صورت و سرش غلبه دارد. دو طرف موهايش رفته است. بيني عقابي و شکمي بزرگ دارد. بر ران راستش خالي است و ميان دندانهاي پيشنيش فاصله وجود دارد.

از امام باقر (ع) روايت شده است که فرمود: او شخصي است سرخ و سفيد با چشماني گود و فرو رفته و ابرواني برجسته و پرپشت و شانه اش پعهن و بر سرش حزاز [1] و بر چهره اش



[ صفحه 265]



نشانه اي است.

در اسعاف الراغبين نوشته صبان مصري آمده است که مهدي جواني است سيه چشم و کشيده ابرو و خميدته بيني (بيني عقابي) با ريشي انبوه و پرپشت که بر گونه و دست راستش خال دارد. در فصول المهمة نيز گفته شده است که رنگ چهره ي آن حضرت بين گندمي و سپيدي است. بعدا خواهد آمد که چون آن حضرت ظهور کند سالخورده اما جوان چهره است به طوري که بيننده گمان مي کند وي چهل سال يا کمتر از آن دارد.

درباره ي ويژگيهاي اخلاقي و رفتاري امام دوازدهم (ع)، آنچه از مجموع اخبار و رواياتي که بعدا خواهيم آورد و نيز روايات ديگري که عموم مسلمانان آنها را نقل کرده اند، به دست مي آيد اين است که وي از نظر خوي و سيرت به رسول خدا (ص) ماننده است. وي از اهل بيت پيامبر و همنام آن حضرت است. خداوند کار او را در شبي سامان مي دهد در حالي که بر سرش ابري است. در آن شب فرشته اي بانگ مي زند که اين مهدي خليفه ي خداست از او پيروي کنيد. پس مردم به او اعتراف مي کنند و دوستي اش را خريدار مي شوند. خداوند وي را با سه هزار تن از فرشتگان ياري مي دهد که در راس آنان جبرئيل و در آخر آنان ميکائيل جاي دارند. شمار يارانش به تعداد سپاهيان جنگ بدر است. اصحاب کهف نيز جزو ياران و انصار آن حضرت اند. او با شمشير خروج مي کند و شرق و غرب زمين را مالک مي شود. پس زمين را از عدل و داد پر خواهد کرد چنان که پيش از وي با ظلم و ستم پر شده بود. اسلام را آشکار مي کند و ساکنان آسمان و زمين از وي خرسند خواهند شد. نيکبخت ترين مردم نسبت به او کوفيان اند. زمين در روزگار او پر نعمت و پر محصول شود و گنجهاي نهاني خود را آشکار مي سازد. مال و ثروت را فراوان پخش مي کند و آن را حساب و کتاب نمي کند. عيسي بن مريم پشت سر او نماز مي گزارد و وي را بر کشتن دجال در باب لد، ياري مي دهد. در سالهاي فرد، يک، سه، پنج، هفت و نه خروج مي کند. و در طي شش يا هفت يا هشت يا نه سال به اندازه ي ده سال حکومت مي کند. تابوت سکينه را از غار انطاکيه و اسفار تورات را از کوهي در شام بيرون مي آورد. از دين آنچه را که بر خود ديدن قرار داده آشکار مي کند چنان که اگر رسول خدا (ص) خود مي بود بدان حکم مي داد. شيخ محي الدين بن عربي گويد: دشمنان مهدي (ع) فقهاي مقلدي هستند که از ترس شمشير آن حضرت و به طمع آنچه نزد اوست، تحت فرمان وي در آمده اند.

درباره ي لباس آن حضرت (ع) نيز در برخي از روايات آمده است که آن حضرت هنام خروج دو عباي قطواني در بر دارد.



[ صفحه 266]