افا من الذين مکروا السيئات ان يخسف الله بهم الارض او يأتيهم العذاب من حيث لا يشعرون.

آيا توطئه گران از اين عذاب الهي ايمن گشتند که ممکن است خدا آنها را در زمين فرو برد و يا مجازات حق از آنجا که انتظارش را ندارند به سراغشان بيايد.

قرآن شريف در بسياري از بحثها، مطالب استدلالي را با مسائل عاطفي



[ صفحه 159]



چنان به هم مي آميزد که برترين اثر را در نفوس شنوندگان داشته باشد.

آيه مورد بحث و آيات بعدي نمونه اي از اين روش است.

آيات گذشته يک بحث منطقي در زمينه ي نبوت و معاد با مشرکان داشت ولي اين آيات به تهديد جباران و مستکبران و گنهکاران لجوج مي پردازد و آنها را به انواع عذابهاي الهي بيم مي دهد.

نخست مي گويد:

آيا اين توطئه گراني که براي خاموش کردن نور حق به انواع نقشه هاي شوم متوسل شدند از عذاب الهي ايمن گشتند که ممکن است خداوند هر لحظه آنها را در زمين فرو ببرد؟ آيا بعيد است که در زمين، لرزه ي وحشتناکي رخ دهد. پوسته ي زمين بشکافد و دهان باز کند و آنها و همه زندگيشان را در خود فرو برد. همانگونه که در تاريخ اقوام کرارا اتفاق افتاده است.

واژه ها

جمله ي (مکروا السيئات) به معني توطئه چيني و نقشه کشي براي مقاصد شوم و رسيدن به هدفهاي نادرست مي باشد. همانند توطئه هايي که مشرکان براي خاموش کردن نور قرآن و نابود کردن پيامبر اسلام و اذيت و آزار مومنان مي چيدند.

يخسف از ماده ي خسف بر وزن وصف به معناي پنها گشتن و مخفي شدن است لذا پنهان شدن نور ماه در زير سايه زمين را خسوف مي نامند و چاه مخسوف به چاهي مي گويند که آب در آن پنهان گردد و نيز پنهان شدن انسانها و خانه ها را در شکاف زمين (شکافي که بر اثر زلزله ها پديد مي آيد خسف مي گويند).



[ صفحه 160]



عن جابر الجعفي. عن ابي جعفر عليه السلام. في حديث طويل. قال له.

و اياک وشذاذ من آل محمد عليه السلام. فان لآل محمد و علي راية و لغيرهم رايات. فالزم هولاء ابدا.

و اياک و من ذکرت لک.

فاذا خرج رجل منهم معه. ثلاثمأته و بضعة عشر رجلا و معه راية رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم عامدا الي المدينة حتي يمر بالبيداء حتي يقول هذا مکان القوم.

الذين يخسف بهم و هي الآية التي. قال الله عزوجل:

افا من الذين مکروا السيئات ان يخسف الله بهم الارض او يأتيهم العذاب من حيث لا يشعرون، او يأخذهم في تقلبهم فماهم بمعجزين.

از جابر جعفي روايت شده که امام باقر عليه السلام ضمن حديثي طولاني به او فرمود:

و مبادا که با معدود کساني که از فرزندان محمد صلي الله عليه و آله و سلم (بعنوان بر پايي عدل و داد و تشکيل دولت حق) خروج کنند همراهي کني.

زيرا که براي آل محمد صلي الله عليه و آله و سلم و علي پرچمي و دولتي خاص است و ديگران به پرچمهايي وابسته مي شوند (يعني ديگران هم دولتهايي دارند).

پس هميشه با اينان (امام بر حق از آل محمد صلي الله عليه و آله و سلم) باش و از آناني که برايت ياد کردم جدا بپرهيز.

و هر گاه مردي از ايشان که سيصد و سيزده نفر با وي بود و پرچم رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم را همراه داشت بپا خاست و عازم مدينه شود با او



[ صفحه 161]



همراهي کن.

و چون از بيابان بيداء بگذرد مي گويد: اينجا جاي کساني است که به زمين فرو خواهند رفت.

و اين است معني آيه اي که خداي عزوجل فرمود:

آيا کساني که بر کارهاي زشت. مکرها مي کنند. ايمن هستند از اينکه خداوند آنان را بر زمين فرد برد يا عذاب او از آنجا که پي نبرند به سراغشان بيايد. يا آنکه هنگام آمد و شدشان به ناگاه آنها را بگيرد و آنان توان مقابله با قدرت حق را ندارند. [1] .