مثنوي هاي بديع نيايشي ابومحمد الياس حکيم نظامي گنجوي (متوفاي 614 ق) آفريننده ي پنج گنج ماندگار مخزن الاسرار، خسرو و شيرين، ليلي و مجنون، هفت پيکر و اسکندرنامه، از چنان شکوه و گيرايي برخوردار است که گردش زمانه و گذشت روزگاران از جلالت آن نکاسته است. از اوست:



کيست درين ديرگه ديرپاي

کو لمن الملک زند جز خداي؟



پرورش آموختگان ازل

مشکل اين کار نکردند حل



کز ازلش علم، چه درياست اين؟!

تا ابدش ملک، چه صحراست اين؟!



اول او، اول بي ابتداست

آخر او، آخر بي انتهاست



کشمکش هر چه در او زندگي ست

پيش خداوندي او، بندگي ست [1] .



مثنوي هاي بلند و رساي حکيم نظامي در نعت رسول گرامي اسلام صلي الله عليه و اله و سلم و نيز معراج آن حضرت، در شمار بهترين اشعار وصفي و مناقبي در حوزه ي شعر آييني است که به خاطر تنگي حوصله ي مقال از ذکر آن ها معذوريم.



[ صفحه 36]