روايات
1- يمان تمار مي گويد: «نزد امام صادق عليه السلام نشسته بوديم که به ما فرمود: «صاحب الامر غيبتي خواهد داشت که کسي که بخواهد در آن دوره ديندار بماند سخت در مشقت و در معرض مشکلات است.» و سپس فرمود: «صاحب الامر غيبتي دارد و بنده ي خدا- براي حفظ دينش - بايد تقواي الهي را پيشه کند و دو دستي به دين خود بچسبد.» [1] .
2- عمر بن عبدالعزيز مي گويد: امام صادق عليه السلام فرمود: «هرگاه زماني آمد که امامي نيافتي - که در مسير هدايت - به دنبالش قرار گيري، با موالياني که - به هدايت امام پيشين - آنها را دوست مي داشتي دوستي بورز و با دشمناني که - به اشاره ي امام پيشين - دشمني داشتي، دشمن باش [2] تا هنگامي که خداوند عزوجل، آن امام را ظاهر کند. [3] .
3- يونس بن يعقوب از معتمدانش از امام صادق عليه السلام نقل مي کند که فرمود: «در چه حالي به سر خواهيد برد در روزگاري که امامتان را نشناسيد؟» به آن حضرت عرض شد: «اگر چنين شد چه بايد کرد؟» فرمود: «از دستورات امام سابق پيروي کنيد تا وقتي خداوند او را ظاهر کند.» [4] .
4- عبدالله بن سنان مي گويد: امام صادق عليه السلام فرمود: شبهه اي دامنتان را خواهد
[ صفحه 101]
گرفت و به حيرتي دچار خواهيد شد، نشانه ي هدايت و امام راهبرتان ديده نخواهد شد، و در آن هنگام جز کسي که مانند غريق نااميد از همه جا، دست دعا به درگاه پروردگار بردارد، کس ديگري نجات نخواهد يافت.» عرض کردم: «دعاء غريق چگونه است؟» فرمود: «غريق مي گويد: يا الله! يا رحمن! يا رحيم! يا مقلب القلوب! ثبت قلبي علي دينک...» [5] .
5- يونس بن عبدالرحمن مي گويد: حضرت موسي بن جعفر عليهما السلام فرمود: «خوشا به حال آن عده از شيعيان ما که در دوره ي غيبت قائم ما به محبت ما چنگ انداخته اند و بر ولايت ما و بيزاري از دشمنانمان استوارند! آنها از ما هستند و ما از آنها هستيم، آنها به امامت ما خشنودند و ما از شيعه بودن آنها خشنوديم، خوشا به حالشان و بهشت گوارايشان باد، به خدا قسم، اينان در روز قيامت هم درجه ي ما هستند.» [6] .
6- عبدالعظيم حسني: امام جواد عليه السلام فرمود: «قائم ما، همان مهدي است که بايد در دوره ي غيبت، انتظارش را کشيد و پس از ظهور، از او اطاعت کرد»... سپس فرمود: «برترين اعمال شيعه ي ما انتظار فرج است.» [7] .
7- حازم بن حبيب مي گويد: امام صادق عليه السلام فرمود: «هر کس ادعا کرد که صاحب الامر را غسل داده، کفن کرده و خاک بر قبرش پاشيده است، حرفش را قبول نکن.» [8] .
8- امام صادق عليه السلام: «هر کس در حالي که امام زمانش را شناخته است از دنيا برود، دير و زود شدن ظهور به او زياني وارد نخواهد کرد و مثل کسي است که
[ صفحه 102]
همراه امام قائم و در اردوگاه او باشد.» [9] .
9- ابو بصير مي گويد: امام صادق عليه السلام فرمود: «هر کس خشنود است به اينکه از اصحاب قائم باشد، بايد منتظر بماند، در عين حال پايبند پرهيزکاري و اخلاق نيکو باشد و در آن صورت اگر از دنيا برود و امام قائم، بعد از مردن او قيام نمايد، پاداش او مثل کسي است که امام قائم را درک کند...» [10] .
10- ابو خالد کابلي نقل کرده است که امام زين العابدين فرمود: غيبت دوازدهمين ولي از امامان و جانشينان پيامبر طولاني مي شود. اي ابا خالد! مردم دوره ي غيبت که به امامت امام غايب معتقد و منتظر ظهور آن حضرت هستند برترين مردم همه ي زمانها هستند زيرا خداي تعالي به ايشان عقل و معرفتي داده است که براي آنها غيبت، مثل مشاهده است، و خداوند آنها را مثل کساني که در کنار رسول الله شمشير زده اند قرار داده است، آنها جدا دينداران ناب و پيروان راستين ما و در آشکار و نهان، خواننده ي به دين خدا هستند.» و فرمود: «انتظار فرج، بزرگترين فرج است.» [11] .
11- رفاعه بن موسي و معاويه بن وهب از امام صادق عليه السلام نقل مي کنند که فرمود: رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم فرمود: «خوشا به حال کسي که قائم اهل بيت مرا درک کند و قبل از قيامش از او تبعيت کند، دوستانش را دوست بدارد و از دشمنانش بيزاري جويد، و ولايت امامان قبل از او را گردن نهد! آنها، ياران، دوستداران و علاقمندان به من و گرامي ترين افراد امت نزد من هستند.» رفاعه مي گويد: «نزد من نيز گرامي ترين خلق خدا هستند.» [12] .
12- زراره از امام صادق عليه السلام روايتي نقل مي کند که در بخشي از آن آمده است: «...گفتم: فدايت شوم! اگر من آن دوره (غيبت)را درک کردم چه بکنم؟» فرمود:
[ صفحه 103]
«اي زراره، اگر آن دوره را درک کردي، هميشه اين دعا و درخواست را داشته باش: «اللهم عرفني نفسک، فانک ان لم تعرفني نفسک لم اعرف نبيک، اللهم عرفني رسولک، فانک ان لم تعرفني رسولک لم اعرف حجتک. اللهم عرفني حجتک، فانک ان لم تعرفني حجتک ظللت عن ديني»، «خدايا خودت را به من بشناسان، اگر خودت را به من نشناساني پيامبرت را نخواهم شناخت، خدايا رسولت را به من بشناسان که اگر او را به من نشناساني حجت و وليت را نخواهم شناخت، خدايا حجتت را به من بشناسان، اگر حجتت را به من نشناساني، در دينم به گمراهي خواهم افتاد.» [13] .
پاورقي
[1] اثبات الهداه، ج 3، ص 442، روايت 14.
[2] ظاهرا عبارت ديگري براي اصطلاح معروف تولي و تبري است که در اين جا به عنوان يک اصل جدي براي سالم ماندن و باقي ماندن بر دين ائمه عليهم السلام، به آن توصيه شده است.مترجم.
[3] اثبات الهداه، ج 3، ص 424، روايت 156.
[4] اثبات الهداه، ج 3، ص 474، روايت 157.
[5] اثبات الهداه، ج 3، ص 475، روايت 161 - ترجمه ي دعا: اي خدا، اي رحمت گستر، اي مهربان، اي گرداننده و زير و رو کننده ي دلها، دل مرا بر دين خود استوار بدار.
[6] اثبات الهداه، ج 3، ص 427، روايت 168.
[7] اثبات الهداه، ج 3، ص 478، روايت 174.
[8] اثبات الهداه، ج 3، ص 499، روايت 275.
[9] اثبات الهداه، ج 3، ص 519، روايت 384.
[10] اثبات الهداه، ج 3، ص 536، روايت 488.
[11] بحار الانوار، ج 52، ص 122، روايت 4.
[12] بحار الانوار، ج 52، ص 129، روايت 25.
[13] بحارالانوار، ج 52، ص 146، روايت 70.