شگفت انگيزتر از نظريه اسلام شناس اروپايي، نظريه «سيد امير علي» دانشمند اسلامي هندوستان است.

وي در کتاب «روح اسلام» که در باره تاريخ تکوين عقايد اسلامي نوشته است، پس از بحث مختصري در مورد چگونگي اعتقاد به «مهدي موعود در اسلام» مي نويسد:

«پژوهشگر فيلسوف مَشربِ اديان، در ملاحظه همانندي ميان پندار شيعه و سنّي (در باره مهدي) و اديان گذشته، دستخوش دشواري نخواهد شد. در ميان زرتشتيان، کشتار و ستم بارگي «سلوکيان» سبب پيدايش اين عقيده گشت که يک منجي مبعوث آسماني به نام «سوسيوس» از خراسان خروج خواهد کرد تا آنان را از اسارت نکبت بار بيگانگان رهايي بخشد.

علل مشابهي موجب زايش اشتياق سوزاني در ميان يهود، هنگام طلوع ستاره «مسيح» گرديد. يهوديان هنوز در انتظار «مسيح موعود» خود بسر مي برند.

اهل سنّت در اسلام نيز همانند يهود معتقدند که هنوز مهدي، واپسين منجي بزرگ اسلام، از مادر نزاييده است. ترسايان مي گويند: مسيح آمده است و رفته است؛ ولي از نو باز خواهد آمد.

شيعيان اثناعشري به مثابه ترسايان، در انتظار بازگشت و رجعت مهدي زنده غايب اند که به خاطر استقرار عدل و بهزيستي، قيام خواهد کرد».

سپس همين دانشمند، در باره سبب پيدايش اين انتظار همانند، به ريشه يابي پرداخته، و علل اختلاف تفصيلي آن را نزد هريک از اديان، بر شمرده است و آنگاه مي نويسد:



[ صفحه 180]



«شرايط عصري که در اسلام، عقيده «مهدي موعود» به دو صورت مشخص خود، ميان سنّي و شيعه، تکوين يافته است، همان شرايطي است که در تاريخ اديان ديگر ديده مي شود.

هر زمان که در اسلام دستها به سوي آسمان برافراشته مي شود، همانند لبهاي دعاگوي فرزندان اسرائيل و پيروان مسيح، ظهور مبعوث موعود آسماني را التماس مي کنند تا مگر هرچه زودتر، جهان را از رنج و گناه رهايي بخشد». [1] .

و بدين ترتيب پژوهشگرِ فيلسوف مشربِ اديان «سيّد امير علي» نيز، در دام حيله هاي خاورشناسان غربي گرفتار آمده و همانند برخي از خاورشناسان، سبب پيدايش عقيده به ظهور مهدي (عليه السلام) را، پريشاني و آشفتگي اوضاع جهان اسلام دانسته است؛ غافل از اين که عقيده به ظهور حضرت مهدي (عليه السلام) يک عقيده اصيل ديني و مذهبي است که در تمام کتب مذهبي ملل مختلف جهان از آن سخن رفته است و در منابع و مدارک اسلامي، ادلّه آن به حدّي زياد است که به قول دانشمند معروف اهل سنّت، مؤلف کتاب «التاج»: اگر کسي ذرّه اي ايمان و اندکي انصاف داشته باشد، هيچ گاه نمي تواند در اصالت احاديث و صحّت عقيده به ظهور مهدي موعود (عليه السلام) ترديد نمايد.