اينجا يک سؤال پيش مي آيد و آن اين که: اگر لفظ «موالي» در زمان پيغمبر اکرم صلي الله عليه و اله در مورد «ايرانيان» استعمال مي شده، پس چطور شده که استعمال اين لفظ به ساير مسلمانان غيرعرب سرايت کرده و «عربها» اين کلمه را در مورد کساني که عرب زبان نبوده اند بکار برده و به همه ي آنها موالي گفته اند؟!

در پاسخ اين سؤال بايد گفت: سبب استعمال کلمه ي موالي در مورد مسلمانان غيرعرب، از نظر اهل فن و ارباب تحقيق، بسيار روشن است، و شايد تنها علتي که بتوان براي آن ذکر نمود، همان سياست نارواي تبعيض نژادي و برتري دادن عرب بر عجم و تفاوت ميان عرب و غيرعرب دانست!!!

زيرا در دوران رسالت پيغمبر گرامي اسلام، مسلمانان بيش از عنوان مشهور «مهاجر» و «انصار» نداشتند. ولي پس از رحلت رسول خدا صلي الله عليه و اله و درگذشت آن حضرت و روي کار آمدن خلفاء سه گانه، مخصوصا در دوران حکومت خليفه ي دوم که دوران فتوحات اسلام آغاز گرديد، و دين مبين اسلام در خارج عربستان و سرزمين حجاز پيشرفت نمود، و ملتهاي ديگر هم زير پرچم توحيد و شعار جاويد لااله الاالله گرد آمدند، سياست نارواي تبعيض نژادي در تمام شئون مختلف زندگي و زمينه هاي حقوقي و اجتماعي در جهان اسلام پديدار گشت. و اين سياست بطور جدي در طول سياست چندين ساله ي خليفه ي دوم بدستور شخص وي عملي گرديد، و دو عنوان در زبان مسلمانان رايج شد که يکي «موالي» بود و ديگري «علج» يعني: کفار عجم، و موالي که معناي وابستگان و آزاد شده ها را داشت عنواني شد براي نومسلمانان غيرعرب و «علج» که در لغت عرب بمعني گورخر است، از باب اهانت و پستي، لقب کفار عجم گرديد.



[ صفحه 136]