1- «و يوم نحشر من کل امة فوجا.» [1] .

يعني: و آن روز که از هر امتي، گروهي از کساني را که آيات ما را دروغ انگاشتند محشور گردانيم.

از امام صادق عليه السلام روايات متعددي در تأويل اين آيه ي شريفه در مورد رجعت رسيده است؛ از جمله، اين روايت است که:

مردي به امام صادق عليه السلام گفت: «اهل سنت مي پندارند که اين آيه ي شريفه که مي فرمايد: «و يوم نحشر من کل امة فوجا.» در مورد روز قيامت است.»

امام صادق عليه السلام فرمود: «آيا خداوند در روز رستاخيز از هر امتي گروهي را محشور مي سازد و بقيه آنان را وامي گذارد؟ هرگز! اين در مورد رجعت است که برخي را زنده مي سازد. اين آيه ي شريفه در مورد قيامت است که مي فرمايد:

«و حشرنا هم فلم نغادر منهم احدا.» [2] .

يعني: و همه آنان را گرد خواهيم آورد و هيچ يک را فروگذار نخواهيم کرد.

و نيز در مورد آيه ي شريفه «و يوم نحشر من کل امة فوجا.» فرمود:

«همه ي انسانهاي باايماني که بناحق کشته شده باشند رجعت مي کنند و پس از آن از دنيا مي روند. رجعت براي مؤمنان خالص و نيز کافران محض است.» [3] .



[ صفحه 802]



ميان سيد اسماعيل حيمري شاعر حقگوي شيعه و «سوارالقاضي» در مجلس «منصور» خليفه ي عباسي، مناظره ظريفي درگرفت که خلاصه اي از آن ترسيم مي گردد:

قاضي دستگاه خلافت با اشاره به سيد حميري به خليفه گفت: «اين مرد به رجعت معتقد است.»

سيد پاسخ داد: «اما در مورد گفتار قاضي: من به آنچه قرآن شريف بر آن رهنمون است ايمان دارم. و آن اين است که مي فرمايد:

«و يوم نحشر من کل امة فوجا.»

و در آيه ي ديگري مي فرمايد:»

«و حشرناهم فلم نغادر منهم احدا.»

از اين دو آيه ي شريفه دريافت مي شود که دو حشر و زنده شدن هست، يکي از آن دو، عمومي و همگاني است و در روز رستاخيز است و ديگري خصوصي که همان رجعت گروههايي باشد... که ما بر آن معتقديم.»

2- «انا لننصر رسلنا و الذين آمنوا في الحيوة الدنيا و يوم يقوم الأشهاد.» [4] .

يعني: ما پيام آوران خويش و ايمان آورندگان را در زندگي دنيا و در روز قيامت که شاهدان براي شهادت به پاي برمي خيزند، ياري مي کنيم.

از امام صادق عليه السلام در مورد اين آيه ي شريفه سؤال شده است که فرمود:

«بخداي سوگند که اين ياري رساني، در رجعت خواهد بود. آيا نمي داني که بيشتر پيامبران خدا در دنيا به پيروزي ظاهري نرسيده و به شهادت نائل آمدند، همينگونه امامان راستين؟ با اين بيان اين وعده پيروزي در هنگام رجعت خواهد بود.» [5] .



[ صفحه 803]



3- «ربنا أمتنا اثنتين و أحييتنا اثنتين.» [6] .

يعني: پروردگارا! ما را دو بار ميراندي و دو بار زنده ساختي....

امام باقر عليه السلام فرمود: «اين آيه ي شريفه مخصوص گروههايي است که پس از مرگ، بار ديگر به دنيا رجعت مي کنند.» [7] .

و امام رضا عليه السلام فرمود: «اين آيه ي شريفه در مورد رجعت است.» [8] .

اين پرتويي از آيات شريفه که امامان اهل بيت عليهم السلام بوسيله ي آنها بر مسأله ي رجعت استدلال نموده اند. اين اصل رجعت بصورت سربسته و کلي است که در اين رابطه توضيحات لازم خواهد آمد.