بازگشت

جايگاه اماکن مقدس و ادعيه ي مأثور در شعر مهدوي


در شعر مهدوي، اسامي اماکن مقدسي همانند: مکه، کعبه، سامره، مسجد سهله و مسجد جمکران و عناوين برخي از ادعيه ماثوره از ائمه اطهار عليهم السلام همچون: دعاي ندبه و دعاي فرج، حضوري ديرينه دارد. به خاطر ارتباط تنگاتنگي که اين اسامي و عناوين مقدس با موضوع ميلاد، ظهور، حضور و توسل به پيشگاه حضرت ولي عصر عليه السلام دارد، از ديرباز نظر بسياري از شعراي آييني فارسي زبان را به خود مشغول داشته و در شعر مهدوي معاصر، بازتاب گسترده تري پيدا کرده است.

در ميان اماکن مقدس، کعبه که محل قيام جهاني و ظهور حضرت ولي عصر عليه السلام مي باشد، در شعر مهدوي از منزلت خاصي برخوردار است. گاه نيز از آن موعود جهاني به عنوان «کعبه ي مقصود» ياد شده است:



شبروان چون رخ صبح، آينه سيما بينند

کعبه را چهره در آينه پيدا بينند [1] .





[ صفحه 363]





به مقدم خلف منتظر، امام همام

مسيح خضر قدوم و، خليل کعبه مقام [2] .



در کعبه و بتخانه بگشتيم بسي ما

ديديم که در کعبه و بتخانه تويي تو [3] .



اي رخت قبله ي توحيد و، درت کوي اميد

تا به کي کعبه ي دل ها همه بيت الوثن [4] است؟ [5] .



غير از طواف کوي تو اي کعبه ي مراد!

هيچ آرزو درين دل اميدوار نيست [6] .



اي کعبه ي حقيقت! وي قبله ي طريقت!

رکن يمان ايمان، عين الصفا صفا را [7] .



اي خداوند حرم! اي محرم اسرار غيب!

تا به کي باشد حرم [8] در دست اين نامحرمان؟



خانه هاي قدس حق را پاي پيلان محو کرد

خاندان نجد [9] را ايزد کند بي خانمان! [10] .



کعبه ي حق طلبان، قبله ي ارباب نيازي

مشعر اهل وفا، مروه اصحاب صفايي [11] .





[ صفحه 364]





الله اکبرت شود از کعبه چون بلند

خوانند قدسيان، غزل نغز و ناب نور [12] .



فراز کعبه و بيت المقدس اي همه قدس!

در آرزوي تو و، اهتزار پرچم توست [13] .



جا به کنار کعبه کن تا که کنند قبله ات

روي به دوستان کن و، نغمه ي آشنا بزن [14] .



اندر آن ساعت که اندر کعبه گردي آشکار

لشکرت بگرفته خط استوا تا قيروان [15] .



گر چه دور است ره کعبه ي مقصود ولي

آزموديم که بر اهل نظر نزديک است



ناله هاي جرس قافله پر شور شده است

همسر! کعبه ي مقصود مگر نزديک است؟ [16] .



اي به فداي تو سر و جان من!

قبله ي من! کعبه ي ايمان من! [17] .



حرم و زمزم و صفا باشد

از صفاي تو با صفا، مهدي [18] .





[ صفحه 365]





مردي تبر بر دوش از کعبه مي آيد

مردي که پيموده است يک راه طولاني [19] .



اماکن مقدس ديگر نيز در شعر مهدوي حضور پر شوري دارند:



ز مکه، نغمه ي توحيد تو مي آمد

حرم ز عطر تو اي بي نشانه! پر مي شد [20] .



در مکه و در يثرب [21] شاهنشه ذو موکب

در مشرق و در مغرب، خورشيد جهان آرا [22] .



هستي مايل اگر به سرودن

همچو فرزدق سراي شعر و چو حسان



يعني يک سو بنه ستايش دونان

نعت نبي گوي و مدح آل علي خوان



ويژه چو در سر من راي [23] برسيدي

مدح امام زمانت بايد عنوان [24] .



دل مدينه شکسته، حرم به راه نشسته

تو مروه اي تو صفايي خدا کند که بيايي [25] .





[ صفحه 366]





پايگاه عدالت خود را

مسجد کوفه انتخاب کند [26] .



به سامري خبر از رجعت کليم دهيد

که مير سامره [27] با عزم و اقتدار آمد



ز هر کرانه نشان ظهور حق پيداست

بگو به اهل بصر، بصره در حصار آمد [28] .



دعاهاي رسيده از ائمه ي اطهار نيز، در شعر مهدوي منزلت خاصي دارند:



ميلاد تو باز، رهگشاي فرج است

ما را به اميد تو دعاي فرج است



در مکه و در مدينه اين توسعه چيست؟

جز اين که زمينه اي براي فرج است



اين آسمان ساده ي آبي پوش

عمري در انتظار حضورش بود



آري شفق که هر نفسش خون است

ردي از امتداد عبورش بود



ندبه، دعا، زيارت عاشورا

قوتي که در خلاصه ي سورش بود [29] .





[ صفحه 367]





غروب جمعه دلگير با دعاي سمات

دل شکسته ي من مي زند دوباره صدات [30] .



مسجد جمکران و مسجد سهله به خاطر شرافت انتسابي که به حضرت ولي عصر عليه السلام دارند، مورد عنايت شيعيان دلسوخته و شعراي دل افروخته بوده و هستند؛ چرا که مسجد جمکران به امر امام عصر عليه السلام احداث گرديده است و در همين مسجد، در منظر شهودي عاشقان پاکباز خود قرار گرفته اند و مسجد سهله از ديرباز، محل اعتکاف منتظران ظهور آن حضرت مي باشد و عنايت آل الله و اولياي خدا به اين دو مسجد مقدس، امري قطعي و ترديد ناپذير است.

مسجد جمکران در حال حاضر درهر هفته پذيراي ده ها هزار زائر شيفته از نقاط مختلف ايران و جهان است. در اين مکان مقدس است که هر روز صدها نفر از زائران با دعاهاي مستجاب و آرزوهاي برآورد شده و با بيماران شفا يافته راهي شهر و ديار خود مي گردند و با واگو کردن عنايت کريمانه ي حضرت مهدي عليه السلام به زائران مسجد جمکران، بر تعداد مشتاقان زيارت آل مسجد مي افزايند.


پاورقي

[1] خاقاني شرواني.

[2] خواجوي کرماني.

[3] ميرزاحبيب خراساني.

[4] بتخانه.

[5] علامه شيخ محمدحسين غروي اصفهاني (مفتقر).

[6] علامه شيخ محمدحسين غروي اصفهاني (مفتقر).

[7] علامه شيخ محمدحسين غروي اصفهاني.

[8] کعبه.

[9] خاندان آل سعود.

[10] علامه شيخ محمد حسين غروي اصفهاني (مفتقر).

[11] صبوري اصفهاني.

[12] محمد آزادگان (واصل).

[13] سيدرضا مويد.

[14] غلامرضا سازگار (ميثم).

[15] حضوري سلماسي.

[16] خودم.

[17] رحمت الله صادقي.

[18] محمد نعيمي.

[19] خودم.

[20] خودم.

[21] نام پيشين مدينه.

[22] اهلي شيرازي.

[23] سامره.

[24] ميرزا غلامحسين خان (اديب) کرماني.

[25] سيدرضا مويد.

[26] سيدرضا مويد.

[27] کنايه از وجود نازنين امام زمان عليه السلام است.

[28] حميد سبزواري.

[29] شيرين خسروي.

[30] حميده رضايي.