گفتار ما
اينها بخشي از احاديثي بودند که بيانگر نشانه هاي حتمي ايام نزديک ظهور حضرت حجه عليه السلام هستند، اما تمام اين نشانه ها، چه حتمي و چه غير حتمي، بر حسب اينکه در قضاء الهي رقم خورده باشند يا در قدر الهي تعيين شده باشند، قطعي تخلف ناپذير نيستند و قابل تغييرند و مشيت و بداي الهي ممکن است در آنها جاري شود و اساسا هيچکدام واقع نشوند، چنانکه در قرآن کريم فرموده است: «خداوند آنچه را بخواهد از صفحه ي وجود پاک مي کند و آنچه را بخواهد برقرار مي نمايد و ام الکتاب و لوح اصلي حاکي از هستي و عدم نزد اوست.» [1] و حديث ابو هاشم جعفري که در آخر همين روايات نقل شد شاهد ديگري بر اين مطلب است.
آري، قيام قائم عليه السلام از چيزهايي است که بدا در آن جاري نمي شود، زيرا قيام قائم از مصاديق ميعاد است و خداوند ميعاد را قطعا عملي مي سازد.
پاورقي
[1] رعد، 39: (يمحو الله ما يشاء و يثبت و عنده ام الکتاب).