بر اين مطلب دلالت مي کند - اضافه بر اين که اين امر از لوازم ايمان و نشانه هاي يقين است - آنچه روايت شده در فضيلت نيّت خير و تصميم داشتن بر انجام کار نيک، و اين که



[ صفحه 329]



براي هر کسي همان است که نيّت کرده و روايات ديگري که بر محبّ رهرو پوشيده نيست. و نيز بر آن دلالت دارد فرمايش مولاي متَّقيان اميرالمؤمنين علي عليه السلام که در نهج البلاغه روايت آمده که: «در جاي خود قرار گيريد، و بر بلا و سختي صبر کنيد، و دست ها و شمشيرهاي خود را در پي هوس هايي که بر زبان مي رانيد به حرکت نياوريد، و در آنچه خداوند آن را زود براي تان نياورده شتابزدگي مکنيد، که هر يک از شما هرگاه حق پروردگار و حق رسول خدا صلي الله عليه وآله و خاندان او را شناخته باشد چنانچه بر رختخواب خود بميرد، شهيد مرده است، و پاداش او با خدا است، و شايستگي ثواب عمل صالحي را که در نيتش بوده خواهد يافت، و اين نيت به جاي شمشير کشيدن او خواهد بود، و به درستي که هر چيزي را مدت و زمان معيّني هست. [1] .

و بر اين مطلب دلالت دارد آنچه ثقة الاسلام محمد بن يعقوب کليني در روضه کافي به سند خود از عبدالحميد واسطي آورده که گفت: به حضرت ابوجعفر امام باقرعليه السلام عرضه داشتم: اصلحک اللَّه؛ به درستي که ما در انتظار اين امر بازارهايمان را ترک گفتيم تا جايي که بيم آن مي رود که بعضي از ما به گدايي افتند! حضرت عليه السلام فرمود: اي عبدالحميد آيا مي پنداري هر کس خودش را در راه خداوند وقف کرد، خداوند برايش راه درآمدي قرار نخواهد داد؟ چرا به خداي سوگند که خداوند براي او گشايشي پيش خواهد آورد، خداوند رحمت آرد بر بنده اي که امر ما را إحيا نمايد. عرض کردم: اصلحک اللَّه، اين مُرجئَه [2] مي گويند: بر ما باکي نيست که بر آنچه [از معتقدات] هستيم باشيم، تا هرگاه که آنچه شما مي گوييد فرا رسد پس ما و شما يکسان مي شويم، فرمود: اي عبدالحميد آن ها راست گفته اند، هر کس توبه کند خداوند توبه اش را مي پذيرد و هر کس از روي نفاق و دورويي عمل کند خداوند بيني اش را به خاک بمالد، و هر کس امر ما را إفشا سازد خداوند خونش را هدر مي دهد، [و چنين افرادي را] خداود بر اسلام ذبح خواهد کرد، همچنان که قصّاب گوسفندش را سر مي بُرَد. راوي گويد: عرضه داشتم: پس در آن روز ما و مردم در آن



[ صفحه 330]



مساوي هستيم؟ فرمود: خير، شما ارکان زمين و فرمانروايان آن خواهيد بود، در دين ما جز اين نيست. عرض کردم: اگر پيش از آن که قائم عليه السلام را درک کنم بميرم چه؟ فرمود: به درستي که هر کس از شما نظرش اين باشد که: هرگاه قائم آل محمد صلي الله عليه وآله را دريابد او را ياري خواهد کرد، مانند کسي که در حضور او با شمشير خود جهاد کرده باشد، [3] و شهادت در رکاب آن حضرت دو شهادت است. [4] .

نيز بر اين مقصود دلالت مي کند آنچه سيد نعمت اللَّه جزائري رحمه الله در کتاب شرح صحيفه سجاديه به طور مرسل روايت آورده، عبارت سيد جزائري اين است: امام صادق عليه السلام فرمود: «من خودم را از شهداي کربلا بيرون نمي دانم، و ثوابم را کم تر از آنان نمي شمارم، زيرا که در نيّت من ياري [دين و کمک به جدم حسين عليه السلام] هست اگر آن روز را درک مي کردم، و هم چنين شيعيان ما شهيدانند هر چند که در رختخواب هاي شان بميرند. و آن حضرت عليه السلام شيعيان را از الحاح کردن بر ظهور صاحب الزمان و کشف احوال او نهي مي نمود و مي فرمود: به خاطر نيّت هايتان ثواب کسي را داريد که در خدمت آن حضرت شهيد شود هر چند که بر خوابگاه هايتان بميريد. [5] .

و از شواهد اين معني و تأکيد آن است روايتي که ثقة الاسلام کليني در کتاب اصول کافي به سند صحيحي از امام صادق عليه السلام آورده که فرمود: همانا بنده مؤمن فقير مي گويد: پروردگارا! به من روزي ده تا از کارهاي نيک و گونه هاي خير چنين و چنان کنم، پس اگر خداي عز و جل اين را از روي نيّت درست از او بداند، براي او پاداشي مي نويسد چنان که



[ صفحه 331]



اگر آن کارها را انجام مي داد، خداوند کريم و رحمتش نامتناهي است. [6] .

مصنّف اين کتاب محمد تقي موسوي اصفهاني - که خداوند تعالي شأنه به فضل و منّتش او را از ياران صاحب الزمان عجل اللَّه تعالي فرجه قرار دهد - مي گويد: بدون ترديد مؤمن مخلص اگر از خداي تعالي درخواست کند که فَرَج مولايش را نزديک فرمايد تا اين بنده در رکاب آن جناب با کفّار جهاد نمايد، و با نيّت خالص و راستيني تصميم اين کار را داشته باشد، خداي تعالي ثواب جهاد در رکاب آن حضرت را به او مي دهد و او را مشمول عنايات خود مي نمايد و اين نزد اهل بينش روشن است به مدلول رواياتي که ياد آورديم. و امّا فضيلت جهاد در رکاب آن حضرت؛ در اصول کافي از حضرت ابوجعفر امام باقرعليه السلام روايت آمده که فرمود: «هر کس قائم ما را درک کند و با آن حضرت خروج نمايد و دشمن ما را بکشد، پاداشي همچون پاداش بيست شهيد براي او خواهد بود و هر کس در رکاب قائم ما کشته شود، همانند پاداش بيست و پنج شهيد براي او خواهد بود. [7] .

مي گويم: اگر تصميم و نيّت مؤمن چنين باشد در زمان غيبت امامش - صلوات اللَّه عليه - به اين ثواب بزرگ نايل مي گردد، بر حسب رواياتي که از ائمه اطهارعليهم السلام پيش تر گذشت.