در مورد معناي «فتي» از کتب و آيات مبارکات قرآن که بگذريم، در اخبار و احاديث اهل بيت عليهم السلام نيز بمعناي جوانمرد و آزادمرد، و افراد مؤمن، و انسانهاي خداشناس استعمال شده است که براي نمونه به دو حديث اشاره مي کنيم:

1- مرحوم صدوق - عليه الرحمه- در کتاب «معاني الاخبار» در حديثي از امام صادق عليه السلام از پيغمبر اکرم صلي الله عليه و آله درباره ي کلمه ي «فتي» چنين مي نويسد:

«يک نفر (اعرابي) نزد رسول خدا صلي الله عليه و آله آمد و پيغمبر اکرم صلي الله عليه و آله در حالي که يک عباء رنگين (زبيا) پوشيده بود بطرف او بيرون آمد اعرابي با ديدن چنين پوشش زيبايي که بنظر او مخصوص جوانان بحساب مي آمد، عرضه داشت: (يا محمد لقد خرجت الي، کأنک فتي) يعني: اي محمد صلي الله عليه و آله شما در حالي بطرف من آمديد که گوئي يک انسان جوان تازه سن (و جوانمرد) هستيد؟! فرمود: (نعم يا أعرابي أنا الفتي، ابن الفتي، اخ الفتي) بله، اعرابي، من خودم جوانمرد آزاده ام، پسر جوانمرد آزاده ام، و برادر جوانمرد آزاده ام.

عرضه داشت: يا محمد! اما اينکه خودتان (فتي) يعني. جوانمرد و آزاده ايد درست و صحيح است اما چگونه فرزند فتي و برادر (فتي) هستيد؟! فرمود: آيا نشنيده اي قول خداي تعالي را که مي فرمايد (قالوا سمعنا فتي يذکرهم يقال له ابراهيم انبياء: 60، يعني گفتند آزادمردي را شنيده ايم ابراهيم نام که خدايان ما را ببدي ياد مي کرد؟) من فرزند ابراهيم عليه السلام هستم، و ابراهيم جوانمرد بود، و اما اينکه گفتم من برادر جوانمردم، براي اين است که: در روز (جنگ احد) منادي از آسمان ندا در دارد «لا سيف الا ذوالفقار، و لا فتي الا علي» شمشيري نيست جز ذوالفقار، و جوانمردي نيست جز علي، پس علي برادر منست و من برادر علي عليه السلام هستم. [1] .



[ صفحه 365]



2- در حديث ديگري نيز که از حضرت صادق عليه السلام نقل شده است، آن حضرت کلمه ي (فتي) را به «مؤمن» تفسير فرموده است.

محدث بحراني، ذيل اين آيه ي شريفه: (أم حسبت أن أصحاب الکهف و الرقيم کانوا من آياتنا عجبا» کهف: 9، چنين مي نويسد:

«سليمان بن جعفر همداني (نهدي خ) گفت: امام صادق عليه السلام بمن فرمود: اي سليمان (فتي) چه کسي است؟ عرضه داشتم: قربانت گردم، کلمه ي (فتي) در نزد ما بمعني جوان است، حضرت بمن فرمود: آيا ندانسته اي که تمامي اصحاب کهف، پير بودند ولي خداوند آنها را بوسيله ي ايمانشان «فتيه» (جوانمردان) ناميده است. اي سليمان: کسي که بخدا ايمان بياورد، و متقي و پرهيزکار باشد جوانمرد است) [2] .