از امور ثابت و مسلم است که آن حضرت از همه مردم عالمتر و درايت و احاطه آن بزرگوار به همه انواع و اقسام علوم و معارف، گسترده تر است؛ زيرا از وارثان علوم جدش رسول خدا و از خزانه داران حکمت نبوي است.

احاطه کامل او به احکام و شرعيات دين و به شوون و جوانب مختلف شريعت جد بزرگوارش سيد پيامبران، يکي از علوم گسترده امام منتظر - عليه السلام - مي باشد.

ائمه اطهار - عليهم السلام - در کلمات و بيانات خود، به علو مرتبه و مقام علمي آن حضرت - قبل از آنکه متولد شد - اشاره نموده اند:

1- حضرت اميرالمومنين - عليه السلام - در بيان اوصاف آن حضرت مي فرمايد:



[ صفحه 46]



«هو اوسعکم کهفا و اکثرکم علما و اوصلکم رحما». [1] .

«او از نظر حفاظت، از همه شما وسيعتر و از نظر علم، زيادتر و بيشتر از همه صله رحم بجا مي آورد».

2- «حرث»، فرزند «مغيره نضري» مي گويد: به حضرت ابا عبدالله حسين بن علي - عليهما السلام - گفتم: مهدي به چه چيزي شناخته مي شود؟ فرمود:«به شناخت حلال و حرام و به اينکه مردم به او نيازمندند ولي او به کسي نياز ندارد». [2] .

3- حضرت امام محمد باقر- عليه السلام - فرمود: «اين امر - يعني حکومت - از کوچکترين ما (آل محمد صلي الله عليه و آله و سلم) از نظر سن و جميل ترين ما از نظر ذکر مي باشد. خداوند متعال علم را به او ارث داده و او را به خود وانگذاشته (بلکه مويد و منصور است)». [3] .

4- حضرت امام محمد باقر- عليه السلام - فرمود: «علم به کتاب خداي عزوجل و سنت رسول خدا مانند زراعت در قلب مهدي ما به بهترين وجه مي رويد، هر يک از شما چنانچه باقي مانديد تا او را ببينيد، هنگام رويت آن بزرگوار، بگوييد: السلام عليکم يا اهل بيت الرحمه و النبوه و معدن العلم و موضع الرساله؛ درود و سلام باد بر شما اهل بيت رحمت و نبوت و معدن علم و جايگاه رسالت آسماني». [4] .

در زمينه وسعت علم و فراگير بودن دانش و معارف آن حضرت، نقل شده



[ صفحه 47]



است که: «وقتي آن جناب ظهور کند، يهود را با تورات احتجاج و استدلال مي فرمايد و در نتيجه بيشتر آنان اسلام مي آورند» [5] .

حضرت مهدي- عليه السلام - در ايام غيبت صغرا براي جهان اسلام تنها مرجع اعلي و محور مراجعات بود، لذا نواب اربعه آن حضرت، مسايلي را که مسلمانان مي پرسيدند به آن حضرت تقديم مي کردند و امام زمان نيز به آنان پاسخ مي فرمودند که بسياري از آنها در کتابهاي فقه و حديث، ضبط و ثبت شده و مورد استناد فقهاي اهل بيت - عليهم السلام - در فتواهاي احکام مي باشد.

يادآوري اين مطلب زيباست که بگوييم شيخ صدوق - رضوان الله تعالي عليه - بسياري از آن پاسخها را که دستخط شريف حضرت صاحب العصر - عليه السلام - بود، نگهداري مي کرده است.