(متوفّاي سال 681 هجري قمري) دانشمند مشهور و مورّخ نامي، معروف به «قاضي القضات» در تاريخ مشهورش «وفيات الأعيان» در پايان شرح حال آن حضرت مي نويسد:

«... ابوالقاسم محمّد بن الحسن العسکري دوازدهمين امام ـ به اعتقاد اماميّه ـ و معروف به «حجّت» است. او همان کسي است که شيعه عقيده دارد او «منتظر»، «قائم» و «مهدي» است. وي صاحب سرداب است! آراي شيعه درباره او زياد است. شيعيان انتظار دارند که او در آخر الزمان از سرداب سامرّا بيرون آيد! ولادتش در سال 255 هجري قمري است. هنگام وفات پدرش پنج ساله بود». [1] .

در اين گفتار، هرچند که خود ابن خلکان نمي گويد که اين ابوالقاسم محمّد بن الحسن العسکري همان مهدي موعود است، و مي گويد: «دوازدهمين امام به اعتقاد اماميه و معروف به «حجّت» است»؛ ولي جاي آن دارد که بپرسيم؟ اين ابو القاسم محمّد بن الحسن العسکري (عليه السلام) که هم نام و هم کنيه رسول خدا (صلي الله عليه وآله وسلم) و نهمين فرزند برگزيده حسين بن علي (عليه السلام) است، و خود قاضي القضات هم تاريخ ولادت او را نقل کرده و مي گويد: شيعه عقيده دارد که او «منتظر، قائم و مهدي» است، چه کسي است؟

چرا قاضي القضات از سرنوشت او چيزي نمي گويد؟ و چرا به مهدي موعود بودنش اعتراف نمي کند؟

مگر پيامبر اکرم نفرموده است: «مهدي» از فرزندان من، از فرزندان علي و زهرا (عليهما السلام)، و از فرزندان امام حسين (عليه السلام) است؟ مگر خود علماي اهل سنّت پدرانش را تا امام حسن عسکري (عليه السلام) نام نبرده اند؟ و مگر هرکدام از آنان را بهترين فرد عصر خويش و شاخه زيباي درخت نبوّت ندانسته اند؟

بنابراين محمّد بن الحسن، به اعتراف کساني که نام او را ذکر نموده و تولّدش را



[ صفحه 156]



پذيرفته و او را پسر امام حسن عسکري (عليه السلام) معرفي کرده اند، چه کسي است؟