اعتقاد به ظهور يک «منجي بزرگ جهاني» و اشتياق، به ظهور يک رهبر آسماني در ميان يهود و نصاري، آن چنان اصيل و ريشه دار است که در طول تاريخ اين دو ملّت، مدّعيان شگفتي را پديد آورده، و افراد زيادي پيدا شده اند که خود را به دروغ «مسيح موعود» معرّفي کرده اند. به طوري که صاحب کتاب «قاموس کتاب مقدّس» در باره شماره مدّعيان دروغين «مسيح موعود» مي نويسد:

«24 نفر مسيحيان (مسيح هاي) دروغگو در ميان بني اسرائيل ظاهر گشتند که مشهورترين و معروفترين آنها «برکوکبه» است که در اوايل قرن ثاني مي زيست. و آن



[ صفحه 42]



دجّال معروف ادّعا مي نمود که رأس و رئيس و پادشاه قوم يهود است.

و در مائه دوازدهم تخميناً ده نفر از مسيحيان، ـ يعني: مسيح هاي دروغگو ـ ظاهر گرديده، جمعي را به خود گروانيده، و اين مطلب اسباب فتنه و جنگ شده، و جمعي کثير نيز در آن معرکه، طعمه شمشير گرديدند. و آخرين مسيحيان ـ مسيح هاي دروغگو ـ «مردخاي» است. او شخصي بود آلماني که در سال 1682 ميلادي ظهور کرده، اسباب اشتداد فتنه، و اشتعال نائره فساد گشت، و چون آتش فتنه بالا گرفت، فراري گرديده معدوم الاثر شد.

نويسنده کتاب «ديباچه اي بر رهبري» بعد از نقل اين جريان از کتاب «قاموس کتاب مقدس» مي نويسد:

«متأسّفانه اطّلاع مؤلّف آمريکايي ـ کتاب «قاموس کتاب مقدّس» به زبان فارسي، که سالها نيز ساکن «همدان» بوده است ـ درباره شماره مدّعيان «مسيحائي» و همچنين درباره آخرين کسي که به عنوان «مسيح موعود» قيام کرده است، نارساست.

شماره اين مدّعيان، به مراتب بيشتر از آن است که وي يادآور شده است، همچنين قيام «مردخاي» آلماني در قرن هفدهم، واپسين قيامي نيست که تاريخ مسيحيّت آن را به ياد مي آورد. تنها طي دو قرن هيجده و نوزده در انگلستان، بالغ بر شش تن، به نام «مسيح موعود» ظهور کرده اند، و اغتشاشهايي را هم دامن زده اند، و پاره اي از آنان نيز به کيفر رسيده اند». [1] .

«البته به موازات دين مسيح، در دين يهود نيز، مسيح هاي دروغين متعدّد ظهور کرده اند. از جمله، يکي از مسيح هاي يهودي، «داود آل روي» از يهوديان ايران است. او در اواسط قرن دوازدهم در ميان يهوديان ايران، مدّعي شد که او «مسيح موعود» است». [2] .