حضرت امام منتظر- عليه السلام - چند نامه براي ثقه الاسلام شيخ مفيد - قدس سره - فرستاده که شيخ طبرسي، دوتاي آنها را ذکر کرده است و آن دو نامه اينهاست:

1- اين نامه براي برادر استوار و دوست رشيد شيخ مفيد، ابوعبدالله محمد فرزند محمد نعمان که خداوند عزتش را مدام بدارد، از محل به وديعه گذاشتن عهدي که بر بندگان اخذ شده است، مي باشد:

بسم الله الرحمن الرحيم

اما بعد، سلام بر تو اي دوست که در دين خدا مخلص و در يقين به ما ممتاز گشته اي. ما شکر وجود تو را به پيشگاه متعال - که جز او خدايي نيست - مي بريم و از خداوند متعال، سلام و رحمت بر سيد و مولا و پيغمبرمان محمد و آل پاک او، مسئلت داريم. و به تو - که خداوند توفيق ياري حق را به تو دايما عنايت کند و جزاي تو را جهت نطق و کلام صدقي که به نفع ما داري، افزون گرداند - اعلان مي کنيم به ما اجازه داده شده که تو را به شرف نامه نگاري و مکاتبه مفتخر سازيم و تو را مکلف سازيم که اين نامه ها را براي دوستان ما که اطراف تو هستند، برساني. خداوند آنان را به اطاعت خود عزيز گرداند و با حفظ و حراست خويش، مهمات آنان را به اطاعت خود عزيز گرداند و با حفظ و حراست خويش، مهمات آنان را کفايت فرمايد. خداوند تو را بر «مارقين» که از دين خدا خارج گشته اند تاييد فرمايد. پس تامل کن در آنچه برايت بيان مي کنم و در رساند آن به کساني که اطمينان به آنان



[ صفحه 84]



داري عمل نما، ان شاء الله.

ما گرچه در محلي هستيم که از محل سکونت ستمکاران دور است و اين بر اساس مصلحتي است که خداوند متعال آن را براي ما و پيروان مومن ما - مادامي که دولت دنيا دست فساق است - صلاح دانسته. و با همه اين حال، ما کاملا به اخبار و مسايل شما مطلع هستيم و چيزي از اخبار شما براي ما پوشيده نيست.

ما از ذلت و خواري که نصيب شما شده به خاطر آنکه جمع زيادي از شماها تمايل به ضد آنچه سلف صالح و مومنين گذشته بر آن بودند، پيدا کردند و نيز به خاطر دورانداختن پيماني که از آنان گرفته شده بود و کانه خبر از آن نداريد، با اطلاع هستيم، با اينکه ما شما را رعايت مي کنيم و شما را به فراموشي نمي سپاريم و اگر اين توجه و عنايات نبود، تنگدستي و فشار، بر شما روي مي آورد و دشمن شما، را به استيصال و نابودي مي کشاند. بنابراين، از خداوند متعال جل جلاله بترسيد و ما را در نجات دادن خودتان از اين فتنه که بالا گرفته، مساعدت نماييد، در اين فتنه هر کسي که اجلش نزديک است، به هلاکت مي رسد و آن کس که به آرزويش رسيده باشد، از آن به سلامت و حفظ مي ماند و اين فتنه علامت نزديک شدن و دور شدن از امر و نهي ماست و البته خداوند متعال نورش را کامل مي کند گرچه مشرکان کراهت داشته باشند. به تقيه چنگ بزنيد و از افروختن آتش جاهليت، اجتناب نماييد...

و در پايان نامه مرقوم فرموده اند: «اين نامه را براي تو نوشتم اي برادر و دوست مخلص! و اي يار باوفا! خدا تو را حفظ کند. اين نامه را حفظ کن و آن را به هيچ کس نشان نده و البته مضمون آن را به کساني که اطمينان داري، برسان و آنان را وادار کن که به آن عمل نمايند ان شاء الله



[ صفحه 85]



و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين.

اين نامه شريف، مطالب مهمي را در بردارد:

اول: «شيخ مفيد» را تجليل کرده و ستوده است. او در علم، فضل، تقوا و استقامتش در دين و نشر آن، از ارکان اسلام است. او کسي است که اجازه پيدا کرده که با حضرت صاحب العصر- عليه السلام - در ارتباط بوده و طرف مکاتبه آن حضرت قرار بگيرد و در حقيقت، سفير آن حضرت در ميان شيعيان باشد.

دوم: آن حضرت در اين نامه به جا و مکانش که دور از محل سکونت ستمکاران است، اشاره مي کند و اينکه اقامتش در آنجا از چشمها پوشيده است. و اين، خواست و اراده الله است، تا وقتي که دولت ستمکاران روي زمين برقرار باشد، او ظهور نکند.

سوم: از لابلاي اين نامه استفاده مي شود که آن حضرت، تمام شوون شيعيان را با تمام دقت زير نظر دارد و هيچ امري از امور آنان بر او پوشيده نيست، پس آن حضرت آنان را مورد عنايت قرار مي دهد و با اذن خدا بلا را از آنان دور مي کند که اگر عنايت آن حضرت نبود، ستمکاران از هر طرف، آنان را محاصره مي کردند.

چهارم: آن حضرت خبر داده که بعضي از آيات و نشانه هاي آشکار آسماني، قبل از ظهور آن حضرت، تحقق پيدا مي کند که ما توضيح بيشتري در مباحث اين کتاب خواهيم دا د.

نامه دوم امام زمان (ع) به شيخ مفيد

نامه دوم آن حضرت در تاريخ 23 ذيحجه سال 412 هجري قمري به



[ صفحه 86]



شخصيت بزرگوار شيخ مفيد - رضوان الله تعالي عليه - رسيده و نامه چنين است:

بسم الله الرحمن الرحيم

سلام و رحمت خدا بر تو باد اي ناصر حق! و اي کسي که با کلمه «صدق» به سوي خداوند دعوت مي کني، ما خدا را معبودي جز او نيست، به خاطر وجود تو، سپاس مي گويم و صلوات خدا را براي مولا و سيدمان محمد خاتم پيامبران و اهل بيت او مسئلت مي نماييم.

در ضمن نامه چنين آمده است:

اي دوست مخلص و مجاهد - خدا تو را به نصري که اولياي شايسته اش را در گذشته به آن مؤيد و ياري نموده، نصرت فرمايد - عهد مي کنم هر کس از برادران ديني تو تقواي الهي پيشه کند و وجوهاتي که بر او واجب است به مستحق آن برساند، از فتنه و رنج و غم آن در امان مي ماند. و اما اگر کسي که از پرداخت آن اموال - که خدا به عاريه در دست او قرار داده است - بخل ورزد وصله ننمايد، نسبت به فرزندان و آخرتش، زيان کرده است...

اين نامه در غره شوال سال 412 به خط شريف آن حضرت مکتوب شده است. و در پايان، اين قسمت را بر آن افزوده است:

اين نامه ما براي تو اي دوست - که حق به تو الهام شده است - مي باشد، آن را از همه پنهان دار و فقط نسخه اي از آن را به اطلاع دوستان ما که مورد اطمينان تو هستند برسان، ان شاء الله برکت خدا شامل حالشان شود، الحمد لله و الصلاه علي سيدنا محمد النبي و آله الطاهرين. [1] .



[ صفحه 87]



اين نامه حاوي مطالب مهم ذيل است:

1- در اين نامه، حضرت صاحب العصر- عليه السلام - شيخ مفيد را «ناصر حق» و «داعي به سوي خدا با کلمه صدق» - که از عاليترين صفات صلحا و متقين است - تعبير فرموده است.

2- در اين نامه، اعلان فرموده که شيعيانش همواره مشمول دعاي آن حضرت در جهت حفظ و نجات آنان از دشمنان و ستم ستمکاران مي باشد و چيزي مانع دعاهاي آن حضرت به درگاه خداي متعال نمي شود.

3- آن حضرت در اين نامه به شيعيانش امر فرموده که اهل تقوا باشند و از معصيت الهي، دوري کنند و وجوهات شرعي خود را بپردازند و چنانچه آنان تقوا پيشه کنند و حقيقتا خدا را اطاعت نمايند، بين آنان و آن حضرت حجاب و مانع، از بين مي رود و با رويت و مشاهده آن حضرت، سعادتمند مي شوند ولکن گناهان بين آنان و آن حضرت، پرده افکنده و نمي گذارد که به ملاقات آن حضرت مشرف شوند...