پاسخ: يکي از علايم ظهور امام مهدي (عج) که وقوعش حتمي و قطعي شمرده شده است، خروج سفياني است.



[ صفحه 181]



اخبار و رواياتي که بر وجود و خصوصيات او دلالت دارند، بدين ترتيب مي باشند: حتمي بودن خروج او: امام صادق (ع) فرموده است: «پيش از قيام قائم (ع) پنج علامت حتمي مي باشد: يماني، سفياني، صيحه آسماني، قتل نفس زکيه، و فرورفتن سرزمين بيدا.» [1] .

نام و نسب او: امير المؤمنين (ع) فرمود: «فرزند خورنده جگرها، از واري يابس خارج مي شود... اسمش عثمان و پدرش عنبسه و از اولاد ابو سفيان است.» [2] .

و امام زين العابدين (ع) فرموده است: «سپس سفياني ملعون از وادي يابس بيرون مي آيد، وي از فرزندان عنبسه بن ابي سفيان است.» [3] .

خصوصيات فردي او: امام باقر (ع) در اين رابطه مي فرمايد: «سفياني، سرخ رويي سپيد پوست و زاغ چشم است، هرگز خدا را پرستش نکرده و هرکز مکه و مدينه را نديده است...». [4] .

عقيده او: از برخي روايات استفاده مي شود که وي مسيحي و يا از ساخته هاي مسيحيت است. مانند روايتي که شيخ طوسي نقل کرده است که: «سفياني از شهرهاي روم روي مي آورد براي انتقام و در گردنش صليب است...». [5] البته اين روايت که از معصوم نقل نشده نمي تواند مورد اعتماد باشد.

و از برخي روايات چنين استفاده مي شود که وي مسلمان منحرفي است که کينه حضرت علي (ع) را به دل دارد. چنانکه امام صادق (ع) مي فرمايد: «گويا سفياني را مي بينم که در ميدان کوفه شما جايگاه خود را گسترده، و منادي او فرياد مي زند؛ هر کس



[ صفحه 182]



سر شيعه علي بن ابي طالب را بياورد، هزار درهم مزد خواهد گرفت. همسايه بر همسايه مي جهد و گردنش را مي زند و هزار درهم را مي گيرد. آگاه باشيد که در آن روز حکومت شما فقط به دست زنازادگان خواهد بود.» [6] .

زمان خروج او: امام صادق (ع) مي فرمايد: «امر سفياني از مسائل حتمي است، و خروجش در ماه رجب مي باشد.» [7] .

و نيز مي فرمايد: «خروج سفياني و يماني و خراساني در يک سال و يک ماه و يک روز واقع خواهد شد.» [8] .

مکان خروج او: امير المؤمنين (ع) مي فرمايد: «سپس پسر جگرخوار (هند، همسر ابو سفيان) از وادي يابس خروج کند، تا به منبر دمشق نشيند.» [9] .

و امام هادي (ع) در ضمن حديثي چنين فرموده است: «خراساني و سفياني خروج خواهند کرد، اين از مشرق و آن ديگري از مغرب.» [10] .

مدت حکومتش: امام صادق (ع) فرمود: «سفياني از علايم حتمي است، خروج او در ماه رجب خواهد بود، و از آغاز خروجش تا پايان آن جمعا 15 ماه است که در 6 ماه آن جنگ و پيکار مي کند، و چون شهرهاي پنجگانه (دمشق، حمص، فلسطين، اردن، حلب) را تصرف کرد، 9 ماه فرمانروايي مي کند، و يک روز هم بر آن افزوده نمي شود.» [11] .

محل مرگ او: حضرت امير المؤمنين (ع) در ذيل آيه شريفه ي: «و لو تري اذ فزعوا فلا فوت» مي فرمايد «کمي پيش از قيام قائم ما مهدي (ع)، سفياني خروج مي کند، پس به اندازه دوران حاملگي يک زن که 9 ماه باشد حکومت مي کند، لشکريان او به مدينه



[ صفحه 183]



وارد مي شوند، تا اينکه به «بيدا» مي رسند، خداوند آنها را در زمين فرو مي برد.» [12] .

به فرض صحت روايت مذکور و مانند آن، تمامي اخباري که از فرو رفتن لشکري در صحراي بيدا خبر مي دهند، و مورد قبول شيعه و سني است، همگي مربوط به سفياني و برنامه ها و کارهاي او مي شود.

اين بود مهمترين خصوصياتي که در کتب حديث، پيرامون سفياني ذکر شده است. در آخر، ذکر اين نکته شايسته است که در پاره اي از روايات استفاده مي شود که امکان دارد سفياني منحصر به يک فرد نبوده، بلکه اشاره به صفات و برنامه هاي مشخصي باشد، که در طول تاريخ افراد زيادي مظهر آن بوده اند.

از جمله، در روايتي از امام زين العابدين (ع) نقل شده، خروج سفياني از مسائل حتمي و مسلم است، و در برابر هر قيام کننده اي يک سفياني وجود دارد. [13] .