اتي امر الله، فلا تستعجلوه سبحانه و تعالي عما يشرکون.

فرمان خدا (دائر به مجازات مشرکان و مجرمان) فرا رسيده است براي آن عجله نکنيد.

منزه و برتر است خداوند از اينکه شريک براي او قائل مي شوند.

قسمتي از آيات آغازين سوره ي نحل در مکه نازل شده است. در همان ايام که پيامبر درگيري شديد با مشرکان و بت پرستان داشت. و هر روز در برابر دعوت حيات آفرين و آزادي بخش او به بهانه هايي متوسل مي شدند.

از جمله اينکه هرگاه پيامبر آنها را تهديد به عذاب الهي مي کرد. بعضي از لجوجان مي گفتند اگر اين عذاب و کيفر که مي گويي راست است پس چرا به سراغ ما نمي آيد.



[ صفحه 162]



و شايد گاهي اضافه مي کردند که اگر فرضا عذابي در کار باشد ما دست به دامن بتها مي شويم تا در پيشگاه خدا شفاعت کنند. تا اين عذاب را از ما بردارد. مگر نه اين است که آنها شفيعان درگاه اويند.

نخستين آيه اين سوره خط بطلان بر اين اوهام کشيده و مي گويد:

عجله نکنيد، فرمان خدا براي مجازات مشرکان و مجرمان، قطعا فرا رسيده است.

و اگر فکر مي کنيد بتها شفيعان درگاه اويند سخت در اشتباهيد.

خداوند منزه و برتر است از آنکه آنها براي او شريک مي سازند.

بنابراين (امرالله) در آيه فوق اشاره به فرمان خداوند در مورد عذاب مشرکان است.

و کلمه ي (أتي) اگرچه فعل ماضي است و به معناي تحقق اين فرمان در گذشته است اما مفهوم آن مضارعي است که قطعا تحقق مي يابد.

و اين مطلب در قرآن فراوان است که مضارع قطعي الوقوع با صيغه ي ماضي ذکر مي شود.

بعضي از مفسران احتمال داده اند که امرالله اشاره به خود عذاب است نه فرمان عذاب و بعضي نيز آن را به معناي روز قيامت گرفته اند.

عن ابي عبدالله عليه السلام في قول الله عزوجل: (اتي امرالله فلا تستعجلوه)

قال: هو امرنا. امرالله عزوجل. فلا يستعجل به.

يويده بثلاثة اجناد.

بالملائکة و بالمومنين و بالرعب و خروجه کخروج.

رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم و ذلک قوله عزوجل:



[ صفحه 163]



کما اخرجک ربک من بيتک بالحق و ان فريقا من المومنين لکارهون.

امام صادق عليه السلام پيرامون اين آيه شريفه فرمود:

آن امر ماست، امر خداوند عزوجل است. پس در آن عجله نشود، خداوند آن را با سه ارتش تأييد مي فرمايد:

1- بوسيله فرشتگان.

2- بوسيله ي مومنان.

3- بوسيله ي رعب.

و خروج آن حضرت هم چون خروج رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم خواهد بود و آن فرموده ي خداي عزوجل است که خطاب به رسولش مي فرمايد:

همچنانکه خداوند تو را به حق و براي اعلاي کلمه ي توحيد از خانه ات بيرون ساخت و گروهي از مومنين آن را اکراه داشتند. [1] .