از جمله وقايع گذشته راجع به بني العباس يکي بيعت صبي و ديگر خلع و عرب عنان خود را. حضرت باقر عليه السلام فرمود:

«اذا ظهرت بيعة الصبي قام کل صيصة بصيصيته»

هر گاه بيعت کودک ظاهر شود هر صاحب شاخي به شاخ خود قيام کند. [1] .

و از حضرت صادق عليه السلام پرسيده شد:



[ صفحه 186]



«چه وقت فرج شيعه شما خواهد بود؟

فرمود:

وقتي که اختلاف در بني عباس افتد و سلطنت ايشان سست شود و طمع کند در ايشان کسي که قدرت طمع نداشت و عرب عنان خود را خلع کند (يعني افسار گسيخته شوند) و هر صاحب شاخي شاخ خود را بلند کند». [2] .

اين امر واقع شده و گذشته. ولي روايت ديگري در بيعت صبي هست که او مربوط به اين امر نيست بلکه او کنايه از حضرت قائم است.

از حضرت باقر عليه السلام فرمود:

«صاحب اين امر سن او از همه ي ما کوچکتر و شخص او از همه مخفي تر است». عرض شد: چه وقت وقت او خواهد بود؟

(يعني وقتي که بدانيم که او متولد شده، چون شخص او بايد مخفي باشد، پس علامت تولد او و علامت انتهاي امر به سوي او چه وقت است؟)

فرمود: هرگاه قافله خبر آورند به بيعت غلام (يعني خبر آورند که شيعه به پسري بيعت کرده).

سپس فرمود: «پس در آن هنگام هر صاحب شاخي لوائي بلند کند». [3] .

(يعني در آن وقت ميان شيعه اختلاف افتد و اشخاصي سر بلند کنند مانند شلمغاني و حسين بن منصور حلاج و ابن ابي غزاقر و ديگران که هر کس لواء دعوتي بلند کرد. [4] .

و روايات ديگري نيز هست که امور دولت به دست صبيان افتد، ولي او از وقايع عامه است که اختصاص به دوره ي بني العباس ندارد.



[ صفحه 187]