افرأيت ان متعناهم سنين. ثم جآءهم ما کانوا يوعدون ما اغني عنهم ما کانوا يمتعون.

خواهي ديد. اگر ما ساليان ديگري آنها را از اين زندگي بهره مند سازيم سپس عذابي که به آنها وعده داده شده به سراغشان بيايد اين تمتع و بهره گيري از دنيا براي آنها سودي نخواهد داشت.

سنت پروردگار عالم اين است که تا اتمام حجت نکند و مهلت کافي ندهد هيچ قومي را گرفتار عذاب نخواهد کرد. اما به هنگاميکه گفتنيها گفته شد و به مقدار لازم فرصت يافتند و به راه نيامدند. آنگاه مجازاتي دارد که راه بازگشت در آن نيست.

حال به فرض که به آنها مهلت جديدي داده شود. (که بعد از اتمام حجت داده نخواهد شد) و به فرض که ساليان ديگري در اين جهان بمانند و غرق غرور و غفلت گردند. آيا کاري جز تمتع و بهره گيري بيشتر از مواهب مادي خواهند داشت؟ آيا آنها به جبران گذشته خواهند



[ صفحه 141]



پرداخت؟ مسلما نه. آيا اينها مي توانند به هنگام نزول مجدد عذاب گروهي از کار آنها بگشايند. و يا تعبيري در سرنوشت آنها ايجاد کند.

اين احتمال نيز در تفسير آيات مورد بحث و آيات بعدي وجود دارد که آنها تقاضاي مهلت براي بازگشت به حق و جبران گذشته نمي کنند. بلکه براي بهره گيري بيشتر و تمتع فزونتر از نعمتهاي ناپايدار اين جهان است.

ولي اين تمتع سودي براي آنها در بر ندارد و دير يا زود بايد از اين سراي ناپايدار به سراي جاويدان بشتابند و با نتايج اعمالشان روبرو شوند.

عن ابي عبدالله عليه السلام في قوله عزوجل.

افرأيت ان متعناهم سنين. ثم جاءهم ما کانوا يوعدون. قال: خروج القائم عليه السلام.

ما اغني عنهم ما کانوا يمتعون.

قال: هم بنو امية الذين متعوا بدنياهم.

امام صادق عليه السلام در تفسير قول خداوند عزوجل که مي فرمايد:

(اي رسول ما خواهي ديد که چنانچه چندين سال هم آنان را منتعم سازيم. سپس عذاب موعود به آنان رسد)

فرمود: منظور خروج حضرت قائم عليه السلام است. بعد در تفسير آيه بعد که مي فرمايد:

(آنچه از دنيا برخوردار بوده اند به آنان هيچ سودي نبخشد و عذابي از آنها دور ننمايد.)

فرمود: آنها بني اميه هستند که در دنيا بهره مند بوده اند. [1] .



[ صفحه 142]