«محمد بن عبدالله بن جعفر» در ضمن نامه اي از حضرت امام منتظر - عليه السلام - تعداي مساله فقهي سوال کرده است، نامه او چنين است:

بسم الله الرحمن الرحيم

خدا تو را باقي و عزت و سعادت و سلامتت را دوام بدارد و احسان نعمتش را بر تو کامل فرمايد و مرا در پيشامدهاي سوء، فداي تو قرار دهد. مردم در رسيدن به درجات بالا، همچشمي مي کنند ولکن به نظر من هر کس را که شما



[ صفحه 88]



بپذيريد، پذيرفته شده (و به درجه بالا رسيده است) و هر کس را که شما او را کنار بزنيد، فرومايه و سقوط يافته است. پس بيچاره است آن کسي مطرورد درگاه شما بشود و من از آن به خدا پناه مي برم.

در شهر ما گروهي از شيعيانند که موقعيتشان برابر هم است و در قدر و منزلت (بيشتر) رقابت مي کنند. در نامه اي که شما به گروهي از آنان نوشته بوديد و آنان را امر کرده بوديد به «ص» کمک نمايند ولکن نام «علي بن محمد بن حسين بن ملک» معروف به «ملک بادوکه» که داماد «ص» هم هست، در بين نامهاي آنان برده نشده بود، لذا غمگين شده است و از من سوال کرده که به عرض آن حضرت برسانم چنانچه گناهي از او سرزده، درصدد استغفار برآيد و اگر به خاطر چيز ديگري است که نامش برده نشده، آن را به او اعلان نمايم تا خاطرش آسوده شود ان شاء الله.

اين نامه دلالت مي کند که نويسنده آن از شخصيتهاي مومن و از افراد نزديک به آن حضرت است، لذا به قدر و منزلت امام - عليه السلام - معرفت داشته است. در پايان، سوالاتش را اين چنين مطرح مي کند:

سوال اول: از عالم آل محمد - صلي الله عليه و آله و سلم - براي ما روايت کرده اند که از او راجع به امام جماعت گروهي که بخشي از نماز جماعتش را خوانده و حادثه اي همانند مرگ برايش پيدا مي شود، سوال ميشود که پشت سري او چه کند؟ جواب داده که بعضي از آنان عقب تر و برخي جلوتر مي روند و نمازشان را تمام مي کنند و کسي که او را مس کرده، غسل مي کند.

جواب: بر کسي که او را با دست کنار زده، چيزي جز شستن دست نيست و اگر حادثه اي اتفاق نيفتند که نمازش را قطع نمايد، نمازش را با آنان تمام مي کند.



[ صفحه 89]



توضيح آنچه حضرت امام - ارواح العالمين له الفداء- افاده فرموده اين است که چنانچه براي امام جماعت در اثناي نماز حادثه اي مانند مرگ برايش اتفاق بيفتد، کسي که او را با دستش کنار بزند و بدن ا و را مس نمايد، فقط شستن دست بر او لازم است؛ زيرا مس بدن ميت قبل از سرد شدن، موجب غسل نمي باشد، اما کساني که به او اقتدا کرده اند، مي توانند يکي از افراد خودشان که پشت سر امام جماعت بوده، جلو بيندازند تا امام جماعت آنان شود. و چنانچه حادثه، غير از مرگ باشد، مثل اينکه بيهوش شود سپس در اثناي نماز خوب شده و افاقه حاصل شود، مي تواند وضو بگيرد و امامت کند براي کسي که به جاي او نماز خوانده است.

سوال دوم: از عالم روايت شده کسي که ميت را - که هنوز گرم است - مس کند، بايد دستش را بشويد و اگر ميت سرد شده و مس کند، بايد غسل نمايد. و امام جماعت که حادثه برايش اتفاق مي افتد، گرم است، بنابراين، شايد با دست هم مس نشود، بلکه با دست کردن روي لباس، او را کنار مي زند، پس چگونه غسل بر او واجب است؟

جواب: اگر در صورتي که هنوز گرم است او را مس کند، فقط بايد دستش را بشويد.

سوال سوم: اگر در تسبيحات نماز «جعفر طيار» در حال قيام يا رکوع يا سجود، سهو کند و در حالت ديگري از نماز يادش بيايد، آيا بايد تسبيح فوت شده را در آن حالتي که يادش آمده، اعاده کند يا آنکه نمازش را ادامه مي دهد؟ و ما، قبل از آنکه جواب امام - عليه السلام - بيان کنيم، نماز جعفر طيار را توضيح مي دهيم:



[ صفحه 90]