اين روايات و آنچه در فصل بيست و يکم از باب سوم، در توضيح مدت عمر و حکومت حضرت قائم عليه السلام بعد از ظهورش، ذکر کرديم، مدت عمر امامان معصوم و حکومتش بعد از رجعت را براي ما روشن مي کند. و در همان فصل گذشت که حضرت مهدي عليه السلام به مرگ طبيعي از دنيا مي رود و امام حسين عليه السلام او را غسل مي دهد و کفن و دفن مي نمايد.

روايات زيادي وجود دارد [1] - که بعضي از آنها را در فصل آينده مي آوريم- که دلالت مي کند هيچ مؤمني کشته نمي شود مگر اينکه رجعت مي کند تا به مرگ طبيعي بميرد و هيچ مؤمني - از مؤمنين محض - نمي ميرد مگر اينکه رجعت مي کند تا کشته شود. و پيامبران و جانشينانشان و به ويژه پيامبر ما و جانشينانش عليهما السلام چون کاملترين بندگان و بلندمرتبه ترين آنها هستند قطعا رجعت مي کنند که اگر به فيض



[ صفحه 243]



شهادت نرسيده باشند کشته مي شوند و اگر رسيده باشند، به مرگ طبيعي مي ميرند، و قائم عليه السلام، بنابر دو روايت فصل بيست و يکم، بر مي گردد و کشته مي شود؛ در عين حال، فقط خداوند به حقيقت امور آگاه است.

غير از آنچه در توضيح دو روايت مزبور ذکر شد، قسمتهاي پاياني دعايي که براي روز دحوالارض نقل شده و نيز زيارتي که براي حضرت قائم رسيده است، دلالت مي کنند که آن حضرت، رجعت خواهد فرمود.

آن دو قسمت از دعا و زيارت از اين قرار است:

«پروردگارا بر تمامي پداران و اجدادش درود فرست، و ما را از ياران و اهل بيتش قرار ده و در رجعتش ما را بر انگيز تا در زمان او از يارانش باشيم...» [2] .

«و قرار دهد براي من رجعتي در ظهورت و رجعتي در ايام - حکومت - تو.» [3] .