نوع ديگر: احکامي که سنت کند و جاري سازد
از جمله ارث دادن به برادري که در عالم ذر برادر بوده نه به برادر صلبي، چنانکه در بالا گذشت از حضرت صادق عليه السلام و موسي بن جعفر عليه السلام. يعني: اگر کسي بميرد و وارثي به جز برادر نداشته باشد ارث او را به کسي خواهد داد که با او در عالم ذر برادر باشد خواه برادر صلبي او باشد يا نه، پس اگر برادر صلبي او باشد ولي در عالم ذر برادر او نبوده به او نخواهد داد و به کسي خواهد داد که در آنجا با او برادر بوده. [1] .
و از جمله اين که انتسابات فاميلي و قبائلي منسوخ شود و اسم قبائل از بين برود و انتسابات به يکي از ياران قائم عليه السلام باشد.
حضرت صادق عليه السلام فرمود:
«دنيا از بين نخواهد رفت تا اينکه اسمهاي قبائل کهنه و مندرس شود و قبيله نسبت داده شود به يکي از شما. پس گفته شود آل فلان و تا اينکه مرد از شما برخيزد و حسب و نسب و قبيله ي خود را دعوت کند، پس اگر اجابت کنند فهو و اگر نه گردن ايشان را بزند». [2] .
و از جمله دشمن فراري از جنگ و مجروح را نيز مي کشد بر خلاف سيره ي امير المومنين عليه السلام در جنگ جمل و صفين، امير المومنين عليه السلام فرمود:
«براي من بود که بکشم فرار کننده را و کار مجروح را تمام کنم ليکن ترک کردم اين را براي عاقبت که بعد از اين با اصحاب من چنين کنند و براي قائم عليه السلام نيز هست که فرار کننده را بکشد و کار مجروح را تمام کند». [3] .
[ صفحه 411]
معلي بن خنيس به حضرت صادق عليه السلام عرض کرد:
«آيا قائم عليه السلام به خلاف سيره ي امير المومنين عليه السلام رفتار مي کند؟
فرمود: بلي، اين از جهت آن است که امير المومنين عليه السلام با ايشان به منت رفتار کرد و دست از ايشان بازداشت زيرا که مي دانست که بعد او بر شيعه ي او غالب خواهند شد (پس چنين کرد تا آنان نيز چنين کنند اما نکردند) و قائم عليه السلام چون قيام کند در ايشان به شمشير و اسارت رفتار خواهد کرد زيرا که مي داند که ديگر شيعه ي او مغلوب نخواهد شد». [4] .
در حديث ديگر رفيد به آن حضرت عرض کرد:
«قائم عليه السلام در اهل سواد (عراق) به چه رفتار خواهد کرد آيا به سيره ي امير المومنين عليه السلام رفتار خواهد کرد؟
فرمود: نه امير المومنين عليه السلام با ايشان به جفر ابيض رفتار کرده و او بازداشتن دست بود از ايشان، چون مي دانست که بعد از او بر شيعه اش غالب خواهند شد و قائم عليه السلام با جفر سرخ با ايشان رفتار خواهد کرد و او ذبح است، چه اينکه او مي داند که ديگر بر شيعه ي او غالب نخواهند شد». [5] .
در جنگ با لشکر سفياني در کوفه گذشت که آن حضرت به اصحاب خود مي فرمايد: «مجروحين را نکشيد و فراري را تعقيب نکنيد»، [6] پس معلوم مي شود که حکم کشتن الزامي نيست بر آن حضرت، بلکه در ابتداي امر، به حکمت و مصلحتي اختيار با او است.
پاورقي
[1] معجم احاديث الامام المهدي عليه السلام: 71:4 ح 1141، مختصر بصائر الدرجات: ص 159.
[2] معجم احاديث الامام المهدي عليه السلام: 84:4 ح 1120، بحار: 389:52 ب 27 ح 210.
[3] معجم احاديث الامام المهدي عليه السلام: 117:3 ح 655، بحار: 353:52 ب 27 ح 110، غيبت نعماني: ص 153.
[4] معجم احاديث الامام المهدي عليه السلام: 38:4 ح 1107، غيبت نعماني: ص 153، بحار: 353:52 ب 27 ح 111.
[5] معجم احاديث الامام المهدي عليه السلام: 47:4 ح 1119، بحار: 313:52 ب 27 ح 7- ص 318 ح 18.
[6] معجم احاديث الامام المهدي عليه السلام: 44:4 ح 1114، بحار: 52: 388-387 ب 27 ح 205.