بازگشت

سوره اسراء، آيه 33


و من قتل مظلوما فقد جعلنا لوليه سلطانا فلا يسرف في القتل. انه کان منصورا.

و آن کس که مظلوم کشته شده براي ولي او سلطه (حق قصاص) قرار داديم اما در قبل اسراف نکند. چرا که او مورد حمايت است.

در اين آيه مسئله (حق قصاص) که براي اولياي دم ثابت است



[ صفحه 28]



مطرح شده است.

اما در عين حال ولي دم نبايد بيش از حق خود مطالبه کند، و در قتل اسراف نمايد، چرا که او مورد حمايت است.

آري اولياي مقتول مادام که در محدوده شرع و اسلام گام برمي دارند و از حد خود تجاوز نکرده اند مورد نصرت الهي هستند.

روايات فراواني از حضرت ائمه معصومين عليه السلام به ما رسيده که در ذيل اين آيه شريفه مي فرمايند اين آيه مربوط به حسين عليه السلام است و ولي دم او حضرت حجة ابن الحسن عليه السلام است.

در اينجا به برخي از اين روايات اشاره مي شود.

عن الصادق عليه السلام: قال: ذلک قائم آل بيت محمد عليه السلام يخرج فيقتل بدم الحسين عليه السلام فلو قتل اهل الارض لم يکن مسرفا و قوله: فلا يسرف في القتل اي لم يکن ليصنع شيئا فيکون مسرفا.

ثم قال ابو عبدالله عليه السلام:يقتل و الله ذراري قتلة الحسين عليه السلام لفعال آبائهم.

امام صادق عليه السلام در جواب شخصي که از او درباره ي همين آيه سوال نموده فرمود:

آن قائم آل بيت محمد صلي الله عليه و آله و سلم است که خروج مي کند و به انتقام خون حسين عليه السلام دشمنانش را مي کشد. پس چنانچه اهل زمين را به قتل رساند مسرف نخواهد بود. و اينکه فرموده (پس مباد در کشتن اسراف کند) يعني کاري انجام نمي دهد که به سبب آن اسراف کرده باشد.

آنگاه امام عليه السلام فرمود: به خدا سوگند قائم عليه السلام نوادگان کشندگان حسين عليه السلام را به سبب کارهاي پدرانشان به قتل مي رساند. [1] .



[ صفحه 29]



در حديث ديگري عبدالسلام بن صالح هروي مي گويد به حضرت ابوالحسن علي بن موسي الرضا عليه السلام عرض کردم يا بن رسول الله: درباره ي اين حديثي که از امام صادق عليه السلام روايت شده که مي فرمايد:

هر گاه قائم عليه السلام قيام کند ذراري و نوادگان قاتلان حسين عليه السلام را به خاطر کارهاي پدرانشان به قتل مي رساند چه مي فرماييد؟

امام رضا عليه السلام فرمود همين طور است.

عرض کردم پس اين آيه چه مي گويد که: (هيچ نفسي بار ديگري را بر دوش نمي گيرد) [2] .

امام فرمود: خداوند در اقوالش صادق است.

ولي ذراري و نوادگان کشندگان سيدالشهداء به کرده ي پدرانشان راضي هستند و به آن جنايتها افتخار مي کنند و هر کس به کاري راضي باشد هم چون کسي که آن را انجام داده و چنانچه مردي در مشرق کشته شود و مرد ديگري در مغرب به کشته شدنش راضي باشد. آنکه رضا داده نزد خداوند شريک قاتل خواهد بود.

بر اين اساس حضرت قائم عليه السلام وقتي خروج کند آنها را بخاطر اينکه از کردار پدرانشان راضي اند مي کشد.

راوي گويد به امام عرض کردم:

هر گاه قائم از شما بپا خيزد اول چه کار مي کند؟

فرمود: از بني شيبه آغاز مي نمايد. پس دستهايشان را قطع مي کند چون آنها دزدان بيت الله عزوجل هستند. [3] .



[ صفحه 30]



و امام باقر عليه السلام هم پيرامون همين آيه فرمود:

او حسين بن علي عليه السلام است که مظلوم کشته شد و ما اولياي او هستيم و قائم از ما چون بپا خيزد خون حسين عليه السلام را مطالبه مي نمايد. پس آنقدر مي کشد تا اينکه گفته مي شود در کشتن اسراف کرد.

بعد فرمود:

آنکه مقتول ناميده شده حسين عليه السلام است و ولي او قائم است و اسراف در قتل آنست که غير قاتلش را بکشد (که او منصور و مويد است) همانا دنيا به پايان نرسد تا اينکه مردي از آل رسول صلي الله عليه و آله و سلم بپا خيزد و زمين را از قسط و عدل پر سازد هم چنانکه از ظلم و جور سرشار شده باشد. [4] .


پاورقي

[1] کامل الزيارات، ص 63.

[2] و لاتزر وازرة وزر اخري.

[3] عيون اخبار الرضا، ص 151.

[4] تفسير عياشي، جلد 2، ص 290.