بازگشت

محمد صديق خان بن حسن حسيني بخاري قنوچي هندي (1248- 1307)


از رجال نهضت اسلامي هند، و صاحب آثار ارزشمند در علوم اسلامي به زبانهاي عربي، فارسي و هندي است از جمله «الاذاعه لما کان و ما يکون بين يدي الساعه» مي باشد که در همين کتاب مي نويسد:

«باب في الفتن العظام و المحن التي تعقبها الساعه و هي ايضا کثيره جدا»

منها المهدي الموعود المنتظر الفاطمي و هو اولها و الاحاديث الوارده فيه علي اختلاف رواياتها کثيره جدا، تبلغ حد التواتر و هي في السنن و غيرها من دواوين الاسلام من المعاجم و المسانيد...».

«در باب «الفتن العظام و المحن...» که قبل از رستاخيز به وقوع مي پيوندند، مي نويسد از جمله ي آنها بلکه اولين آنها ظهور مهدي موعود است احاديث وارده در اين باره در سنن و غير اينها با وجود اختلاف آنها به قدري زياد است که به حد تواتر مي رسد».

ظاهرا از علماي اهل سنت دو نفر احاديث مربوط به مهدي را انکار و يا در آنها ترديد کرده اند، يکي از آنها «ابو محمد بن الوليد البغدادي» است که «ابن تيميه» در «منهاج السنه» از او نام برده و به شبهاتش پاسخ گفته است. ديگري «عبدالرحمن بن خلدون مغربي» مورخ معروف است که در ميان علما به تضعيف احاديث مهدي مشهور گشته است. «شيخ محمد صيق» در کتاب «الاذاعه..» به بررسي سخنان وي پرداخته و گفته است:



[ صفحه 503]



«لا شک في ان المهدي يخرج في اخر الزمان من غير تعيين شهر و عام لما تواتر من الاخبار في الباب و اتفق عليه جمهور الامه سلفا عن خلف الا من لايعتد بخلافه».

«بي ترديد مهدي در آخر الزمان - بدون تعيين ماه يا سال يعني بدون تعيين وقت قبلي - «ظهور مي کند چه اخبار در اين باره «متواتر» بوده و مورد توافق جمهور امت از خلف و سلف است».

وي سپس مي افزايد:

«فلا معني للريب في امر ذلک الفاطمي الموعود المنتظر المدلول عليه بالادله بل انکار ذلک جراه عظيمه في مقابله النصوص المستفيضه المشهوره البالغه الي حد التواتر...». [1] .

«ترديد درباره ي موعود فاطمي که دلائل بر صحت آن دلالت دارند و يا انکار آن، گستاخي بزرگي است در برابر نصوص مشهور و فراواني که تا حد تواتر رسيده است».


پاورقي

[1] الاذاعه لما کان و ما يکون بين يدي الساعه، تاليف: سيد محمد صديق حسن قنوچي بخاري، ص 425 - 390، ط مصر، چاپخانه ي المدني.