در دوران زندگي چهار سفير خاص امام عصر عليه السلام شيعيان و دوستداران، مسايل فقهي، حقوقي،مالي و گاه مسايل شخصي خود را نيز از طريق آنان از امام گرانقدر خويش مي پرسيدند و پس از مدتي کوتاه، پاسخ شايسته و بايسته آن را دريافت مي کردند.

اين سفيران خاص نيز در شهرهاي مختلف جهان اسلام، هر کدام نمايندگاني داشتند که در فراهم ساختن امکانات انجام شايسته مسئوليتهاي خطير سفارت حضرت مهدي عليه السلام براي آنان، نقش شايسته اي را ايفا مي کردند.

اين نمايندگان، در زندگي راه و رسم خويش، بسيار شايسته کردار و در عقيده و ايمان خود، بسيار مستقيم و درست انديش بودند و همگمي به پارسايي، تقوا پيشگي و شايستگي شهرت داشتند و تا آخرين لحظه زندگي نيز به همان سبک زيسته، نه انحرافي از آنان ديده شد و نه لغزش و ارتجاعي. اين بزرگوران، براي دريافت پاسخ مسايل و موضوعات خويش که مردم از آنان پاسخ آنها را مي خواستند، گاه به سوي سفيران خاص امام عصر عليه السلام مراجعه مي کردند و گاه بطور بي واسطه به سوي خود آن گرامي مرد عصرها و نسلها که ما در اينجا، به منظور پرهيز از گستردگي بحث، تنها نام بلند آوازه و نيک آنها را مي آوريم و بيوگرافيشان را وامي گذاريم.

نام برخي از آنان عبارت است از:

1- حاجز بن يزيد که لقبش وشاء بود.



[ صفحه 282]



2- ابراهيم بن مهزيار

3- محمد بن ابراهيم

4- احمد بن اسحاق قمي

5- محمد بن جعفر اسدي

6- قاسم بن علاء

7- حسن بن قاسم

8- محمد بن شاذان

و نيز شخصيتهاي ديگري نام و نشانشان آمده است که وکالت آنها ثابت نشده يا در ميان محدثان شهرت نيافته اند، که از آنها مي گذريم.