حق منعم بر متنعم و حق واسطه نعمت
در روايتي از پيغمبر اکرم صلي الله عليه وآله آمده که: هر آن که نسبت به شما کار نيکي انجام داد، به او پاداش دهيد، اگر نمي توانستيد براي او دعا کنيد تا اطمينان يابيد که کار نيک آن شخص را جبران کرده ايد.
و اين دو حقّ براي مولايمان حضرت صاحب الزمان - عجّل اللَّه فرجه الشريف - جمع شده است، زيرا که تمام بهره ها و استفاده هايي که به مردم مي رسد به برکت وجود امام آن زمان است. در زيارت جامعه درباره امامان عليهم السلام مي خوانيم: «وَأَوْلِيآءَ النِّعَمِ».
و نيز در کتاب کافي روايت شده که فرمود: خداوند ما را آفريد و خلقت ما را نيکو
[ صفحه 96]
قرار داد و ما را صورتگري نمود و نيکو صورتگري کرد و ما را ديده خود در ميان بندگانش قرار داد [تا شاهد و ناظر اعمال و رفتار آنان باشيم] و زبان گوياي او و دست رحمت و رأفت خود که بر سر بندگانش گسترده است و وجه خود که به وسيله ما به سوي خداوند توجه مي شود و دري که [بندگان را به علم و ايمان و اطاعت او] دلالت کند، و گنج هاي [علم و معرفت و رحمت او] در آسمان و زمينش. به برکت ما درخت ها بارور گرديده و ميوه ها رسيده و نهرها جاري شده و باران از آسمان باريده و گياه از زمين روييده است و به عبادت ما خداوند عبادت شده است و اگر ما نبوديم خداوند پرستش نمي شد. [1] .
و در کتاب خرايج از حضرت صادق عليه السلام آمده که: اي داوود! اگر ما نمي بوديم نه نهرها جاري مي شد و نه ميوه ها مي رسيد و نه درخت ها سبز مي گشت. [2] .
و در کافي در حديث مرفوعي از حضرت ابوجعفر امام باقرعليه السلام آمده که رسول خداصلي الله عليه وآله فرمود: خداوند آدم را آفريد و زمين را به او واگذار کرد، پس هر چه از آن آدم بود براي رسول خدا است و هر چه براي رسول خدا است از آن ائمه آل محمدعليهم السلام است. [3] .
و در حديث ديگري آمده است: دنيا و هر چه در آن هست از خداي تبارک و تعالي و رسول او و ما است، پس هر که بر چيزي از آن دست يافت، تقوي پيشه کند و حقّ خداوند (خمس و زکات و...) را ادا نمايد و به برادران ايماني خود احسان کند، و اگر چنين نکند خدا و رسول او و ما (خاندان پيغمبر) از او بيزاريم. [4] .
و در کتاب دارالسلام به نقل از بصائر الدرجات از ابوحمزه ثمالي روايت کرده است که: امام چهارم علي بن الحسين عليهما السلام به او فرمود: اي ابوحمزه! پيش از طلوع آفتاب هرگز مخواب که برايت خوش ندارم، به تحقيق که خداوند در آن وقت روزي هاي بندگان را تقسيم مي کند و بر دست ما آن ها را جاري مي سازد.
[ صفحه 97]
پاورقي
[1] اصول کافي: 144:1.
[2] الخرايج، سعيد بن هبة اللَّه راوندي.
[3] اصول کافي: 409:1.
[4] اصول کافي: 408:1.