بازگشت

سوره زخرف، آيه 66


هل ينظرون الا الساعة ان تأتيهم بغتة و هم لا يشعرون.

آنها انتظار نمي کشند مگر قيامت را که ناگهان به سراغ آنها آيد در حالي که خبر ندارند.

در آيات پيشين، سخن از بت پرستان لجوج، و همچنين منحرفان و مشرکان امت عيسي بود و در آيه مورد بحث و آيات بعدي پايان کار آنها را مجسم مي کند.

نخست مي فرمايد: اينها چه چيزي را انتظار مي کشند، جز اينکه ناگهان قيامت به سراغ آنها آيد در حالي که متوجه نيستند.

منظور از (ساعة) در اين آيه مانند بسياري ديگر از آيات قرآن روز قيامت است. زيرا که حوادث آن به سرعت تحقق مي يابد و گويي همه آن حوادث در يک ساعت رخ مي دهد.

البته اين کلمه گاهي به معناي لحظه ي پايان دنيا نيز آمده است و از آنجا که اين دو، فاصله زيادي با هم ندارند. ممکن است اين تعبير هر دو مرحله را شامل شود.

به هر حال قيام قيامت که با پايان گرفتن ناگهاني دنيا شروع مي شود با دو تعريف و وصف در آيه مورد بحث توصيف شده است.

1- ناگهاني بودن، (بغتة).

2- عدم آگاهي عموم مردم از زمان وقوع آن (و هم لا يشعرون).

ممکن است چيزي ناگهان رخ دهد ولي قبلا انتظار آن را داشته باشيم و براي مقابله با مشکلات آن آماده شويم.

اما بدبختي آنجاست که حادثه ي فوق العاده سخت و کوبنده اي به



[ صفحه 94]



طور ناگهاني واقع شود و ما از آن به کلي غافل باشيم.

حال مجرمان درست اينگونه است چنان غافلگير مي شوند که طبق بعضي از روايات که از طرف رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم آمده، مي فرمايد:

قيامت به طور ناگهاني رخ مي دهد در حالي که هر کس (به کار زندگي خودش مشغول است) مرداني مشغول دوشيدن گوسفندانند. و مردان ديگري مشغول گستردن پارچه (و گفتگو براي خريد و فروش).

سپس رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم آيه مورد بحث را تلاوت فرمود: [1] .

و چه دردناک است که انسان در برابر چنين رخ دادي که هيچ راه بازگشت ندارد اينچنين غافلگير شود و بدون هيچ گونه آمادگي در امواج آن فرو رود.

عن زرارة ابن اعين قال: سألت ابا جعفر عليه السلام عن قول الله عزوجل:

(هل ينظرون الا الساعة ان تأتيهم بغتة) قال: هي ساعة القائم عليه السلام تأتيهم بغتة.

زرارة بن اعين مي گويد از امام باقر عليه السلام پيرامون اين آيه پرسش کردم امام عليه السلام فرمود: منظور از ساعت همان ساعت حضرت قائم عليه السلام است که بناگاه (خبر ظهور و قيامش) به آنان مي رسد. [2] .



[ صفحه 95]




پاورقي

[1] تفسير نمونه، به نقل از تفسير روح البيان، جلد 25، ص 89.

[2] المحجة في ما نزل في القائم الحجة. به نقل از تأويل الآيات الظاهره، ص 571.