از جمله ادله و براهين عقليه برهان و قاعده امکان اخس است و بيان آن اجمالا اين است: همچنانيکه در قوس نزول فيض حقتعالي و مبدء اعلي از اشرف شروع شده و به اخس مطلق منتهي مي شود در قوس صعود نيز از اخس ابتدا شده و به اشرف منتهي مي گردد.

و شکي نيست که اشرف موجودات و افضل مخلوقات عقلا و نقلا حضرت خاتم انبيا محمد مصطفي و عترت و اوصياء قديسين آن حضرت بحکم (وانفسنا و انفسکم) و بحکم اولنا محمد و اوسطنا محمد و آخرنا محمد و بحکم کلهم من نور واحد مي باشند و شبهه نيست که اوليا محمديئين که اول آنها اميرالمومنين علي و آخر ايشان بقيه الله حضرت مهدي دوازدهمين نير برج ولايت و اختر فروزان آسمان امامت هستند و در واقع مکمل شريعت و بعثت حضرت ختمي مرتبت مي باشند و هر گاه يکي از آنها در قوس صعود موجود نشود فيض حقتعالي و مبدء اعلي به اشرف منتهي نخواهد شد و در نتيجه دائره وجود بنحو احسن تشکيل نمي يابد و نظر باينکه خاتم الاوصياء وجود بقيه الله مکمل و خاتم قوس صعود است بحکم بکم فتح الله و بکم يختم الله (دو سر خط حلقه هستي- بحقيقت بهم تو پيوستي) اقتضاء برهان امکان اخس ضرورت وجود آن حضرت را ايجاب مي کند پس حتما وجودش در عالم لازم است و هو المطلوب.