بازگشت

سوره غاشيه، آيه 1-4


هل اتاک حديث الغاشية. وجوه يومئذ خاشعة عاملة ناصبة. تصلي نارا حامية.

آيا داستان (غاشيه) (يعني روز قيامت که حوادث وحشتناکش همه را مي پوشاند) به تو رسيده است.

در آن روز چهره هايي خاشع و ذلت بار است.

آنها که پيوسته عمل کرده و خسته شده اند.

و در آتش سوزان وارد مي گردند.

در آغاز اين سوره کلمه غاشيه آمده که نام تازه اي از قيامت است. غاشيه: از ماده ي غشاوه است و به معناي پوشاندن است و انتخاب اين واژه براي روز قيامت به خاطر آنست که حوادث وحشتناک آن به طور ناگهاني همه را تحت پوشش خود قرار مي دهد.

و مخاطب در اين آيه شخص پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم است و ذکر اين جمله به صورت استفهام از شخص رسول بيانگر اهميت و عظمت آن روز بزرگ است.

آنگاه به بيان چگونگي حال مجرمان پرداخته مي گويد: چهره هايي در آن روز خاشع و ذلت بارند.

و اين ذلت و ترس از عذاب و کيفرهاي بزرگ آن روز تمام وجود آنها را فراگرفته و از آنجا که حالات روحي انسان بيش از همه جا در چهره انسان بروز مي کند اشاره به خوف و ذلت و وحشتي مي کند که سراسر چهره ي آنها را مي پوشاند.

و بدنبال آن مي فرمايد:



[ صفحه 63]



اينها کساني هستند که پيوسته عمل کرده و خسته شده اند.

تلاش و کوشش زيادي در زندگي دنيا به خرج مي دهند ولي هيچ فايده اي جز خستگي در واقع نصيب آنها نمي شود.

نه عمل مقبولي در درگاه خدا دارند و نه چيزي از آن همه ثروتهايي که اندوخته اند مي توانند با خود ببرند و نه نام نيکي از خود به يادگار مي گذارند و تعبير (عاملة ناصبة) در حق آنان تعبير رسايي است.

و سرانجام اين عاملان خسته و بي بهره وارد آتش سوزان مي شوند و با آن مي سوزند حال به روايتي زيبا پيرامون اين آيات اشاره مي گردد.

عن ابي عبدالله عليه السلام قال: قلت: هل اتاک حديث الغاشية. قال عليه السلام يغشاکم القائم عليه السلام بالسيف، قال: قلت (وجوه يومئذ خاشعة قال: خاشعة لا تطيق الامتناع.

قال: قلت (عاملة) قال: عملت بغير ما انزل الله.

قال: قلت (ناصبة) قال: نصبت غير ولادة الامام.

قال: قلت (تصلي نارا حامية) قال:

تصلي نار الحرب في الدنيا علي عهد القائم عليه السلام وفي الآخرة نار جهنم.

راوي مي گويد از امام صادق عليه السلام پيرامون اين آيات سوال کردم امام عليه السلام فرمود: معناي (آيا حديث غاشيه به تو رسيده) اين است که حضرت قائم عليه السلام شما را با شمشير فرا مي گيرد.

راوي مي گويد از آيه دوم که مي فرمايد: (چهره هايي در آن روز ذلت بارند) پرسيدم: امام فرمود: عده اي آنچنان ذليل و خوارند که توانايي رد کردن آن عذاب و عقوبت را ندارند.

راوي مي گويد: از آيه ي سوم (عاملة ناصبة) سوال نمودم، امام



[ صفحه 64]



فرمود: اينان به غير آنچه خداوند نازل فرموده عمل کرده و غير از واليان امام را نصب نموده اند.

راوي مي گويد از آيه چهارم که مي گويد (به آتش سوزان مي رسند) سوال کردم. امام عليه السلام فرمود: به آتش جنگ در دنيا در عهد حضرت قائم عليه السلام دچار مي شوند و در آخرت به آتش دوزخ فرو مي افتند. [1] .


پاورقي

[1] روضه کافي، ص 50.