يکي از کساني که در روايات، موضوع قيام او از جانب مشرق و سرزمين خراسان مطرح شده و پيشوايان دين مبين اسلام در پيشگوئيهاي خود از نام و نشانش و مقصد و هدف و ماهيت قيام و نهضتش سخن گفته اند و در روايات و حتي در کتب تاريخ بعنوان خراساني شهرت پيدا کرده است «ابومسلم» خراساني سردار حماسه ساز ايراني و بنيان گذار دولت جابرانه «بني العباس» است.

آنچه از بررسي روايات و کتابهاي پژوهشگران استفاده مي شود اين است که: نخستين خراساني که در روايات فراواني از قيام و نهضت او صحبت به ميان آمده همان «ابومسلم» خراساني معروف بنيان گذار حکومت عباسيان و درهم پيچاننده طومار زندگي دولت امويان است.

در کتاب «تاريخ الفخري» درباره ي آغاز و نسب وي چنين مي نويسد:

بعضي گفته اند «ابومسلم» انساني آزاد و از فرزندان «بزرگمهر» بوده است. وي در



[ صفحه 171]



اصفهان متولد شد و در کوفه نشو و نما کرد، آنگاه به ابراهيم امام فرزند محمد بن علي بن عبدالله بن عباس پيوست، و اسم خود را تغيير داد و به ابومسلم مکني شد، سپس ابراهيم وي را تعليم داده و تربيت نمود تا بدان مرتبه رسيد که همه مي دانيم.

بعضي ديگر گفته اند ابومسلم برده اي بود که همچنان دست بدست مي گشت تا بدست ابراهيم امام افتاد، چون ابراهيم، ابومسلم را ديد، عقل و رفتارش مورد توجه وي قرار گرفت و او را از صاحبش خريد و علم و هنر بدو آموخت تا جائي که وي را نزد «شيعه» و دعوتگران خود در خراسان فرستاد و ابومسلم همچنان پيشرفت مي کرد تا به مقامي بلند رسيد. [1] .