همان گونه که از نام اين قالب شعري پيداست، از ضوابط قالب دو بيتي پيروي مي کند با اين تفاوت که مصراع اول آنها، فاقد کلمه ي قافيه است و به صورت چندين دو بيتي با وزن عروضي يکسان، ولي با کلمات قافيه و رديف جداگانه مي آيد. اين بيتي ها، داراي ارتباط افقي و عمودي و از نظر موضوعي به هم مرتبطند و حکم حلقه هاي زنجير را دارند. در



[ صفحه 338]



اين دوبيتي ها، غالباً از اوزان متوسط سود مي جويند:



احساس مي کنم که فضاي درون من

از روشناي مهر تو، لبريز گشته است



با ياد سرو قامت اي نوبهار حسن!

دل با نشاط و جان طرب انگيز گشته است



افسانه گشته ام به غم عشق تا شدم

افسوني نظاره ي چشم سياه تو



شادي نصيب گشته ام اي دوست! تا مرا

دل شد نشان ناوک تير نگاه تو



اي مايه ي اميد دل و جان عاشقان!

هر شب خيال روي تو در دل نشسته است



کشتي آرزوي دل من به بحر عشق

طوفان به کام برده و در گل نشسته است



دست قضا کشيده چه خوش نقش دوست را

با آب و رنگ و عشق بر اوراق خاطرم



در پرتو حقيقت ايمان، به جان دوست!

راهي دگر به غير غم عشق، نسپرم



«شيوا»! تو رستگار شدي از فروغ عشق

عشقي که در دل است ز انوار معنوي



چون من هر آن که آبي درياي عشق ديد

دل مي زند ز شوق به درياي مهدوي



او را مراد معنوي خويش ديده ام

کوته مباد دست من از دامن مراد!



مهدي، امام عصر که در عالم وجود

جز ذات او پناه زمان و مکان مباد! [1] .



بي تو حتي بهار پاييز است

اي شکوفاترين شکوفه ي باغ



مثل يلدسات روزها بي تو

شب يلداي بي فروغ و چراغ



بي تو حتي کبوتران حرم

گوشه گيرند با پري خسته



رو سوي آسمان به صد اميد

داغ دارند و اشک پيوسته





[ صفحه 339]





بي تو عالم پر است از افسوس

بي تو دنيا پر از فريب و رياست



آسمان، رنگ چاه دارد، آه!

کفر از چهره ي زمين پيداست



روي پيشاني زمان زده اند

مهر تشويش و اضطراب، افسوس



مردم اينجا عطش زده، اما

هر طرف وسعت سراب، افسوس



نيمه ي شب، با تو گفتگو کردم

صبح ها، از خودم برون رفتم



تا دل جمکران، سفر کردم

هفت وادي پر از جنون رفتم



دوري تو، اميدمان برده است

غيبتت، غربتي بر آيينه است



گفته بودي که: جمعه مي آيي

تو بگو: آن، کدام آدينه است؟



بي تو اينجا هنوز غم دارد

اين دل بي شکيب ما، آقا!



بشنو «الغوث و الامان» از ما

بشنو «امن يجيب» ما، آقا!