ايشان را در اين باره اغراضي است:

1- صرف مخالفت با احاديث ائمه چه در اين باب و چه در ابواب ديگر يکي از غرضهاي مهم ايشان است، همواره از حسد و عنادي که با ائمه عليهم السلام داشتند



[ صفحه 376]



مي کوشيدند تا هر خبري که از ايشان بشنوند يکي بر خلافش وضع کنند يا در او تحريف و تغييري دهند و يا حديث ديگر مانند او نسبت به ائمه عليهم السلام دهند و در اين کار ايشان را سه نظر بود:

يکي: محض مخالفت و تشفي کينه باطني بدين وسيله.

دوم: موهون ساختن ايشان را در انظار که بر خلاف گفته ي پيغمبر صلي الله عليه و اله و سلم يا گفته خودشان گفته اند و يا مختلف حديث کرده اند.

سوم: رم دادن و متفرق ساختن شيعيان از اطراف ايشان به اين جهت که ايشان احاديثشان مختلف است. پس به همين علت بعضي بد دل مي شوند و بعضي تشکيک بر ايشان وارد مي شود.

2- اينکه چون بر خلاف ايشان حديث وضع کنند ايشان را مانند ديگران راوي و ناقل حديث معرفي مي کنند و بدين وسيله از مقام امامت و بزرگي ايشان مي کاهند.

3- اينکه بعضي از ايشان که خود را ائمه مردم مي دانستند ناچارند در مقابل گفته هاي ائمه عليهم السلام گفته هائي داشته باشند تا امامت خود را ثابت کنند، زيرا که اگر موافق ايشان باشد در همه جهت فضيلتي براي ايشان نمي ماند.

4- اينکه چون خود را در مقابل ايشان امام مي گمارند، بغض و حسدشان بيشتر وادار مي کند ايشان را بر مخالفت، چنانکه از يکي از ائمه ي ايشان پرسيدند: در حال سجده چشم را بايد باز کرد يا بر هم گذاشت؟ گفت: نمي دانم جعفر بن محمد چه گفته، شما يک چشم باز و يکي را بر هم گذاريد از باب احتياط، تا مخالفت او به عمل آمده باشد. [1] .

5- در خصوص مقام، چون مي دانستند که مهدي عليه السلام از اهلبيت است و مي ديدند که ائمه عليهم السلام به آن حضرت مباهات مي کنند و مردم را به شمشير او مژده مي دهند و وعده مي دهند و تسليت مي دهند که او انتقام ما و شما را خواهد کشيد از اين مسلمين



[ صفحه 377]



منافقين و اين اخبار از ايشان نشر مي شد مجبور مي شدند که در مقابل احاديث وضع کنند بر خلاف که هم ايشان را تکذيب کنند و هم شنوندگان را تشکيک کنند.

6- چون آن اخبار از ائمه عليهم السلام نشر مي شد، بسا سبب مي شد که مردم بيشتر به طرف ائمه عليهم السلام روند، زيرا که قيام مهدي را به طور حتم نمي دانستند چه وقت خواهد بود در هر زمان احتمال مي دادند که در همان وقت باشد و چون مهدي از اهل بيت است و دولت بالاخره به ايشان بر خواهد گشت، پس بسا مي شد که اين موجب رغبت بسياري به سوي ايشان مي شد تا از دولت ايشان استفاده کنند يا از شمشير ايشان ايمن باشند. لهذا اين اخبار را وضع مي کردند که مهدي مهربان است و نظر او به همه يکسان است و او به قدر يک حجامت هم خون نخواهد ريخت، بدين وسيله دلگرمي به مردم مي دادند و ايشان را به مذهب و اعمال خود مغرور مي کردند.

7- چون وضع کنندگان به طور تحقيق نمي دانستند وقت قيام مهدي را اين اخبار را وضع مي کردند که اگر احتمال در آن اوان قيام کند طرفدار بسيار داشته باشند که مهدي را از ايشان دفع کنند.

8- چون قائم عليه السلام از اهل بيت بود بر حسب عنادي که با اهل بيت داشتند اين اخبار را وضع کردند که در هر وقت که او قيام کند چه در زمان خودشان و چه بعد مخالف مهدي نيستي، مهدي خونريزي نمي کند، چنانکه در اخبار وارد شده که قريش و غير قريش خواهند گفت: اين محمدي نيست اين علوي نيست اين فاطمي نيست و اگر بود اين همه ي مردم را نمي کشت، اگر بود رحم در دل او بود! پس از جهت اينکه براي آن حضرت دشمن و مخالف بسيار کنند اين اخبار را وضع کردند، ملاحظه کنيد که مخالفين تا کجا پيش بيني کرده و تا چه اندازه غرض راني کرده اند.



[ صفحه 378]