روايات
1- معاويه بن عمار مي گويد: آيه ي: (ان له معيشه ضنکا) [1] را خدمت امام
[ صفحه 247]
صادق عليه السلام تلاوت کردم. امام عليه السلام فرمود: «به خدا قسم، آن براي دشمنان است».عرض کردم: «فدايت شوم، آنها را ديده ايم که در کمال رفاه عمر طولاني را گذرانده مرده اند.»حضرت فرمود: «به خدا سوگند اين مربوط به رجعت است، که در آن موقع سرگين مي خورند.» [2] .
2- جابر بن يزيد مي گويد:آيه ي (کل نفس ذائقه الموت) [3] را بر امام صادق عليه السلام تلاوت کردم، حضرت فرمود: منشوره، عرض کردم: منشوره، ديگر چيست؟ فرمود: جبرئيل اينگونه آن را بر محمد صلي الله عليه و آله و سلم نازل کرد: «کل نفس ذائقه الموت و منشوره»، سپس فرمود: «در اين امت، هيچ نيکوکار و بدکرداري نيست مگر اينکه پراکنده- منشوره - و بر انگيخته مي شود، مؤمنان به سوي چشم روشني و بدکاران براي رسيدن به خواري و خفت الهي، آيا آيه قرآن را نشنيده اي که مي فرمايد: (ولنذيقنهم من العذاب الأدني دون العذاب الأکبر) [4] و آيه ي: (يا أيها المدثرقم فأنذر) [5] که مقصود، قيام محمد صلي الله عليه و آله و سلم در رجعت و ترساندن آنان است و آيه ي (انها لاحدي الکبر نذيرا للبشر) [6] آن يکي از دو امر بزرگ و ترساننده ي بشر است، يعني محمد، ترساننده ي بشر در رجعت است،... جابر در ادامه ي حديث مي گويد: امام باقر عليه السلام فرمود:اميرالمؤمنين عليه السلام درباره ي آيه ي (ربما يود الذين کفروا لو کانوا مسلمين) [7] فرمود: آن مال وقتي است که من و شيعيانم خروج مي کنيم و عثمان بن عفان و پيروانش هم خارج مي شوند و ما بني اميه را مي کشيم، آن وقت کفار آرزو مي کنند که کاش مسلمان بودند.» [8] .
3- بريد بن معاويه از امام صادق عليه السلام نقل مي کند که فرمود: «به خدا قسم، روزگار
[ صفحه 248]
به پايان نخواهد رسيد تا اينکه خداوند زنده ها را بميراند و مرده ها را زنده کند و حق را به صاحبش برگرداند و دين خود را که نزدش پسنديده است بر پا کند...» [9] .
4- ابو بصير از قول امام صادق عليه السلام درباره ي آيه ي (انهم يکيدون کيدا)نقل مي کند که فرمود: «نسبت به پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم و علي عليه السلام و فاطمه عليهما السلام مکر ورزيدند»، آن گاه خداوند فرمود: «اي محمد (انهم يکيدون کيدا و أکيد کيدا فمهل الکافرين) يا محمد (أمهلهم رويدا) [10] وقتي قائم عليه السلام بر انگيخته شود، از ستمکاران و طاغوتهاي قريش و بني اميه و ديگر مردم انتقام مي گيرد.» [11] .
5- در تفسير علي بن ابراهيم درباره ي آيه ي (و حشرناهم فلم نغادر منهم أحدا)، آمده است که از امام صادق عليه السلام درباره ي آيه ي (و يوم نحشر من کل أمة فوجا) روزي که از هر امتي گروهي را بر انگيزيم، سوال شد حضرت فرمود: «مردم درباره ي آن چه مي گويند؟»
راوي مي گويد: گفتم: مردم مي گويند به قيامت مربوط است، امام صادق عليه السلام فرمود: «آيا خداوند در قيامت از هر امتي گروهي را بر مي انگيزد و بقيه را رها مي کند؟ اين به رجعت مربوط است اما آيه ي قيامت اين است: (و حشرناهم فم نغادر منهم أحدا...موعدا) [12] » [13] .
6- در حديث سلمان از پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم آمده است که بعد از اينکه پيامبر جانشينانش را نام برد، من گريستم و گفتم: «يا رسول الله! سلمان چگونه مي تواند آنها را درک کند؟» پيامبر فرمود: «اي سلمان! تو و امثال تو و هر که به حقيقت، آنها را شناخته و پيروي کند، آنها را درک مي کنيد.» سلمان مي گويد:من خدا را بسيار سپاسگزاري کردم و گفتم: «يا رسول الله آيا عمر من تا زمان ايشان مي رسد؟»
[ صفحه 249]
حضرت فرمود: «اي سلمان، بخوان: (فاذا جاء وعد أوليهما بعثنا عليکم عبادا لنا اولي بأس شديد فجاسوا خلال الديار و کان وعدا مفعولا، ثم رددنا لکم الکرة عليهم و أمددناکم بأموال و بنين و جعلناکم أکثر نفيرا) [14] .
سلمان مي گويد: گريه و شوق من زيادتر شد و گفتم: «يا رسول الله، در زمان خودتان چنين خواهد شد؟» حضرت فرمود: «آري، به آن خدايي که محمد را به پيامبري فرستاد سوگند که در زمان خودم و علي و فاطمه و حسن و حسين و نه نفر از امامان و هر کس از ماست و هر که از ما مظلوم واقع شده است، آري به خدا، سلمان! آن گاه ابليس و لشگريانش و مؤمنان ناب و کافران محض حاضر خواهند شد تا قصاص شوند و خونهاي به حق ريخته شده از آنان قصاص شود، (و لا يظلم ربک أحدا) [15] و ما تأويل اين آيه هستيم که فرمود: (و نريد أن نمن علي الذين استضعفوا في الأرض و نجعلهم أئمة و نجعلهم الوارثين و نمکن لهم في الأرض و نري فرعون و هامان و جنودهما منهم ما کانوا يحذرون) [16] .
سلمان مي گويد: از نزد رسول الله عليه السلام بر خاستم در حالي که برايم هيچ مهم نبود که چه موقع با مرگ روبرو شوم يا مرگ به سراغم بيايد.» [17] .
پاورقي
[1] طه: 124- براي او زندگي سختي در پيش است.
[2] بحارالانوار، ج 53، ص 51، روايت 28.
[3] آل عمران: 185، انبياء: 35 و عنکبوت: 57- هر نفسي چشنده ي مرگ است.
[4] سجده: 21- عذاب کوچکتر را قبل از عذاب بزرگتر به آنها مي چشانيم.
[5] مدثر: 1- اي جامه به خود پيچيده برخيز و بيم ده.
[6] مدثر: 35 و 36- آن يکي از دو نشانه ي بزرگ است که بيم دهنده ي بشر است.
[7] حجر: 2- کفار دوست داشتند که کاش مسلمان مي بودند.
[8] بحارالانوار، ج 53، ص 64، روايت 55.
[9] بحارالانوار، ج 53، ص 102، روايت 125.
[10] طارق: 15 تا 17- آنان مکر ورزيدند و من هم با آنان مکر کنم، (تو اي پيامبر!) کافران را مهلتي ده.
[11] بحارالانوار، ج 53، ص 120، روايت 154.
[12] کهف: 47 و 48- آنها را جمع کنيم و هيچيک را وانگذاريم...
[13] بحارالانوار، ج 53، ص 51، روايت 27.
[14] اسراء: 5 و 6- چون وعده ي اول آنها فرا رسد، بندگاني سر سخت و نيرومند را بر شما برانگيزيم که تا درون خانه هاي شما را جستجو کنند و اين وعده اي حتمي است و آنگاه شما را بر آنها برگردانيم و غلبه دهيم و با مال و فرزندان نيرومند ياري کنيم وعده ي شما را افزون کنيم.
[15] کهف: 49- و پروردگار تو به کسي ظلم نمي کند.
[16] قصص: 5 و 6- و ما اراده کرده ايم که بر مستضعفان زمين منت نهيم و آنها را پيشوايان و وارثان زمين گردانيم و در زمين نيرومندشان گردانيم و به فرعون و هامان و لشگريان آنها، آنچه را از آن مي ترسيدند، از ناحيه آنان و به دست ايشان، بنمايانيم.
[17] بحارالانوار، ج 53، ص 142، روايت 62.