در مورد اينکه نام رهبر دولت زمينه سازان کيست، آنچه مسلم و ترديد ناپذير است اين است که: نامش نام پيغمبري است ولي اين نام نام کداميک از پيغمبران الهي است، دليل قاطعي بر اثبات آن در دست نداريم و فقط اشارات و کناياتي در برخي از احاديث وارد شده که ما به تناسب مشخصات حدود جغرافيايي منطقه ي قيام، قسمتي از آنها را در ذيل مي آوريم.

1- مرحوم شيخ طوسي -عليه الرحمه- در کتاب «الغيبه» درباره ي قيام آزاد مردي که از سرزمين ايران قيام مي کند و نامش نام پيغمبري است حديثي را از رسول خدا صلي الله عليه و آله بدين صورت نقل کرده است:

«و روي عن النبي صلي الله عليه و آله قال: يخرج بقزوين رجل اسمه اسم نبي يسرع الناس الي طاعته المشرک و المؤمن، يملأ الجبال خوفا» [1] .

«از پيغمبر گرامي اسلام صلي الله عليه و آله روايت شده که آن حضرت فرمود: مردي از قزوين قيام خواهد کرد که نام او نام يکي از پيغمبران است، مشرک و مؤمن بسوي او مي شتابند و طاعتش را گردن مي نهند، او کوهها را پر از خوف و وحشت مي کند»

حقيقت اين است که در اين حديث با همه ي اختصارش براي کسي که طالب حق و جوياي يقين باشد دلائل محکم و شواهد روشني وجود دارد که پيغمبر اکرم صلي الله عليه و آله با طرزي خاص به معرفي رهبر دولت زمينه سازان و نام و نشان آن شخصيت برجسته پرداخته و حتي منطقه ي قيام او را نيز به مسلمانان نشان داده است، زيرا:

اولا- پيغمبر اکرم صلي الله عليه و آله با جمله ي «اسمه اسم نبي» يعني: نام او نام پيغمبري است نخست بصورت رمز و کنايه به معرفي نام وي اقدام نموده و بدين وسيله جان او را از خطرات احتمالي مصون و محفوظ نگهداشته است.

و ثانيا-با اشاره به نام جائي به نام «قزوين» که در شمار يکي از بزرگترين و معروفترين شهرهاي معروف ايران و جزء «بلاد جبل» بوده است جهت منطقه ي جغرافيايي قيام چنين شخصيت سرشناسي را نيز تعيين فرموده است.



[ صفحه 437]



يک سؤال:

با اين توضيح ممکن است خواننده ي گرامي سؤال کند که پيغمبران الهي بسيارند، آيا هدف پيغمبر اسلام از اين جمله که فرموده است (نام او، نام يکي از پيغمبران است) اين پيغمبر، کداميک از پيغمبران الهي است؟!

جواب اين سؤال بسيار روشن است، زيرا معلوم است که هدف پيغمبر اکرم صلي الله عليه و آله نام يکي از پيغمبران بزرگ و انبياء اولوالعزم، و پيغمبري است که معمولا اکثريت مردم، با نام و نشان او آشنايي داشته و يا لااقل بيشتر مسلمانان نام وي را شنيده باشند.

روي اين بيان ترديدي نيست که چنين پيغمبري که رسول خدا صلي الله عليه و آله به نام او اشاره نموده است، يکي از پيغمبران بزرگ و سرشناس و اولوالعزم بوده است و بطوري که مي دانيم انبياء اولوالعزم پنج نفرند که اکثر مردم، يا دست کم اکثر قريب به اتفاق مسلمانان نام آنها را شنيده و به حقانيت دين و آئينشان پي برده اند و اين پنج نفر به ترتيب عبارتند از: 1- نوح نبي الله. 2- ابراهيم خليل الله. 3- موسي کليم الله. 4- عيسي روح الله. 5- محمد صلي الله عليه و آله حبيب الله.

و البته مسلم است که منظور رسول اکرم صلي الله عليه و آله از جمله ي (نام او نام يکي از پيغمبران است) خود آن حضرت نبوده، بلکه مقصودش شخص ديگري از انبياء سرشناس بوده است، زيرا: اگر منظور رسول خدا صلي الله عليه و آله از اين جمله، خود آن حضرت بود مي فرمود: نام او نام من، و يا اينکه نام او همنام من است، و از آنجائي که چنين نفرموده معلوم مي شود که مقصود حضرتش نام پيغمبري ديگر از پيغمبران مشهور و سرشناس بوده است.

پس با اين دليل روشن و آشکار که پيغمبر اکرم صلي الله عليه و آله فرموده است، نام قيام کننده اي که از سرزمين «قزوين» قيام مي نمايد: نام يکي از پيغمبران بزرگ الهي است، جاي هيچگونه شک، براي کسي باقي نمي ماند که آن شخصيتي که از نواحي قزوين و طالقان و ديلم، خروج مي کند، و همنام يا يکي از پيغمبران بزرگوار و سرشناس است، و با قيام پرآوازه ي خود کوهها را پر از خوف و وحشت خواهد نمود همان او رهبر نهضت ديني ايرانيان، و قائد دولت زمينه سازان حکومت جهاني حضرت مهدي عليه السلام خواهد بود.



[ صفحه 438]



يک سؤال ديگر:

در اينجا سؤال ديگري پيش مي آيد و آن اين است که:

پس بنابراين به موجب اين روايت قيام چنين شخصيت والائي بايد از همان شهر «قزوين» صورت بگيرد نه از جائي ديگر! جواب اين سؤال همان است که ما قبلا در بخشهاي گذشته بطور مکرر يادآور شده و گفته ايم که: منظور پيشوايان مذهبي از کلماتي چون، مشرق، و خراسان، بلاد جبل و امثال اينها فقط و فقط تعيين جهت جغرافيايي منطقه ي قيام بوده است، وگرنه به حسب ظاهر منظور ديگري در کار نبوده است، دليل اين گفتار اين است که: در عين حالي که اکثر روايات، خروج سيدهاشمي خراساني و يا سيدحسني را از ناحيه ي «شرق» و يا «خراسان» دانسته است باز هم نام جاهاي مختلفي مانند: قم، قزوين، همدان، ري، گيلان، ديلم، و امثال آن در احاديث فراواني آمده است که همگي آنها بيانگر يک واقعيت است، و آن هم اشاره به قيام ديني و نهضت اسلامي ايرانيان قبل از ظهور است.

و تازه از اين مطلب که بگذريم، اولا- خود قزوين تافته ي جدا بافته اي از خاک ايران و «بلاد جبل» نيست. و ثانيا- جزء سرزمين «ديالمه» است، و ديلم چنانچه قبلا هم گفتيم: قسمتهاي کوهستاني سرزمين ايران است که از نواحي قزوين رو به سمت شمال تا منطقه ي گيلان را شامل مي شود و تمامي مناطقي را که در دامنه ي سلسله جبال، و کوههاي پر پيچ و خم اين ناحيه واقع شده در بر مي گيرد.

يک نکته ي جالب:

نکته ي جالب توجه اينکه: اگر ما بخواهيم همانگونه که درباره ي موقعيت جغرافيائي شهرستان مذهبي «قم» توضيح داديم حدود جغرافيايي منطقه ي «بلاد جبل» را نيز از زبان جغرافي دانهاي قديم و عصر حاضر بازگو کنيم، خواهيم ديد که در هر کجا که از حدود بلاد جبل و نام شهرهاي اين منطقه سخن به ميان آمده است از قزوين و سرزمين ديلم نيز سخن رفته است.

و جالبتر اينکه: عين گفته هاي جغرافي دانها دقيقا در روايات اسلامي مورد تأييد قرار گرفته و حتي شخص رسول اکرم صلي الله عليه و آله نيز شهر قزوين را جزء سرزمين ديلم قلمداد



[ صفحه 439]



فرموده است.

در اين زمينه در حديثي از آن بزرگوار نقل شده که فرموده:

«رحم الله اخواني بقزوين، ثلاثا قالوا: يا رسول الله! و ما قزوين؟ قال: قزوين أرض من أرض الديلم، هي اليوم في يد الديلم، و ستفتح علي أمتي و تکون رباطا لطوائف من أمتي» [2] .

«خداوند برادران مرا در قزوين رحمت کند- و اين سخن را سه بار تکرار فرمود- عرضه داشتند: يا رسول الله قزوين چيست؟ فرمود: قزوين زميني است از سرزمين ديلم که امروز در دست ديلميان است و لکن در آينده به دست امت من گشوده مي شود و آنجا پايگاه ارتباط براي گروههايي از امتم خواهد بود».

از اين حديث استفاده مي شود که کشور اسلامي ايران قبل از ظهور پايگاه ايجاد ارتباط براي گروههايي از نيروهاي رزمنده ي اسلامي و مخالفين سفياني خواهد بود. و شيعيان از برخي نقاط جهان با ايرانيان متحد خواهند گرديد و تمام پرچمهايي که از نقاط مختلفه ي شرق به اهتزاز در خواهد آمد همه و همه با هم يکدست و يکصدا خواهند گرديد و محل اجتماع همه ي آنها کشور اسلامي ايران خواهد بود.

و شايد بتوان گفت: اينکه در بعضي از روايات آمده است که: «خروج سفياني و يماني و خراساني در يکسال و يکماه و يکروز خواهد بود»، [3] و در روايت مربوط به سيدحسني آمده است که در ميان لشکريان حسني گروهي از زيديه باشند» [4] و در روايت ديگري آمده است که «در اين ميان که سپاهيان سفياني در کوفه مشغول کشت و کشتار ظالمانه ي خود هستند سپاهيان يماني و خراساني مانند دو اسب مسابقه مي دهند و همه ي آنها را نابود مي سازند و حتي گزارشگري را از آنها باقي نمي گذارند» [5] دليل قاطعي بر اثبات اين مدعا باشد.



[ صفحه 440]



به هر حال با توجه به اين مسأله که «قزوين» از سوئي طبق عقيده ي جغرافي دانها جزء «بلاد جبل» و از سوئي طبق حديث رسول اکرم صلي الله عليه و آله جزء قلمرو سرزمين «ديلم» مي باشد، و از طرف ديگر، در اکثر رواياتي که موضوع قيام ديني ايرانيان قبل از ظهور مطرح شده از غالب شهرهاي مهم و معروفي که در طول سلسله جبال منطقه ي نامبرده قرار گرفته سخن رفته است. چنين به نظر مي رسد که: هدف رسول اسلام صلي الله عليه و آله از ذکر نام قزوين و اينکه فرموده است،: «مردي از قزوين قيام خواهد کرد که نامش نام پيغمبري است»، اشاره به همان نام رهبر «زمينه سازان»، و تعيين جهت جغرافيايي منطقه ي قيام آن ابرمرد آزاده در آينده تاريخ از سرزمين ايران اسلامي بوده است.

زيرا: قزوين، علاوه بر موقعيت خاص جغرافيايي و مشخصات اقليمي از ديرباز در شمار يکي از مهمترين و نامدارترين شهرهاي مرکزي ايران به حساب مي آمده، که بخصوص در اوائل اسلام رونقي به سزا داشته و از اهميت فوق العاده اي برخوردار بوده است.

و بسيار جالب است که امام صادق عليه السلام نيز در روايت مفصلي که پيرامون خروج سيدحسني با «مفضل بن عمر» سخن گفته است- و ما هم آن روايت را با همه ي طول و تفصيل از چندين منبع معتبر در بخش سوم نقل نموديم- حدود جغرافيايي منطقه ي نهضت مقدس سيدحسني را در ايران، همين منطقه ي نامبرده، يعني: نواحي «قزوين» و «طالقان» و «ديلم» معرفي نموده، و با يک جمله ي کوتاه با عبارت: «ثم يخرج الحسني الفتي الصبيح الذي يخرج من نحو الديلم و قزوين»، به همه ي مناطق نامبرده اشاره فرموده است.

خلاصه مطلب آنکه، با اين شرح و بسط مفصلي که در مورد «قزوين» بعمل آورديم اگر کسي بخواهد انکار کند و بگويد: قزوين و طالقان و ديلم و گيلان جزء خاک ايران محسوب نمي شود بلکه خود يک ناحيه ي مستقل و جداگانه اي است نهايت بي خردي است.

يک تذکر:

در اينجا لازم است متذکر شويم که نويسنده کتاب «مهدي منتظر» نيز، پس از آنکه



[ صفحه 441]



رواياتي را درباره ي نهضت «سيدحسني» آورده، و احاديث مربوط به «سيدحسني» و «خراساني» را مورد ارزيابي قرار داده است در پايان سخنش چنين مي گويد:

«پس از اين حديث» يعني: (حديث مربوط به سيدحسني) ظاهر مي شود که او از همان نواحي «ديلم» است، زيرا که دعوت او در ميان «ديالمه» است. اما از چه شهري و از کجا معلوم نيست، بنابراين ممکن است، اين حديث از پيغمبر صلي الله عليه و آله که فرمود: مردي از قزوين خروج مي کند که اسم او اسم پيغمبري باشد، اشاره به او، يعني: اشاره به نام سيدحسني باشد. [6] .

2- مرحوم علامه ي مجلسي -عليه الرحمه-، در کتاب «بحارالانوار» به نقل از کتاب «غيبت نعماني» درباره ي پاره اي از علائم قيام حضرت ولي عصر -عجل الله تعالي فرجه- حديثي را از اميرالمؤمنين عليه السلام نقل کرده است که چون متضمن حوادثي عجيب، و شگفت آور، و پيروزي ايرانيان و شکست دشمن در جنگ با آنها است و در ضمن به رهبري مردي از ايرانيان که همنام با پيغمبري است اشاره دارد همه ي آن حديث را براي مزيد اطلاع خوانندگان نقل مي کنيم.