از مجموع اين روايات معلوم مي شود که حضرت حجت عليه السلام، خانواده و اقامتگاه دارد، هر چند که جزئيات آن را نمي دانيم.

علامه مجلسي قدس سره در بحث مربوط به کساني که محضر آن حضرت را درک کرده اند، قضيه ي جزيره خضراء را به طور مفصل نقل مي کند و شيخ حر عاملي در کتاب اثبات الهداه بعد از ذکر آخرين روايت همين فصل، از يکي از راويان نقل مي کند که گفت: «از امام هادي نيز نظير همين مطالب نقل شده است»، و آن گاه داستاني مفصل نقل مي کند که خلاصه اش اين است که حضرت مهدي عليه السلام و فرزندانش در جزاير بزرگ و پهناوري زندگي مي کنند، و شيعيان آن جزيره، از تمام مردم دنيا تعدادشان بيشتر است و هر يک از فرزندانش در آن جزيره ها حکومتي دارد. [1] با اين همه خدا بهتر از هرکس به حقيقت امر آگاه است.



[ صفحه 123]



اگر در اين زمينه هيچ نقل و روايتي وجود نداشت، فقط همين مطلب که ما مي دانيم که آن حضرت با وجود سن زياد، از نظر جسمي، جواني قوي البنيه است - کما اينکه روايت ريان بن صلت چنين مي گويد- [2] و نيز مي دانيم که آن حضرت به سنت پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم عمل مي نمايد، در قبول اين مطلب که آن جناب، همسر و فرزنداني دارد کافي بود، و در نتيجه کسي که همسر، و خانواده داشته باشد ناگزير بايد محلي براي زندگي و آسايش داشته باشد و آن طور که بعضي به اشتباه گمان کردند، لزومي ندارد که شخصي که غايب است حتما در بيابانها و کوهها، تک و تنها زندگي کند.

بنابراين با توجه به عمر طولاني و مبارک ايشان، ممکن است آن حضرت، همسر و فرزندان متعددي داشته باشند که بعضي مرده و برخي زنده اند و مرگ و زندگي آنها طبق روال عادي مرگ و زندگي آنهاست نه مطابق با زندگي و عمر آن حضرت، بنابراين آن حضرت، فرزندان و نوادگان زيادي خواهد داشت که شمارش آنها به سادگي ممکن نيست.



[ صفحه 124]