پاسخ: حضرت عيسي (ع) و امام مهدي (عج) هر دو، دو پيشوا مي باشند. يکي پيغمبر و ديگري امام. اگر آنها در محلي اجتماع کنند و امام سمت پيشوايي پيدا کند، قهرا نسبت به ديگري که پيغمبر است مقتدا و پيشوا است؛ و مي دانيم که امام و پيغمبر، هر دو از



[ صفحه 208]



ارتکاب افعال زشت و ريا و نفاق، معصوم و پيراسته مي باشند، و هيچکدام عملي را که از حريم شريعت بيرون و مخالف خواسته خدا و رسول باشد براي خود ادعا نمي کنند.

لذا، از اين رو امام، برتر از مأموم، يعني حضرت عيسي (ع) است که پشت سر وي نماز مي گزارد. زيرا از پيغمبر اکرم (ص) روايت شده است که فرمود: «امام جماعت بايد پيشواي جماعت باشد، اگر دو نفر مساوي بودند، آنکه عالم تر است، و چنانچه هر دو در علم مساوي بودند آنکه فقيه تر است، و اگر هر دو نفر مساوي بودند، آن را که خوش صورت تر است بايد مقدم داشت و با او نماز گزارد.» پس اگر امام زمان (ع) بداند که عيسي از او برتر است، جايز نيست که بر او پيشي گيرد، چه اينکه امام از هر کس آشناتر به مسائل دين و منزه تر از ارتکاب فعل مکروه است.

همچنين اگر عيسي (ع) بداند که امام مهدي (عج) از او برتر است، جايز نيست که در نماز به وي اقتدا کند، زيرا پيغمبر از عمل ريا و نفاق و نيرنگ پيراسته است. بنابراين امام زمان (عج) به خوبي مي داند که از عيسي (ع) برتر مي باشد، از اين رو بر او مقدم مي شود، و عيسي هم مي داند که مهدي از او برتر است و به همين جهت او را برخود مقدم مي دارد و پشت سر او نماز مي گزارد، و اگر جز اين بود معني نداشت که به او اقتدا کند.

اما درباره جهاد عيسي بن مريم (ع) در رکاب امام زمان (عج) بايد دانست که جهاد عبارت است از جان دادن در راه خدا به فرمان کسي که براي خدا مي جنگد، و اگر جز اين بود، معني نداشت کسي به فرمان پيغمبر (ص) جهاد کند.

و از طرفي نيز، امام (ع) در ميان امت اسلام، نماينده پيغمبر (ص) است و براي حضرت عيسي (ع) جايز نيست که بر پيغمبر اسلام (ص) که اشرف مخلوقات و خاتم پيامبران است، پيشي بگيرد، همچنين بر نماينده او نيز نمي تواند مقدم باشد.

مؤيد اين سخن روايت مفصلي است که حافظ ابن ماجه قزويني به نزول عيسي (ع) از آسمان، نقل کرده است که قسمتي از آن اين است: ام شريک، دختر ابي عسکر، عرض



[ صفحه 209]



کرد: يابن رسول الله! در آن روز قوم عرب کجا هستند؟ فرمود: «عرب در آن روز عده کمي هستند، بيشترشان در بيت المقدس مي باشند. امام آنها هر صبح با آنها نماز مي خواند، چون عيسي فرود آيد، امام آنها به عقب برگشته تا عيسي جلو آمده و با مردم نماز گزارد، ولي عيسي دست خود را روي شانه هاي او مي گذارد و مي گويد: بايست تا ما با شما نماز بگزاريم.» [1] .