حديث فوق به علاوه امتحان و وجه امتحان، تمحيص و تمييز را نيز متعرض بود و از جمله اخباري که به اين جهت اشاره دارد اين است:

حضرت صادق عليه السلام فرمود:

«اين امر نخواهد شد مگر بعد از مايوس شدن، نه به خدا قسم تا اينکه از هم جدا و ممتاز شويد، نه به خدا قسم تا اينکه خالص شويد، نه به خدا قسم تا اينکه آن کس که شقي باشد شقي شود (يعني شقاوتش ظاهر شود) و آنکه سعيد باشد بماند». [1] .

و نيز فرمود:

«چگونه خواهيد بود آنگاه که نه امام رهنمائي شما را باشد و نه عملي، بعضي از بعضي بيزاري جوئيد، پس در آن هنگام از يکديگر ممتاز و جدا شويد و خالص گرديد و غربال شويد». [2] .

و حضرت باقر عليه السلام فرمود:

«هيهات هيهات فرج ما نخواهد بود تا اينکه غربال شويد، باز هم غربال شويد، باز



[ صفحه 170]



هم غربال شويد، تا اينکه هر چه کدر و تيره است برود و هر چه صاف است بماند». [3] .

و امير المومنين عليه السلام فرمود:

«مثل شما مثل کسي باشد که او را طعامي باشد (از گندم و برنج و عدس و ماش و غيره) پس او را پاک کند و در انبار نهد، پس از چندي بر سر او آيد سوس در وي افتاده باشد و بعضي از آن را فاسد کرده باشد، پس دوباره او را پاک کند و سوس زده اش را دور سازد و در انبار نهد، چندي بگذرد بار در وي سوس افتد، پس باز او را پاک کند و همچنين تا اينکه بماند مقداري که هر چه بماند ديگر سوس در وي نيفتد يا به او آفت نرساند، همچنين شماها از يکديگر متميز و جدا مي شويد تا اينکه نماند مگر جمعيتي که ديگر هيچ فتنه اي به ايشان آسيب نرساند». [4] .

حضرت باقر عليه السلام فرمود:

«اي گروه شيعه البته تمحيص خواهيد شد يعني خالص خواهيد شد مانند خالص شدن سرمه در چشم، زيرا که صاحب سرمه مي فهمد وقتي را که سرمه در چشم او داخل مي شود، اما نمي فهمد وقتي را که چشم از سرمه خالص مي شود، همچنين يکي از شما صبح مي کند در حالي که بر شريعت ما و امر ماست و شام مي کند در حالي که از امر ما خارج شده يا شام مي کند در حالي که بر شريعت ما و امر ماست و صبح مي کند در حاليکه از شريعت ما خارج گشته و خود نمي فهمد». [5] .

و حضرت صادق عليه السلام فرمود:

«به خدا قسم که شما شکسته مي شويد همچنانکه شيشه شکسته مي شود، بلکه شيشه پس از شکستن برگردانده مي شود، پس برمي گردد مانند اول، اما شما شکسته خواهيد شد مانند شکسته شدن سفال که برگردانده نمي شود، به خدا قسم که خالص خواهيد شد، به خدا قسم که غربال خواهيد شد چنانکه پوشال از گندم غربال مي شود». [6] .



[ صفحه 171]