و آن در کتاب هاي متعدد و به طُرُق معتبري روايت آمده است، از جمله: در آخر فصل بيست و نهم از کتاب جمال الأسبوع سيد بن طاووس رحمه الله چنين گويد: «نماز حجّت قائم - صلوات اللَّه عليه - دو رکعت است، در هر رکعت سوره حمد را تا: «إيَّاکَ نَعْبُدُ وَإيَّاکَ نَسْتَعينُ» مي خواني سپس صد بار مي گويي: «إيَّاکَ نَعْبُدُ وَإيَّاکَ نَسْتَعينُ» آن گاه بقيه سوره حمد را مي خواني، و بعد از آن سوره اخلاص (قُلْ هُوَ الللَّه) را يک بار مي خواني، و پس از نماز مي گويي: اَللَّه مَّ عَظُمَ البَلاء وَبَرِحَ الخَفاء وَانْقَطَعَ الرَجاء وَانْکَشَفِ الغِطاءُ وَضاقَتِ الْارضُ وَمُنِعَتِ السَّماءُ وَاِلَيْکَ يا رَبِّ المُشْتَکي وَعَليْکَ المُعَوَّلُ فِي الشِّدةِ وَالرَخاءِ اَللَّه مَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ اَلَّذينَ أمَرتَنا بِطاعَتِهِم وَعَجّل اَللَّهُمَّ فَرجَهُمْ بِقائِمِهم وَأَظْهِر عَلي مُحَمَّدٌ وَآلِ مُحَمَّدٌ يا مُحَمَّدُ يا عَليُّ يا عَليُّ يا مُحَمَّد اِکْفياني فَاِنَّکُما کافياي يا مُحَمَّدُ يا عَليُّ يا عَليُّ يا مُحَمَّد اُنْصُراني فانَّکُما ناصِراي يا مُحَمَّدُ يا عَليُّ يا عَليُّ يا مُحَمَّد احْفَظاني فانَّکُما حافظاي، يا مَوْلايَ يا صاحِبَ الزَّمانِ الغَوثْ الغَوثْ الغَوثْ اَدْرِکني اَدْرِکني اَدْرِکني اَالأمانَ اَالأمانَ اَالأمانَ؛ بار خدايا بلا و گرفتاري بزرگ شد، و [با آزمايش هايي که پيش آمد] امور مخفي آشکار گشت، و پرده ها بالا رفت، و زمين به همان نسبت که آسمان وسعت دارد تنگ شد، و اي پروردگار شکوه به درگاه تو داريم، و در سختي ها و آساني ها تکيه بر تو است، بار خدايا بر محمد و آل محمد درود فرست آنان که اطاعتشان را به ما امر فرمودي و اي خدا فَرَج آنان را به [ظهور] قائمشان تعجيل فرماي، و دوران عزّت بخشيدنش را ظاهر ساز، اي محمد اي علي، اين علي اي محمد مرا ياريم کنيد که شما ياري کننده ايد، اي محمد اين علي، اي علي اي محمد مرا حفظ کنيد که شما حفظ کننده اي، اي



[ صفحه 551]



مولايم اي صاحب الزمان پناه ده، مرا درياب مرا درياب مرا درياب امان امان امان. [1] .

مي گويم: نظير اين دعا با تغيير اندکي در اواخر بخش هفتم که از خود آن حضرت - سلام اللَّه عليه - روايت شده گذشت.

و از جمله: در مکارم الأخلاق تأليف حسن بن فضل طبرسي از ابوعبداللَّه حسين بن محمد بزوفري به طور مرفوع و النجم الثاقب به نقل از کنوز النَّجاح فضل بن الحسن طبرسي - پدر مصنَّف مکارم الاخلاق - از احمد بن الدربي آورده که گفت: «از ناحيه مقدّسه است اين که: هر کس را به سوي خداي تعالي حاجتي باشد، شب جمعه بعد از نيمه شب غسل کند و به جاي نماز خود برود و دو رکعت نماز بگزارد که در رکعت اوّل سوره حمد را بخواند و چون به آيه «إيَّاکَ نَعْبُدُ وَإيَّاکَ نَسْتَعينُ» رسيد آن را صد بار تکرار نمايد، و در صدمين بار سوره حمد را تا به آخر برساند و سوره توحيد را يک بار بخواند، سپس رکوع و سجود را انجام دهد و در هر يک از آن ها هفت بار تسبيح بگويد، رکعت دوم را نيز به همين ترتيب انجام دهد، و دعاي زير را پس از نماز بخواند، پس اگر اين عمل را به جاي آورد خداوند البته حاجتش را هرچه که باشد بر مي آورد، مگر در صورتي که در مورد قطع رَحِم باشد دعا اين است. اَللَّهُمَّ إنْ أطْعْتُکَ فالَمحْمَدَةَ لَکَ وَإنْ عَصَيْتُکَ فالحجَّةُ لَکَ مِنْکَ الرَّوحُ وَمِنْکَ الفَرَجُ سُبْحانَ مَنْ أنْعَمَ وَشَکَر سُبْ حانَ مَنْ قَدَرَ وَغَفَر إلهي إنْ کنتُ قَدْ عصيتُکَ فَقَدْ أَطَعْتُکَ فِي أحَبِّ الأَشيآءِ اليکَ وَهُوَ الإيمانُ بِکَ لَمْ أتَّخِذْ لَکَ وَلَداً وَلَمْ أدْعُ لَکَ شَرِيکاً مَنّاً مِنْکَ بِهِ عَليَّ لَا مَنًّا بِهِ مِنّي عَليْکَ وَقَدْ عصيتُکَ يا إلهي عَلَي غَيْرِ وَجْهِ المُکابَرَةِ وَلَا الخُرُوجِ عَنْ عُبُودِيَّتِکَ وَلَا الجُحُودِ لِرُبُوبيَّتِکَ وَلکِنْ أطَعْتَ هَوَايَ وَأزَلَّنِيَ الشَّيطانُ فَلَکَ الحُجَّةُ عَلَيَّ وَالبَيانُ فَإنْ تُعَذِّبْني فَبِذُنُوبي غيرُ ظالمٍ وَاِنْ تَغْفِرْلِي وَتَرْحَمنِي فَإنَّکَ جَوَادٌ کَرِيمٌ يا کَرِيمُ يا کَرِيمُ... آن قدر اين کلمه را تکرار کند تا نَفَس قطع گردد. سپس بگويد: يا آمِناً مِنْ کُلِّ شَي ءٍ مِنکَ خائِفٌ أسْأَلُکَ بِأَمْنِکَ مِنْ کُلِّ شَي ءٍ وَخَوفِ کُلِّ شَي ءٍ مِنْکَ أنْ تَصَلِّيَ عَلَي مُحَمَّدٍ وَأنْ تُعْطِيَنِي أماناً لِنَفْسِي وَأهْلِي وَوُلْدِي وَسايرِ ما أنْعَمْتَ بِهِ عَلَيَّ حَتَّي لا أخافَ أحداً وَلَا أحْذَرَ مِنْ شَي ءٍ أبَداً إنَّکَ عَلَي کُلِّ شَي ءٍ قَديرُ وَحَسْبُنا اللَّهُ



[ صفحه 552]



وَنِغْمَ الوَکيلُ يا کافِيَ إبراهيمَ نَمرود وَيا کافِيَ موسي فرعون أسْألُکَ أنْ تَصَلِّيَ عَلَي مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأنْ تَکْفِيَنِي فَلانِ بنَ فلان؛ بار خدايا چنانچه تو را اطاعت کنم پس حمد تو راست، و چنانچه معصيتت کنم پس حجّت و دليل تو است، راحتي و گشايش از سوي تو است، منزّه است آن که نعمت بخشيده و سپاس گزارده، منزّه است آن که قدرت داشته و آمرزيده است، خدايا چنانچه تو را معصيت نموده ام پس به راستي که در بهترين اشيا نزد تو که ايمان به تو است إطاعتت کرده ام، براي تو فرزندي نپنداشته و شريکي نخوانده ام، منّت اين [ايمان] تو راست بر من، نه اين که من به سبب آن منّتي بر تو داشته باشم، خدايا و تو را معصيت کردم بدون مکابره و بزرگ منشي، و بدون اين که از بندگيت خودم را بيرون برده و يا ربوبيّت تو را إنکار کرده باشم، و ليکن هواي نفس را اطعت نمودم و شيطان مرا لغزانيد، پس حجّت و بيان بر من تو راست، که اگر عذابم کني به خاطر گناهان من است بي آن که بر من ظلم کرده باشي، و چنانچه مرا بيامرزي و بر من رحم آري پس تو جواد کريم هستي، اي کريم، اي کريم... (آن قدر اين کمله را تکرار کن تا نَفَست تمام شود». سپس بگويد: اين آن که از همه چيز ايمني و همه اشيا از تو در بيم و حَذَر هستند، از تو مسألت مي نمايم به ايمنيت از هر چيز و ترس همه چيز از تو اين که بر محمد و آل محمد درود فرستي، و به من اماني براي خود و خانواده و فرزندانم و ساير چيزهايي که بر من نعمت داده اي عطا فرمايي، تا از هيچ کس بيمناک نباشم، و از هيچ چيز ابداً حذر نکنم، که همانا تو بر هر چيز توانايي و خداوند ما را بسنده و بهترين وکيل است. اي کفايت کننده موسي از فرعون از تو مي خواهم که بر محم و آل محمد درود فرستي، و مرا از فلاني پسر فلاني کفايت فرمايي. و نام کسي را که از شرّ و ضررش بيمناک است بگويد، و از خداي تعالي بخواهد که ضرر او را دفع نمايد که به اذن خداي تعالي ضررش دفع خواهد شد. سپس سجده کند و حاجت خويش را از خداوند بخواهد، و به درگاه خداي تعالي زاري نمايد.

در مکارم الاخلاق گويد: «روايت شده که اگر هر مرد و زن مؤمني اين نماز را بخواند و با اين دعا خالصانه دعا کند درهاي آسمان براي اجابت به رويش گشوده خواهد شد، و همان وقت إجابت خواهد گشت [يا در همان شب - خ ل] و اين از فضل خداوند بر



[ صفحه 553]



ما و بر مردم است». [2] .

و در کتاب النجم الثاقب مثل اين را به نقل از کنوز النجاح آورده است.

مصنّف ضعيف کتاب محمدتقي موسوي اصفهاني رضي الله عنه گويد: «مکرّر کارهاي مهمي برايم اتفاق افتاد که اين نماز را با اين کيفيّت به جاي آوردم، خداي تعالي با لطف و کرم خويش و به برکت مولايمان - صلوات اللَّه عليه - آن ها را برآورده ساخت».

و از جمله در کتاب النجم الثاقب اين نماز را به عنوان نماز مولايمان حضرت مهدي - عجل اللَّه تعالي فرجه - از کتاب سيد فضل اللَّه راوندي حکايت کرده، و پس از فراغت از نماز صد مرتبه صلوات بر محمد و آل محمد را ياد کرده، و پس از آن دعايي و وقت معيّني برايش ذکر ننموده است.

و از جمله در کتاب جنّة المأوي به نقل از کتاب تاريخ قم تأليف شيخ فاضل حسن بن محمد قمّي از کتاب مونس الحزين في معرفة الحقِّ و اليقين تأليف شيخ ابوجعفر محمد بن بابويه رحمه الله در باب بناي مسجد جمکران آورده، و حکايتي طولاني براي آن ذکر نموده و در آنجا گفته: «امام مهدي - عجل اللَّه تعالي فرجه - اين نماز را به گونه خاصي امر فرموده، به اين که: دو رکعت نماز بگزارد، و در هر رکعت سوره فاتحة الکتاب [حمد] را بخواند، و چون به آيه: «إيَّاکَ نَعْبُدُ وَإيَّاکَ نَسْتَعينُ» رسيد آن را صدبار تکرار کند، سپس سوره حمد را تا به آخر بخواند، و در رکوع و سجوه هفت بار تسبيح بگويد، و چون نماز را تمام کرد تهليل بگويد، و تسبيح حضرت فاطمه زهراعليها السلام بگويد، و چون از آن فراغت يافت سجده کند و صد بار بر پيغمبر صلي الله عليه وآله صلوات فرستد. سپس گفته: و اين نقل از لفظ مبارک امام عليه السلام است که: فَمَنْ صَلَّاها فَکأنَّما صَلَّي فِي البَيْتِ العَتيقِ؛ هر کس اين دو رکعت نماز را بگزارد چنان است که دو رکعت نماز در کعبه گزارده باشد». [3] .

دانشمند محدّث نوري در حاشيه راجع به فرموده آن حضرت عليه السلام: «و چون نماز را تمام کرد تهليل بگويد» گفته است: «ظاهر اين است که بگويد: «لَاإِلهَ إلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ».

مي گويم: احتياط در عبادت و اهتمام در قضاي حاجت مقتضي آنند که بين



[ صفحه 554]



چگونگي هاي ياد شده جمع گردد به اين که پس از نيمه شب جمعه غسل کند و آن نماز را به جاي آورد، و تسبيح بزرگ را هفت بار در رکوع و سجود تکرار نمايد، و پس از نماز تهليلي که رسول خدا صلي الله عليه وآله مي گفت و مي فرمود: اين دعاي من و دعاي پيغمبران پيش از من است را بگويد که: لاَإِلهَ إلَّااللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَريکَ لَهُ، لَهُ المُلْکُ وَلَهُ الحَمْدُ يُحيِي وَيُميتُ وَهُوَ حَيٌّ لَا يَمُوتُ بِيَدِهِ الخَيْرُ وَهُوَ عَلَي کُلِّ شي ءٍ قَديرٌ. سپس تهليلي را بگويد که رسول خدا صلي الله عليه وآله روز فتح مکّه گفت: لاَإِلهَ إلَّااللَّهُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ، أنْجَزَ وَعْدَهُ وَنَصَرَ عَبْدَهُ وَهَزَمَ [غلب - خ ل] الأَحْزَابَ وَحْدَهُ، فَلَهُ المُلْکُ وَلَهُ الحَمْدُ يُحْيِي وَيُميتُ وَهُوَ عَلَي کُلِّ شي ءٍ قَديرٌ. آن گاه تسبيح حضرت زهراعليها السلام را بگويد که در تعقيب هر نماز واجب وارد شده است. سپس تسبيح معروف آن حضرت که بعد از نمازش وارد شده را بگويد، و آن چنين است: سُبْحانَ ذِي العِزِّ الشَّامخِ المُنيفِ سُبْحانَ ذِي الجَلَالِ الباذخِ العظيمِ سَبْحانَ ذِي المُلْکِ الفاخِرِ القَدِيم سُبْحانَ مَنْ لَبِسَ البَهْجَةَ وَالجَمالَ سُبْحانَ مَنْ تَرَدّي بالنُّورِ وَالوَقارِ سُبْحانَ مَنْ يَرَي أثَرَ الَّنمْلِ فِي الصَّفا سُبْحانَ مَنْ يَرَي وَقْعَ الطَّيرِ فِي الهَوَاءِ سُبحانَ مَنْ هُوَ هکذا وَلَا هکَذا غَيْرُه؛ منزَّه است صاحب عزّت بلند افراشته، منزَّه است صاحب جلالِ والا و باعظمت، منزَّه است صاحب مُلک فاخِرِ ازلي، منزَّه است آن که لباس حسن و جمال به قامت خويش آراسته، منزَّه است [خدايي که] رداي نور و وقار در بردارد، منزَّه است [خدايي که] اثر پاي مورچه را در سنگ سخت سياه مي بيند، منزَّه است [خدايي که] خطّ سير مرغان را در هوا مي بيند، منزَّه است آن که فقط او چنين است و جز او چنين نيست. سپس صد بار بر پيغمبر و آل او صلوات بفرستد، آن گاه دعايي که از مکارم الأخلاق رويات شد را بخواند، و بعد دعايي که سيد بن طاووس ياد کرده را بخواند، که هرگاه به آنچه ياد کرديم عمل نمود همه احتمالات را به جاي آورده، و اجابت دعاها و برآمدن حاجت ها ان شاء اللَّه تعالي زودتر انجام مي گردد. و شايسته است که قتون را در آن نماز طولاني کند، و کلماتِ فَرَج را در آن بخواند، چنان که مولايمان اميرالمؤمنين عليه السلام در خواب به بعضي از صالحين امر فرموده است، و آن کلمات چنين است: لاَإِلهَ إلَّااللَّهُ الحَلِيمُ الکَرِيمُ لاَإِلهَ إلَّااللَّهُ العَلِيُّ العَظِيمُ سُبْحانَ اللَّهِ رَبِّ السَّمَواتِ السَّبْعِ وَرَبِّ الأرضينَ السَّبْعِ وَما فِيهِنَّ وَما بَيْنَهُنَّ وَرَبِّ العَرْشِ العَظيم. نيست خدايي



[ صفحه 555]



جز آن خداي بردبار بزرگوار، نيست خدايي جز آن خداي بلند مرتبه بزرگ، منزّه است خداوند پروردگار آسمان هاي هفتگانه و پروردگار زمين هاي هفتگانه و آنچه در آن ها و آنچه ميان آن هاست و پروردگارِ عرش باعظمت.

توجه و تتمّه اي پرسود: سيد بن طاووس رحمه الله در نمازهاي حاجت شب جمعه نمازي را شبيه همين نماز ياد کرده، و مي گويد: «نماز حاجت در شب جمعه و شب عيد قربان - دو رکعت است، سوره فاتحة الکتاب را تا «إيَّاکَ نَعْبُدُ وَإيَّاکَ نَسْتَعينُ» مي خواني و اين [آيه] را صدبار تکرار مي کني، و حمد را به آخر مي رساني، سپس سوره قل هو اللَّه احَد را صد بار مي خواني، در هر رکعت [به همين صورت] سپس سلام دهد و هفتاد بار بگويد: لا حَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إلَّا بِاللَّهِ العَلِيّ العَظيمِ. و بعد به سجده برود و دويست بار بگويد: يا ربِّ يا رَبِّ... و هر حاجتي که دارد بخواهد».